سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۷۵۶) حکم برخورد با اشیای قیمتی گمشده و ناشناس

(۴۷۵۶) سوال: اگر شی گم شده­ای مانند طلا، اسکناس یا دستبندهای کوچک و بزرگ پیدا کردیم که صاحب آن مشخص نبود، آیا باید بر آن صدقه پرداخت کنیم؟

جواب:

اگر انسان پول یا جواهراتی پیدا کرد دو حالت دارد: حالت اول این است که شی پیدا شده ارزش چندانی نداشته باشد و اگر کسی آن را گم کند زیاد برای یافتن آن تلاش نکند و برایش مهم نباشد، در این حالت آن شی از آن یابنده خواهد بود و لازم نیست به دنبال صاحب آن بگردد. اما اگر احیانا فهمید صاحب آن کیست باید فورا آن را به او بازگرداند. مثلا در زمانه ما اگر کسی پنج ریال گم کند، زیاد به دنبال آن نخواهد گشت زیرا الحمدلله در کشور فراوانی و نعمت بسیار وجود دارد. اما اگر صاحب این پنج ریال را بشناسیم باید حتما این پول را به وی پس دهیم، چه آن را از ما بخواهد چه نخواهد. حالت دوم اما این است که شیئی که پیدا کرده­ایم با ارزش بوده و صاحبش به دنبال آن بگردد. در این حالت باید به دنبال صاحب آن بگردیم و به مدت یک سال آن شی گم شده را نزد خود نگاه داریم. در بازار و مساجد آگهی بزنیم و به دنبال کسی که آن را گم کرده بگردیم. ابتدا هر روز آگهی بزنیم، سپس هر هفته دو روز، پس از آن هفته­ای یک روز و بعد از آن دو هفته یک روز و … تا یک سال تمام سپری شود. اگر یک سال تمام سپری شد و اثری از صاحب آن یافت نشد، دیگر آن شی گم شده به یابنده آن تعلق دارد. اما اگر احتمال یافتن صاحب آن تقریبا غیرممکن است، مانند پولی که در جاده و راههای بین المللی یافت شود و ندانیم صاحب آن پول اساسا متعلق به کدام کشور است، پس بهتر است در هر کشوری که می­شناسیم آن را در راه خدا صدقه دهیم یا اینکه آن را به قاضی تحویل دهیم تا قاضی آن را در راهی که شرعی می­داند خرج نماید.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: إذا وجدت شيئًا ضائعا، وصاحب هذا الشيء غير معروف، أي لقطة مثل ذهب، أو نقود، أو أسْوِرَة صغيرة، أو كبيرة، فهل أدفع عنه صدقة؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: إذا وجد الإنسان لقطة من دراهم، أو حلي فلينظر: إذا كانت شيئًا يسيرا لا يهتم به الناس إذا ضاعت منهم، فإنها له، ولا يحتاج أن يبحث عن صاحبها، لكن إن علمه وجب عليه أن يعيدها إليه، مثال ذلك وجد إنسان خمسة ريالات وخمسة ريالات لا يهتم بها الناس، ولا يبحثون عنها في وقتنا هذا إذا ضاعت لأن الأمور – والله الحمد- وافرة، والخير كثير، لكن إذا علمت صاحب هذه الخمسة، فيجب أن تدفعها له، سواء طلبها منك، أو لم يطلبها، أما إذا كان الذي وجدته مما يهتم الناس به، ويبحثون عنه، فإن الواجب عليك أن تبحث عن صاحبه سَنةٌ كاملة، تُعرف هذه اللقطة في الأسواق، وحول المساجد لمدة سَنَة في أول الأمر تكرر هذا التعريف كل يوم، ثم في الأسبوع مرتين، ثم في الأسبوع مرة، ثم في الأسبوعين مرة، وهكذا حتى تتم السنة، فإذا تمت السَّنة، ولم يأت صاحبها فهي لك، وإذا كان يبعد وجود صاحبها كالدراهم توجد في الطرق البَريَّة، فإن العثور علي صاحبها قد يكون مستحيلا، وذلك لأن البلدان حولها كثيرة، ففي أي بلد تعرفها، فمثل هذا لو أن الإنسان تصدق به لكان خيرا، أو يعطيه القاضي، والقاضي يتصرف فيه بما يراه موافقا للشرع.

مطالب مرتبط:

(۴۷۵۷) حکم اشیای گمشده در خودروهای عمومی یا شخصی

باید برای یافتن صاحب این کالا در ولایت خودتان و در رسانه­هایی که در آنجا مخاطب دارند آگهی دهی. اگر یک سال گذشت و اثری از صاحب آن پیدا نشد این کالا از آن تو خواهد بود،...

ادامه مطلب …

(۴۷۶۱) حکم پیدا کردن شیئی گم شده در حرم

اگر انسان در مکه چیزی پیدا کرد، باید به صورت مداوم آن را آگهی کند و به دنبال صاحب آن بگردد تا پیدا شود، یا اینکه آن را به مسئولین مربوط به اشیای گم شده تحویل دهد تا مسئولیت از وی سلب گردد....

ادامه مطلب …

(۴۷۶۴) یافتن پول در منا و حکم توزیع آن میان فقرا

این کار صحیح نیست. ...

ادامه مطلب …

(۴۷۵۹) با پول پیدا شده در خیابان چه باید کرد؟

اگر کسی مبلغ معتنابهی پول پیدا کرد، حتما باید به مدت یک سال به دنبال صاحب آن بگردد و برای آن اعلامیه بزند و اگر در مدت این یک سال اثری از صاحب آن پیدا نشد، آن پول متعلق به یابنده خواهد بود....

ادامه مطلب …

(۴۷۶۵) گم کردن کفش در حرم و حکم استفاده از کفش دیگران

جایز نیست انسان وقتی کفش یا دمپایی­هایش را گم می­کند دمپایی یا کفش کس دیگری را در جاکفشی مساجد عادی یا مسجدالحرام یا مسجدالنبوی بردارد،...

ادامه مطلب …

(۴۷۵۳) حکم شرعی اموال پیدا شده پس از گذشت یک سال

اگر پس از یک سال صاحب آن پیدا نشود، آن شی بر او حلال خواهد بود و جزو املاک او حساب خواهد شد و می­تواند هر طور که خواست با آن رفتار کند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه