(۴۷۱۷) سوال: جناب شیخ حکم مسابقه بر سر پول چیست؟
جواب:
مسابقه بر سر پول حرام است، مگر بر سر آنچه شرع مستثنا کرده است و آن قول پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم است که میفرماید: “لا سبق الا فی نصل او خف او حافر”. به عبارت دیگر شرطبندی در مسابقه تنها در خف و حافر و نصل حلال است. الخف همان شتر است، الخیل همان اسب است و النصل نیز تیراندازی و رقابت با تیراندازی میباشد. علت استثنا شدن این سه امر نیز تمرین و قدرت و آمادگی مضاعفی است که برای جهاد در راه خدا ایجاد میکنند.
بنابرین میگوییم: مسابقه بر سر پاداش و پول و … با سواریهایی که در جنگ کاربرد دارند مانند شتر و اسب و … بلامانع است.
بعضی از علما این امر را به مسابقه در علوم شرعی نیز تعمیم میدهند و میگویند: چون طلب علم جهاد در راه خدا محسوب میشود، پس مسابقه بر سر پاداش و پول در امور شرعی نیز جایز است و بعضی دیگر قول شیخ الاسلام ابن تیمیه رضی الله عنه را اتخاذ کردهاند و بنا بر آن مسابقه دو، کشتی، خوشنویسی و املا از نظر ایشان حلال نیست چون لفظ آنها درون نص به صراحت ذکر نشده است.
اما نوع سومی از مسابقه وجود دارد که مسابقه با بازیهای اساسا حرام مانند شطرنج و تخته نرد و امثالهم است. این مسابقات چه بر سر پول باشد چه نه حرام است. بنابراین مسابقه بر سه قسم است:
نوع اول کاملا حرام است. نوع دوم اگر بر سر پول و شرط نباشد حلال است و نوع سوم چه بر سر شرط باشد چه نباشد حلال است. سه مسابقه “النصل و الخف و الحافر” است که در بالا معنای آنها ذکر شد چه بر سر پول و پاداش و چه بدون شرطبندی انجام بگیرند حلال هستند. مسابقه دو و امثالهم، بدون شرطبندی حلال و با شرطبندی حرام هستند و مسابقه دادن با بازیهای حرام نیز در همه حال حرام محسوب میشوند.
