(۴۲۴۱) کفاره واجب برای کسی که ناخواسته محرمات احرام را مرتکب شود

(۴۲۴۱) سوال: کسی که مرتکب محرمات احرام شود همانند شانه نمودن موی سر بعد از این که احرام خود را پوشید چیزی بر او واجب است؟

جواب:

اگر بعد از این که احرام را پوشید و چیزی از محرمات احرام را انجام داد اما نیت احرام را نکرده بود چیزی بر او نیست زیرا عبرت به نیت است زیرا عبرت به پوشیدن لباس نیست بلکه به نیت است اما اگر نیت نموده و وارد نسک شده در صورتی که چیزی از محرمات احرام را از روی فراموشی یا جهل انجام دهید چیزی بر او نیست ولی به مجرد از بین رفتن عذر و در صورتی که اگر فراموش بوده به یاد آورد یا اگر جاهل بوده بداند بر او واجب است از این حرام دست بکشد به عنوان مثال: اگر مردی فراموش کرد و در حال احرام لباس پوشید چیزی بر او نیست اما هنگامی که به یاد آورد بر او واجب است این لباس را در آورد همچنین اگر فراموش کرد که شلوار پوشیده سپس بعد از این که نیت کرد و لبیک گفت به یاد آورد بر او واجب است فورا این شلوار را در آورد و چیزی بر او نیست همچنین اگر نداند نیز چیزی بر او نیست مثل این که لباسی بپوشد که دوخته نشده اما بافته شده باشد با این تصور که لباس دوخته شده فقط حرام است چیزی بر او نیست اما هرگاه برای او آشکار شد که این لباسها هر چند بین آنها وصله نباشد از جمله لباس ممنوع است بر او واجب است آن را بیرون آورد.

قاعدهی کلی در این باب: تمامی محرمات احرام هرگاه انسان آنها را از روی فراموشی، جهل یا اجبار انجام دهد چیزی بر او نیست به دلیل فرمودهی الله À: {رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا}[بقره: ۲۸۶](پروردگارا! اگر فراموش یا خطا کردیم ما را مؤاخذه نکن) الله À فرمود: انجام دادم[۱] همچنین میفرماید: {وَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ فِيمَا أَخْطَأْتُم بِهِ وَلَٰكِن مَّا تَعَمَّدَتْ قُلُوبُكُمْ ۚ}[احزاب: ۵](و در آنچه که (قبلاً) اشتباه کردهاید گناهی بر شما نیست و لیکن آنچه را که دلهای شما از روی عمد می خواهد) همچنین در خصوص صید که از محرمات احرام است میفرماید: {وَمَن قَتَلَهُ مِنكُم مُّتَعَمِّدًا فَجَزَاءٌ مِّثْلُ مَا قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ}[مائده: ۹۵](و هر کس از شما به عمد آن را بکشد باید کفارهای همانند آن از چهارپایان بدهد) و تفاوتی در این قضیه بین این که ممنوع در احرام لباس، خوشبویی و … یا شکار نمودن، تراشیدن موی سر و … باشد وجود ندارد هر چند که برخی از علما گفتهاند بین این دو تفاوت وجود دارد اما درست این است که تفاوتی وجود ندارد زیرا از جمله محرماتی است که انسان در آن عذر به جهل، فراموشی و اجبار داده میشود.

بدان که فدیه در تراشیدن موی سر الله À آن را در قرآن ذکر نموده است: {فَفِدْيَةٌ مِّن صِيَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ}[بقره: ۱۹۶](پس فدیه دهد از (قبیل: سه روز) روزه یا صدقه (خوراک دادن به شش مسکين) یا قربانی کردن گوسفندی( که میان فقرا تقسیم شود)) سه روز روزه، غذا دادن به شش مسکین برای هر مسکین نصف صاع، ذبح گوسفند یک هفتم شتر یا یک هفتم گاو.

[۱] تخریج آن گذشت.

تعداد بازدید: 1

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: من فعل شيئًا من تَحْظُورَاتِ الْإِحْرَامِ بعد أن لَبِسَ إحرامه، كأن مشط شعر رأسه، فهل عليه شيء؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: إذا فعل شيئًا من تَحْظُورَاتِ الْإِحْرَامِ بعد أن لبِسَ إحرامه وهو لم يعقد النية بعد فلا شيء عليه، لأن العبرة بالنية لا بلبس الثوب، ولكن إذا كان قد نوى ودخل في النسك فإنه إذا فعل شيئًا من المحظورات ناسيا أو جاهلا فلا شيء عليه، ولكن يجب عليه بمجرد زوال العذر ويذكر أنه كان ناسيا ويعلم أنه كان جاهلا يجب عليه أن يَتَخَلَّى عن ذلك المحظور، مثال هذا: لو أن رجلا نسي فلبس ثوبًا وهو مُحرِم، فلا شيء عليه، ولكن حينما يذكر يجب عليه أن يخلع هذا الثوب، وكذلك لو نَسِي فأبقى سرواله عليه، ثم ذكر بعد أن عقد النية ولبى فإنه يجب عليه أن يخلع سرواله فورا، ولا شيء عليه، وكذلك لو كان جاهلا فإنه لا شيء عليه، مثل أن يلبس ملابس ليس فيها خياطة، بل منسوجة نسجا يظن أن المحرَّمَ لبس ما فيه خياطة، فإنه لا شيء عليه، ولكن إذا تبين له أن الملابس وإن لم يكن فيها توصيل فإنها من اللباس الممنوع، فإنه يجب عليه أن يخلعها.

والقاعدة العامة في هذا: أن جميع مَحْظُورَاتِ الْإِحْرَامِ إِذا فعلها الإنسان ناسيا، أو جاهلا، أو مكرها فلا شيء عليه، لقوله تعالى: ﴿ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِينَا أَوْ أَخْطَأنا ﴾ [البقرة: ۲۸٦]، فقال الله تعالى: «قد فَعَلْتُ»، ولقوله تعالى: ﴿ وَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ فِيمَا أَخْطَأْتُم بِهِ، وَلَكِن مَّا تَعَمَّدَتْ قُلُوبُكُمْ ﴾ [الأحزاب:95]، ولقوله تعالى في خصوص الصيد، وهو من تَحْظُورَاتِ الْإِحْرَامِ: ﴿ وَمَن قَتَلَهُ مِنكُمْ مُتَعَمِّدًا فَجَزَاءُ مِثْلُ مَا قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ ﴾ [المائدة: (٩٥]، ولا فرق في ذلك بين أن يكون محظور الإحْرَامِ من اللباس والطيب ونحوهما، أو من قتل الصيد وحلق شعر الرأس ونحوهما، وإن كان بعض العلماء فرق بين هذا وهذا، ولكن الصحيح عدم التفريق، لأن هذا من المحظور الذي يُعْذَرُ الإنسان فيه بالجهل، والنسيان، والإكراه.

واعلم أن الفِدْيَةَ في حلق الرأس ذكرها الله في القرآن في قوله: ﴿ فَفِدْيَةٌ مِّن صِيَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسكَ ﴾ [البقرة: ۱۹٦]، الصيام ثلاثة أيام، والإطعام إطعام ستة مساكين، لكل مسكين نصف صاع، والنُّسُكُ شَاءَ، أو سُبْعُ بَدَنَةٍ، أو سُبْعُ بقرة.