سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۲۴۶) حکم جماع در حال احرام

(۴۲۴۶) سوال: چه چیزی بر مرد واجب است در صورتی که در حال احرام با همسرش جماع کند ؟

جواب:

اگر مردی در حال احرام با همسرش جماع کند یا برای حج یا برای عمره احرام بسته است در صورتی که احرام عمره باشد طبق آن چه اهل علم ذکر می­کنند یا گوسفند را ذبح نموده و به فقرا صدقه بدهد یا این که شش مسکین برای هر مسکین نصف صاع غذا بدهد و یا این که سه روز روزه بگیرد و این موارد به صورت اختیاری (یعنی هر کدام را خواست انجام می­دهد) اما اگر جماع او با همسرش قبل از اتمام سعی عمره باشد عمره­ی او فاسد می­شود و بر او لازم است آن را قضا کند زیرا فاسد شده است.

در صورتی که جماع او در حال احرام حج باشد اگر قبل از خروج ابتدایی از احرام باشد بر او واجب است شتر ذبح نموده و آن را به فقرا صدقه بدهد و نسک او نیز فاسد می­شود لذا قضای آن بر او واجب می­شود مانند این که اگر با همسرش در شب مزدلفه جماع کند قبل از خروج ابتدایی از احرام با او جماع کرده است در این صورت حج او فاسد می­شود و بر او لازم است آن را ادامه دهد تا این که کامل کند همچنین بر او لازم است در سال بعد آن را قضا کند و شتری را ذبح نموده و بین فقرای حرم تقسیم می­کند.

در صورتی که جماع او با همسرش بعد از خروج ابتدایی از احرام و قبل از خروج دومی باشد مانند این که با همسرش بعد از این که در روز عید جمره­ی عقبه را رمی نمود و موی سر خود را تراشید یا کوتاه کرد حج او فاسد نمی­شود اما فقها M ذکر نموده که احرام او فاسد می­شود یعنی آن چه از آن باقی مانده است لذا بر او لازم است به خارج حرم رفته و احرام ببندد سپس در حالی که مُحرم است طواف افاضه و سعی حج را انجام دهد و در این حالت لازم نیست شتر قربانی کند بلکه بر او ذبح نمودن گوسفند یا سه روز روزه گرفتن یا شش مسکین برای هر مسکین نصف صاع غذا دادن واجب است زیرا فقها M می­گویند: هر آن چه موجب ذبح گوسفند می­شود از جمله بهره­ جویی یا جماع حکم آن مانند فدیه­ی اذیت است یعنی کسی که مرتکب این جرم شده بین سه روز روزه گرفتن، شش مسکین برای هر مسکین نصف صاع غذا دادن یا ذبح گوسفند که آن را بین فقرا تقسیم کند؛ انتخاب می­کند.

سخن ما در مورد آن چیزی است که بر انجام دهنده واجب است بدین معنا نیست که این کار آسان و سبک است یعنی اگر خواست این کار را انجام دهد و کفاره و قضا دهد و اگر خواست انجام ندهد بلکه امر سخت و حرام است و بلکه از امور بسیار بزرگی است که شخص بر انجام محرمات الله À جرئت پیدا کرده است زیرا الله À می­فرماید: {فَمَن فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوقَ وَلَا جِدَالَ فِي الْحَجِّ}[البقرة: ۱۹۷](پس کسی که در این ماه­ها حج را (بر خود) فرض گرداند (باید بداند که) در حج آمیزش جنسی، گناه و جدال (روا) نیست).

بدین مناسب دوست دارم به مسئله­ای اشاره کنم که برخی از مردم گمان می­کنند که انسان در آن مختار است و آن مسئله ترک نمودن واجب و فدیه است برخی از مردم گمان می­کنند که علما هنگامی که می­گویند: در ترک نمودن واجب خون است بدین معنا است که انسان بین این که این واجب را انجام دهد و حیوان را ذبح نموده و بین فقرا تقسیم کند اختیار دارد به عنوان مثال: برخی از مردم می­گویندم: در روز عید طواف و سعی را انجام می­دهم و به شهرم بر می­گردم و بر من ماندن در منی، رمی جمرات که این دو واجبی از واجبات حج است باقی می­ماند و من به جای هر یک از این­ها گوسفندی را ذبح می­کنم برخی از مردم گمان می­کنند انسان بین انجام واجب و بین آن چه از فدیه بر او واجب است مختار است در حالی که این­گونه نیست اما اگر از انسان ترک واجبی رخ داد در این صورت فدیه به عنوان کفاره­ی او به همراه توبه و استغفار است.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ماذا يجب على الرجل إن واقع زوجته وهو محرم؟

فأجاب رحمه الله تعالى : إذا واقع الرجل زوجته وهو محرم فإما أن يكون مُحرِما بِعُمْرَةٍ أو بِحَجٌ، فإن كان مُحْرِمَا بِعُمْرَةٍ فإن عليه على ما ذكره أهل العلم، إما شاة يذبحها ويتصدق بها على الفقراء، وإما أن يطعم ستة مساكين، لكل مسكين نصف صاع، وإما أن يصوم ثلاثة أيام، وذلك على التخيير، لكن إن كان مواقعته لزوجته قبل تمام سعي الْعُمْرَةِ، فإن عمرته تَفْسُدُ، ويجب عليه قضاؤها، لأنها وقعت فاسدة.

أما إذا كان مواقعة زوجته في الْحَجِّ فإنه يجب عليه بدنة يذبحها ويتصدق بها على الفقراء إذا كان ذلك قبل التحلل الأول، ويَفْسُدُ نُسُكُه أيضًا، فيلزمه قضاؤه مثل لو جامع زوجته في ليلة مُزْدَلِفَةً فإنه يكون قد جامعها قبل التحلل الأول، وحينئذ يفسد حَجُهُ، ويلزمه الاستمرار فيه حتى يكمله، ويلزمه أن يقضيه من العام القادم، ويلزمه ذبح بدنة يذبحها ويوزعها على فقراء الْحَرَمِ.

أما إذا كانت مواقعته لزوجته في الْحَجِّ بعد التحلل الأول، وقبل التحلل الثاني، مثل أن يجامعها بعد أن رمي جَمْرَةِ الْعَقَبَةِ يوم العيد، وبعد أن حَلَقَ أو قَصَّرَ فإنه لا يَفْسُدُ حَجَّه، ولكن الفقهاء – رحمهم الله – ذكروا أنه يفسد إحرامه، أي: ما بقي منه، فيلزمه أن يخرج إلى الْحِلّ، ويُخْرِمُ ثم يطوف طَوَافَ الْإِفَاضَةِ وهو محرم، ويسعى سعي الحَجِّ، وفي هذه الحال لا تلزمه بدنة، وإنما يجب عليه شاة، أو صيام ثلاثة أيام، أو يطعم ستة مساكين، لكل مسكين نصف صاع، لأن الفقهاء – رحمهم الله – يقولون: كل ما أوجب شاة من مباشرة أو وطء فإن حكمه كفدية الأذى، أي: أنه يُخَيَّرُ الجاني فيه بين أن يصوم ثلاثة أيام، أو إطعام ستة مساكين لكل مسكين نصف صاع، أو يذبح شاة، ويوزعها على الفقراء.

إن كلامنا هذا في بيان ما يجب على الفاعل، ليس معنى ذلك أن الأمر سهل وهين بمعنى أنه إن شاء فعل هذا الشيء وقام بالتكفير والقضاء، وإن شاء لم يفعله، بل الأمر صعب ومُحرَّم، بل هو من الأمور الكبيرة العظيمة أن يَتَجَرَاً على ما حَرَّمَ الله عليه، فإن الله يقول: ﴿ فَمَن فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوفَ وَلَا جدَالَ فِي الْحَج ﴾ [البقرة: ١٩٧].

وبهذه المناسبة أود أن أنبه على مسألة يظن بعض الناس أن الإنسان فيها وهي ترك الواجب والفدية، يظن بعض الناس أن العلماء لما قالوا: في ترك الواجب دم. أن الإنسان مُخيّر بين أن يفعل هذا الواجب، وأن يذبح الدم ويوزعه على الفقراء، مثال ذلك: يقول بعض الناس : إذا كان يوم العيد أطوف، وأسعى وأسافر إلى بلدي، ويبقى عَلَيَّ الْمَبِيتُ في مِنّى، ورمي الْجَمَرَاتِ، وهما واجبان من واجبات الْحَجِّ، فأنا أفْدِي عن كل واحد منهما بذبح شاة. يظن أن الإنسان مخير بين فعل الواجب وبين ما يجب فيه من الْفِدْيَةِ، والأمر ليس كذلك، ولكن إذا صدر من الإنسان ترك واجب، فحينئذ تكون الْفِدْيَةُ مكفرة له مع التوبة والاستغفار.

مطالب مرتبط:

(۴۲۴۷) آیا جماع بعد از احرام عمره تمتع، حج را باطل می‌کند؟

حج او باطل نمی­شود زیرا این عمره از آن جدا است لذا حج او درست است و چیزی در آن نیست....

ادامه مطلب …

(۴۲۴۳) حکم حج بدون ذبح هدی و سفر به ریاض پس از طواف وداع

آن­ها برای کامل ساختن حج نیاز به بازگشت به مکه دارند تا این که بین صفا و مروه سعی کنند همچنین هدی را که بر کسانی از آن­ها که توانایی آن را دارند واجب است، ذبح کنند و کسانی که نمی­توانند ده روز روزه بگیرند سپس بعد از سعی طواف وداع را انجام داده و به شهر خود بر می­گردند....

ادامه مطلب …

(۴۲۴۵) حکم فدیه معوق در حج پس از ده سال

شایسته نیست و آن چه برای انسان شایسته است این است که برای برائت ذمه­اش بشتابد و آن چه بر گردن او است را پرداخت کند و الان بر تو واجب است هفت روز روزه­ی خود را بگیری...

ادامه مطلب …

(۴۲۴۲) حکم عمره با لباس معمولی برای افراد دارای معلولیت جسمی

بله، اگر انسان نمی­تواند لباس احرام بپوشد هر لباس دیگری که می­تواند بپوشد و بر او نزد اهل علم واجب است یا گوسفندی را ذبح نموده و بین فقرا تقسیم کند یا به شش مسکین غذا دهد برای هر مسکین نصف صاع و یا سه روز روزه بگیرد ....

ادامه مطلب …

(۴۲۴۱) کفاره واجب برای کسی که ناخواسته محرمات احرام را مرتکب شود

تمامی محرمات احرام هرگاه انسان آن­ها را از روی فراموشی، جهل یا اجبار انجام دهد چیزی بر او نیست ....

ادامه مطلب …

(۴۲۴۴) آیا حج تمتع بدون ذبح و روزه پذیرفته می‌شود؟

بر او هدی (قربانی) لازم است به شرط این که به شهرش برنگردد اگر به شهرش برگشت سپس با ایجاد سفری جدید برای ادای حج آمد و برای حج فقط احرام بست در این صورت حج او افراد است و تمتع نیست و هدی واجب آن چیزی است که در قربانی کفایت می­کند که دارای شروطی است...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه