جمعه 18 ربیع‌الثانی 1447
۱۸ مهر ۱۴۰۴
10 اکتبر 2025

(۴۵۳۸) حکم فروش زمین‌های وقفی چیست؟

(۴۵۳۸) سوال: حکم فروش زمین‌های وقفی چیست، و مشتری در آن چه حکمی دارد؟

جواب:

زمین‌های وقفی اگر مصارف و منافذش خراب شود، به گونه‌ای که نشود از آن استفاده‌ای برد، در این حالت فروخته می‌شود و قیمتش در چیزی که منفعت دارد صرف می‌شود، در غیر اینصورت فروش آن جایز نمی‌باشد و در حالت وقفی خود باقی می‌ماند، اما با این وجود در حالت اول که فروش آن جایز می‌باشد، حاکم شرعی باید آن را بررسی کند تا با اموال وقفی بازی نشود، و هر انسانی نیاید ادعای از بین رفتن منافع آن کند و با هوای نفس خود آن را بفروشد.

بنابراین فروش زمین‌های وقفی به شرط از بین رفتن منافع آن جایز است، بلکه واجب است، تا امکان بهره بردن از وقف باشد، اما اگر منافع آن قطع نشده باشد در حالت خودش باقی می‌ماند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

ما حُكْمُ بيع الأراضي الموقوفة، وما حكم المشتري في ذلك؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: الأراضي الموقوفة إذا تَعَطَّلَتْ مَصَارِفُهَا ومنافذها، بحيث لا ينتفع بها، فإنها تُبَاعُ، ويُصْرَفُ ثَمَنْهَا في شيء يُنتَفَعُ به، وأما إذا كانت مصالحها باقية، فإنه لا يجوز بَيْعُهَا ، وتبقى على وقفها، ولكن مع ذلك فالصورة الأولى التي يجوز بيعها لا بُدَّ من مراجعة الحاكم الشرعي في هذا الأمر، حتى لا يحصل تَلَاعَبُ بالأوقاف، فَيَدَّعِي كُلَّ إنسانٍ ناظر على أن هذا الوقف قد تعطلت مَنَافِعُهُ، ثم يَبِيعُهُ هَوًى في نفسه.

والحاصل أن بيع الأراضي الموقوفة إذا تَعَطَّلَتْ مَنَافِعُهَا جائز، بل واجب، حتى يمكن الانتفاع بالوقف، وأما إذا لم تتعطل منافعها، فإنها تبقى على ما هي عليه.

مطالب مرتبط:

(۴۵۳۷) حکم استفاده شخصی از مصالح مسجد تخریب‌شده

مادامی که مسجد منهدم شده است تا دوباره به شکل بهتری بازسازی شود، در این حالت فروش برخی از اجزای آن موردی ندارد، و انسان می‌تواند هر آنچه از آن را که نیاز دارد بخرد....

ادامه مطلب …

(۴۵۳۹) حکم فروش آب چاه وقف‌شده برای عموم مردم

اگر وقف کننده آن را برای اینکه مردم از آن بنوشند و به اندازه نیازشان از آن بهره ببرند وقف کرده است، جایز نیست هیچکس این آب را بفروش برساند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه