(۴۶۷۹) آیا دریافت سود بی‌اطلاع از نوع کسب و کار حلال است؟

(۴۶۷۹) سوال: نزدیک دو هزار ریال پول دارم که به مردی دادم تا با آن خرید و فرش انجام دهد. مرد پول را گرفته و در آخر سال به من بیست هزار ریال پول داد. نمیدانم به چه شغلی اشتغال دارد و چگونه با آن کار میکند؟ آیا این حرام است یا حلال؟ لطفا مرا راهنمایی بفرمایید!

جواب:

این کار حلال است. زیرا مردی که این مال به او داده شده حتما مورد اطمینان بوده که که سرمایه خود را به او دادهاند و اصل در معاملات و مناسبات مسلمین اعتماد و شرعی بودن آنها است و البته اگر شک و شبههای وجود دارد میتوانید از او سوال کنید و اما اگر شک ندارید اصل بر اعتماد و سالم بودن تجارت و کسابت آن فرد است و این سود حلال بوده و هیچ مشکلی در آن نیست.

حال که این موضوع مطرح شد مایلم اندکی درباره این نوع معامله ( اینکه به کسی پول بدهیم تا با آن پول برای ما کار و بازرگانی کند و به ما سود بدهد) توضیح بدهم. این معامله در نزد علما به نام مضاربه معروف است و خیر و برکت در آن نهفته است مخصوصا اگر با حسن نیت همراه باشد و در حدیث قدسی داریم که خداوند تعالی میفرماید: :” أنا ثالث الشريكين ما لم يخن أحدهما صاحبه، فإن خانه خرجت من بينهما” “من سومین شریک دو شریکی هستم که به یکدیگر خیانت نمیکنند. اما چون خیانت کنند آنها را ترک کنم.”

و همانطور که اشاره کردم در این قراردادها برکت وجود دارد. یکی از برکاتش این است که مال صاحب سرمایه، بدون زحمت افزایش مییابد و باب رزق و روزی را برای شخص دیگری که سرمایه ندارد نیز میگشاید. او با سرمایهاش سود کسب میکند و طرف دیگر با کارش به سود دست مییابد. حال اگر مردم این کار را برنامه خود قرار دهند و سرمایه خود را به کسانی که به ایشان اطمینان دارند بدهند تا آنها بر حسب توافق دو طرفه با آن تجارت کنند، خیر و سود و برکت زیادی برای کسانی که تمایل به انجام کار یدی به عنوان بنا و کارگر و … ندارند و مالی هم برای بازرگانی ندارند حاصل میگردد. این افراد سرمایهدار میتوانند به نیکی نزد آنها رفته و به آنها بگویند: این سرمایه را بگیر و با آن تجارت و خرید و فروش کن و سود را بین خود تقسیم خواهیم کرد. با حسن نیت انشاء الله در این کار سود زیادی خواهد بود و خداوند به مال هر دو شریک برکت خواهد داد.

تعداد بازدید: 3

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: عندي مبلغ من المال ما يقارب من ألفي ريال، وقد أعطيت هذا المبلغ رجلا يبيع ويشتري فيه، وفي آخر العام أعطاني عشرين ألفا، وأنا لا أدري كيف اشتغل بها هل هذا حرام، أم حلال، أرجو إفادتي في ذلك؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: هذا حلال، لا إشكال في جواز أخذه، لأن الرجل الذي أعطى هذا المال لم يعطه إياه إلا على وجه الأمانة، فلولا أن صاحب المال قد ائتمنه، ورأى أنه أهل للائتمان لم يعطه المال، وإذا كان كذلك، فالأصل في تصرفات المسلمين أنها على الوجه الشرعي، ولا ينبغي أ أن نسأل كيف تصرفت فيها، لأن الأصل السلامة، اللهم إلا أن يرد شبهة، فحينئذ لا بأس أن نسأل، وما دام لم ترد الشبهة، فالأصل السلامة، وهذا الربح الذي حصل للسائلة ربح حلال، لا غبار عليه.

وبهذه المناسبة أود أن نبين أن هذا النوع من التصرف، وهو إعطاء المال لشخص يتاجر به، وكونه له نصيب من الربح، يُسمى عند العلماء المُضَارَبَة، وفيه خير وبركة لا سيما مع حُسن النية، فإن الله -تعالى- قال في الحديث القدسي: «أَنَا ثَالِثُ الشَّرِيكَيْنِ مَا لَمْ يَكُنْ أَحَدُهُمَا صَاحِبَهُ، فَإِذَا خَانَهُ خَرَجْتُ مِنْ بينهما».

وهذا النوع من العقود فيه بركة كما قلت، ومن بركته أنه ينمي المال لصاحب المال بلا تعب منه، وأنه يفتح باب العمل والرزق للطرف الآخر الذي ليس عنده مال فيكون هذا مكتسبا بعمله، وصاحب المال مكتسب بماله، فلو أن الناس سلكوا هذا، وأعطوا من يثقون به دراهم يَتَّجر بها، ويكون الربح بينه وبين صاحب المال على حسب ما يتفقان عليه، لحصل خير كثير لهؤلاء العاطلين الذين لا يريدون أن يعملوا بأبدانهم عند الناس كصناعيين، أو بنائين، أو ما شابه ذلك، وليس عندهم مال يتجرون به، فإذا أحسن إليهم أحد من الناس، وقال: خذ هذا المال فتصرف فيه بالبيع والشراء، وما أحل الله، والربح بيننا. كان في هذا خير كثير، ومع النية الصالحة يبارك الله للشريكين في هذا المال.