دوشنبه 21 ربیع‌الثانی 1447
۲۱ مهر ۱۴۰۴
13 اکتبر 2025

(۴۴۳۳) حکم کسی که قربانی‌اش را ذبح می‌کند سپس می‌رود و در کشتارگاه رها می‌کند

(۴۴۳۳) سوال: حکم کسی که قربانی‌اش را ذبح می‌کند سپس می‌رود و در کشتارگاه رها می‌کند چیست؟

جواب:

اگر هنگامی که ذبح می‌کند کسی وجود دارد آن را بگیرد اشکالی ندارد لذا هنگامی ذبح کرد به آن‌ها می‌گوید: این را بردارید اما اگر کسی نزدش نمی‌باشد که آن‌ها را بردارد یا که اکراه داشته باشد و یا بر او حرام باشد در این صورت اولا ضایع کردن مال است و مخالف امر اللهÀ می‌باشد هنگامی که می‌فرماید: {فَكُلُوا۟ مِنۡهَا وَأَطۡعِمُوا۟ ٱلۡبَاۤىِٕسَ ٱلۡفَقِیرَ} [سوره الحج: ۲۸] : (، پس از (گوشت) آن بخورید، و بی‌نوای فقیر را (نیز) اطعام کنید): خوردن و طعام دادن به فقیر به جا نمی‌آید مگر این که انسان آن را حمل کند یا کسی ر اببیند که آن را بگیرد و این چیزی است که بسیاری از مردم آن را انجام می‌دهند و اشکال و بحث در مورد گوشت‌های در منی به وجود آورده است نیز همین می‌باشد و اگر مردم آنچه را که اللهÀ به ایشان از خوردن و طعام دادن آن امر نموده است انجام دهند این اشکال به وجود نمی‌آید و هر کسی گوشت خود را بردارد و چیزی از آن را بخورد و به کسی که می‌خواهد بدهد.

بنابراین ترک آن به گونه‌ای هیچ کس از آن نفعی نبرد مکروه یا کرام می‌باشد و در نظر من به حرام نزدیک‌تر است زیرا در حقیقت ضایع کردن مال و مخالفت امر اللهÀ (در خوردن مقداری از آن و دادن آن به فقیر) می‌باشد.

سوال کننده: شیخ بزرگوار اگر مثلا این را نتوانست و کسی را نیافت و نتوانست که آن را حمل کند چه کاری باید انجام دهد؟

جواب: اگر نتواند، معلوم است که واجبات با وجود عجز ساقط می‌شوند ولی بر او واجب است تلاش خود را بکند اما مثلا اگر در مواجه با شلوغی مردم قدرتی نداشت و نتواند مه آن را حمل کند به قدری که می‌تواند آن را همراه خود حمل کند و اللهÀ بیشتر از توانایی کسی او را مکلف نمی‌سازد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما حكم من ذبح هَدْيه، ثم ذهب ووَلَّى وتركه في المجزرة؟

فأجاب – رحمه الله تعالى -: إذا كان حينما ذبحه عنده من يأخذه فإن هذا لا بأس به، فإذا ذبحه قال لهم: خذوا هذا. وإذا لم يكن عنده من يأخذه فإنه إما أن يكره له ذلك، وإما أن يَحْرُمَ عليه لما في هذا من إضاعة المال، أولا، ولما فيه من مخالفة أمر الله -تبارك وتعالى- حيث قال: ﴿ فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْبَابِسَ الفقير ﴾ [الحج: ۲۸]، والأكل وإطعام البائس الفقير لا يتم إلا إذا حملها الإنسان، أو إذا شاهد من يأخذها، وهذا الذي يفعله كثير من الناس هو الذي أوجب الإشكال والخوض والكلام الكثير في لحوم الهدي الذي يكون في مِنّى، ولو أن الناس سلكوا ما وَجَّهَهُمُ الله إليه من الأكل والإطعام ما حصل هذا الأمر وأشكل على الناس، لكان كل واحد منهم يأخذ ذبيحته ثم يأكل منها ويطعم من شاء.

فعلى كل حال تركها هكذا بدون أن ينتفع بها أحد إما مكروه أو محرم، والأقرب عندي أنه مُحرَّم ، لأنه في الحقيقة إضاعة للمال، ومخالفة لأمر الله -تبارك وتعالى- بالأكل منها والإهداء وإطعام البائس الفقير.

فضيلة الشيخ: لكن إذا لم يستطع مثلا، ولم يجد أحدًا، ولا يستطع أن يحملها ماذا يفعل؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: إذا لم يستطع فمن المعلوم أن الواجبات تسقط بالعجز، ولكن يجب أن يحاول، فإذا لم يستطع مثل ألا يكون به قدرة على مزاحمة الناس وحملها، فإنه يحمل ما يستطيع منها ويدع ما لا يستطيع، لا يكلف الله نفسا إلا وُسْعَهَا.

مطالب مرتبط:

(۴۴۳۱) حکم گم شدن قربانی در ایام حج

بر او واجب است که از جای آن قربانی دیگری را بخرد...

ادامه مطلب …

(۴۴۳۰) حکم قربانی برای کسی که حج قران انجام داده است

کسی حج قران را به جا می‌آورد نیز مانند حج تمتع قربانی بر او واجب است...

ادامه مطلب …

(۴۴۳۶) حکم تأخیر در روزه‌ی بدل قربانی حج تمتع و جایگزینی آن با قربانی مالی

اگر این در وقت قربانی کردن یعنی قبل از گذشت ایام تشریق بوده که صحیح است یعنی بعد از آن که سه روز روزه گرفته می‌خواهد که قربانی کند که اصل می‌باشد و اگر این در وقت قربانی باشد که صحیح است اما بعد از آن وقت قربانی با تمام شدن ایام تشریق گذشته است و فقط باید روزه بگیرد...

ادامه مطلب …

(۴۴۳۷) حکم ادای فدیه‌ی حج در غیر از حرم

این جایز نیست زیرا واجب است قربانی حج تمتع و قران باید در مکه یا منی یا داخل حرم باشد و اگر در آن وقت نمی‌توانی...

ادامه مطلب …

(۴۴۳۲) حکم تأخیر در ذبح قربانی تا روز سوم ایام تشریق و مصرف آن در منی

اگر که ذبح را از روز اول به روز دوم یا سوم به تأخیر بیاندازد اشکالی ندارد بلکه بهتر از این است که روز اول ذبح کند و کسی از آن نفعی نبرد و همچنین اگر در روز اول ذبح کند و بین فقرای مکه توزیع کند اشکالی ندارد....

ادامه مطلب …

(۴۴۳۴) حکم استفاده از گوشت فدیه برای اطعام حجاج پیش از پرداخت هزینه آن

اگر بعد از عید بوده است در محلش بوده اما یک چیز از آن فوت شده است و آن این است قربانی واجب است به فقیر نیز چیزی برسد و به آنها داده شود لذا بر گردن آنها بوده که حداقل چیزی که به آن گوشت اطلاق می‌شود به فقرای حرم در آنجا صدقه بدهند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه