چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۴۶۵۷) حکم بازپرداخت مبلغ اضافی پس از تصادف و کاهش هزینه تعمیر خودرو

(۴۶۵۷) سوال: شخصی با ماشینش با خودروی یکی از برادران تصادف کرده است و با هم توافق نمودند که به تعمیرگاه بروند تا در آنجا قیمت تعمیر خودرو برآورد شود. این کار انجام شد و آن شخص مبلغ را به ما پرداخت کرد. اما هزینه نهایی تعمیر ماشین کمتر از مقدار برآورد شده  تمام شد. آیا با توجه به اینکه این تصادف موجب کاهش قیمت ماشین می­گردد، دوست ما باید باقیمانده مبلغ را به آن شخص عودت دهد؟ لطفا پاسخ دهید خداوند به شما اجر عنایت بفرماید.

جواب:

اگر سازش و مصالحه انجام شده، نهایی و مقطوع بوده است  و کسی پیدا شد که خودرو را با مبلغی پایینتر از مبلغ مورد توافق تعمیر کند، پس پول اضافه از آن اوست، مخصوصا اینکه پول اضافه هم ممکن است افت قیمت ماشین را جبران نکند. زیرا مساله فقط قطعات یدکی نیست، بلکه قطعات یدکی و افتی که برای ماشین به سبب تصادف به وجود آمده است و این مساله­ای است که ممکن است بسیاری از مردم به آن توجه نکنند. همه تفاوت قیمت ماشین تصادفی (حتی اگر تعمیر و صافکاری شده باشد) با ماشین حادثه ندیده را می­دانند.

خلاصه این که اگر سازش دو طرف یک سازش نهایی و قطعی بوده است، پس هر چه اضافه آمده است متعلق به صاحب خودرو است. اما اگر سازش بر سر تعمیر ماشین است، باید پول اضافه به صاحب آن بازپس داده شده یا از او طلب حلالیت شود. فرق بین مورد دوم و اول این است که اولی سازش بر سر قطع نزاع بوده اما دومی مربوط به تعمیرات است پس باید پول اضافه به پردازنده آن پس داده شود.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: صدَم رجلٌ بسيارته سيارة أحد الإخوان، واتفقوا على أن تقدر الورشة قيمة الإصلاح للسيارة، وبالفعل تم ذلك وأعطاه الرجل المبلغ المطلوب، ولكن السيارة أصلحت بأقل من هذا المبلغ، فهل يلزمه رد المبلغ الباقي للرجل، علما بأن الحادث قد أثر على السيارة، وقيمتها تقل عند البيع، فأرجو الإفادة؟

فأجاب -رحمه الله تعالى -: إذا كانت المصالحة مصالحة مقطوعة منتهية، ووجد من يصلح السيارة بأقل مما اصطلحا عليه، فإن الزائد له، لا سيما وأن الزائد ربما لا يفي بنقصان السيارة عن قيمتها لو لم تصدم، لأنه ليست المسألة مسألة قطع الغيار، بل قطع غيار وما حصل للسيارة من النقص بسبب الصدمة، وهذا أمر ربما لا يتفطن له كثير من الناس، وكل أحد يعرف الفرق بين قيمة السيارة المصدومة ولو كانت قد صُلحت وبين قيمتها غير مصدومة.

والمهم أنه إذا كان الصلحُ صلح قطعِ نزاع وانتهاء، فإن ما زاد مما اصطلحا عليه يكون لصاحب السيارة، وأما إذا كان الصلح بينهما على إصلاح السيارة، فإنه في هذا الحال يجب على صاحب السيارة إذا زاد المبلغ الذي أُعطيه على إصلاحها أن يرده إلى صاحبه أو يستحله منه، والفرق بين هذه والتي قبلها، أن التي قبلها مصالحة على قطع نزاع، ولكن هذا القطع -أعني قطع النزاع – مربوط بما يظن من قيمة الإصلاح، وأما هذه فهي مصالحة على الإصلاح نفسه، فيكون ما زاد من الدراهم التي أخذها صاحب السيارة لصاحب الدراهم يرد إليه.

مطالب مرتبط:

(۴۶۵۸) حکم عبور از زمین مشترک برای رفتن به مسجد بدون اجازه از تمام صاحبان آن

به دو شرط عبور شما از این مزرعه بلا اشکال است. یک اینکه با عبور شما ضرری به درختان و دیگر گیاهان کاشته شده در این مزرعه نرسد و دو اینکه آسیبی به این مزرعه با رفت و آمد شما وارد نگردد....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه