(۴۷۵۵) حکم فروختن دام بدون اجازه صاحبش

(۴۷۵۵) سوال: یک راس دام را در خیابان دیدم و آن را با خود برده و به قیمت صد ریال فروختم. در آن زمان احتیاج شدیدی به پول داشتم اما الان به لطف خدا وضع مالی خوبی دارم. حال چه کنم جناب شیخ؟ آیا یک راس دام خریده و به جای قبلی آن را در خیابان رها کنم؟ یا اینکه با این پول در جایی چیزی خرج کنم؟ خداوند به شما پاداش عنایت بفرماید.

جواب:

کسی که دامی را پیدا میکند بر او واجب است که به دنبال صاحب آن بگردد. البته شتر شامل این مساله نیست. نباید کاری با شتر داشته باشیم. پیامبر اکرم ﷺهنگامی که درباره گم شدن شتر از او پرسیده شد فرمود: » مَا لَكَ وَ لَهَا مَعَهَا حِذَاؤُهَا وَ سِقَاؤُهَا تَرِدُ اَلْمِيَاهَ وَ تَأْكُلُ اَلشَّجَرَ حتی یلقاها ربها « » با او کاری نداشته باش، او خود میتواند با سمهایش راه برود و برای خود خوراک و آب تهیه کند و (از خود مراقبت کند) تا وقتی صاحبش او را دوباره پیدا میکند« اما اگر حیوان گم شده دامی غیر از شتر بود که توانایی دفاع از خود در برابر حیوانات وحشی را نداشت، پس باید آن را گرفته و دنبال صاحب آن گشت. اگر صاحب آن پیدا نشد باید یک سال از آن نگهداری کرد. در صورتی که در طی این یک سال صاحب آن پیدا شد باید آن را به وی پس داد، اما اگر یک سال گذشت و اثری از صاحب آن پیدا نشد، دام متعلق به کسی خواهد بود که آن را یافته است.

اما چنان که از این سوال استنباط میگردد فرد سوال کننده این کار را نکرده و هدف وی از گرفتن این دام نه پیداکردن صاحب آن، بلکه فروش آن بوده است و بنابراین بر او واجب است که به درگاه خداوند سبحان توبه نماید و معادل پولی که به ازای فروش آن اخذ کرده را در راه خدا صدقه بدهد و اگر الان قیمت آن بالاتر است باید معادل قیمت روز صدقه پرداخت کند و نزد خداوند تعالی توبه نماید و این صدقه را به نیت صاحب دام انجام دهد و خداوند سبحان نیک میداند که صاحب دام کیست و ثواب این صدقه به چه کسی میرسد.

تعداد بازدید: 10

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إنه وجد ماشية في الطريق فأخذها، وقام ببيعها بمئة ريال، وقد كنت محتاجا إلى النقود في ذلك الوقت، والآن رزقني الله، فماذا أفعل يا فضيلة الشيخ هل أشتري ماشية وأقوم بتركها بدل الأولى، أم أتصرف في هذه النقود، وجزاكم الله خيرا؟

فأجاب – رحمه الله تعالى -: الواجب على مَن وَجَد ماشية أن يبحث عن التقاطه كالإبل، أهلها، ونعني بالماشية ما يجوز التقاطه كالغنم، وأما ما : يحرم فإنه لا يجوز له أن يتعرض لها، لأن النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم سُئل عن ضالة الإبل فقال: «مَا لَكَ وَلَهَا، مَعَهَا سِقَاؤُهَا وَحِذَاؤُهَا، تَرِدُ الْمَاءَ وَتَأْكُلُ الشَّجَرَ حَتَّى يَلْقَاهَا رَبُّهَا». ولكن إذا كانت الضالة غنما، أو شبهها، مما لا يحمي نفسه من صغار السباع، فله أن يلتقطها، ولكن بشرط أن يكون ذلك بنيه ردها إلى صاحبها، وأن ينشدها لمدة سنة كاملة، فإن جاء صاحبها، وإلا فهي له.

والسائل -كما يتبين من سؤاله – لم يفعل ذلك، فهو لم يَنْشُد هذه الضالة، بل أخذها وباعها، وأنفق ثمنها، فالواجب عليه إذن أن يتوب إلى الله – سبحانه وتعالى- وأن يتصدق بالثمن الذي باعها به وإن كانت تساوي أكثر مما باعها به، فليتصدق بها تساوي وقت بيعها مع التوبة إلى الله، ولينو بهذه الصدقة عمن هي له، والله – سبحانه وتعالى – يعلم من هي له.