(۴۱۳۱) سوال: میقات یلملم که همان السعدیه­ی قدیم است مرز آن به قسمت غربی تغییر پیدا کرده است و در آن جا تابلوی وجود دارد که روی آن میقات نوشته شده است و تابلوی که روی آن السعدیه نوشته شده است و در مکانی واقع است که نه در آن آب و نه مسجد و نه قهوه وجود دارد و مردم در این حالت پریشان هستند و حاجیان و کسانی که می­خواهند عمره را ادا کنند به دو قسمت تقسیم می­شوند: گروهی حدود پنج کیلومتر از میقات گذر می­کنند و گروهی حدود ده کیلومتر قبل از رسیدن به میقات احرام می­بندند؛ لطفا در مورد گذر از میقات و کسانی که قبل از میقات احرام می­بندند فتوا دهید.

جواب:

تقدیم نمودن احرام قبل از میثات شایسته نیست اما اگر انسان نمی­داند یا می­خواهد احتیاط کند از این جهت که نمی­داند این مکان مشخص شده میقات است لذا از ترس این که قبل از بستن احرام میقات از او فوت شود احتیاط می­کند این کار اشکالی ندارد اما هرگاه انسان بداند که این مکان مشخص میقات است قبل از آن احرام نبندد.

گذر از میقات قبل از احرام جایز نیست بلکه بر او واجب است که تا زمانی که احرام نبسته از میقات عبور نکند زیرا پیامبر ﷺ در آن چه ابن عمر Ç از ایشان نقل می­کنند می­فرماید: «يهل أهل المدينة من ذي الحليفة»[۱]: (اهل مدینه از ذی الحلیفه احرام می­بندند) و كلمه­ي (يهل) جمله­ي خبري است اما به معناي امر است يعني بر آن­ها واجب است که از ذی الحلیفه احرام ببندند تا آخر حدیث.

بنابراین برای کسی که قصد حج و عمره را دارد جایز نیست از این میقات­ها عبور کند مگر این که احرام ببندد اما کسی که جاهل باشد و از این­ها عبور کند سپس بعد از این که حدود پنج یا ده یا … کیلومتر عبور کرد سپس احرام بست  چیزی بر او نیست چون جاهل بوده است اما اگر قبل از این که احرام ببندد بداند میقات پشت سر او است بر او واجب است به میقات برگردد و از آن جا احرام ببندد و اگر بعد از این که احرام بست دانست معذور است زیرا جاهل است و چیزی بر او نیست.

به این مناسبت می­گویم: موضوع میقات بسیار برای کسی که با هواپیما می­آید پیش می­آید زیرا برخی احرام خود را به تأخیر می­اندازند تا این که به فرودگاه جده برسند در حالی که این اشتباه است زیرا بر کسی که با هواپیما در موازات میقات قرار می­گیرد بر او واجب است که در هواپیما احرام ببندد و از آن عبور نکند اما با توجه به سرعت هواپیما واجب است شخص احتیاط کند بدین معنا که قبل از در موازات قرار گرفتن میقات خود را آماده کند و در خانه یا فرودگاه غسل بزند سپس لباس احرام را بپوشد سپس هرگاه به میقات نزدیک شد نیت احرام کند طوری که هواپیما از میقات نگذرد مگر این که به نسکی که قصد احرام بستن به آن را دارد لبیک بگوید اما کسی که از میقات نمی­گذرد مانند کسی که از راه بور سودان و سواکن و شبیه این­ها از جهت غربی که در موازات میقات نیست مانند رابغ و یلملم می­آید در جده احرام می­بندند و دلیل آن این است که پیامبر ﷺ این میقات­ها را مشخص کردند و فرمودند: «هن لهن و لمن أتى عليهن من غير أهلهن ممن يريد الحج و العمرة»[۲]: (این میقات­ها برای کسانی که نام برده شده و دیگرانی که قصد حج و عمره را دارند و از آن­ها عبور می­کنند است) و عمر J هنگامی که اهل عراق به نزد او شکایت کردند که قرن المنازل از مسیر آن­ها میل است گفت: به موازات آن در مسیر خود نگاه کنید[۳] لذا اگر این در موازات قرار گرفتن میقات بر روی زمین است موازات قرار گرفتن در هوا نیز این_­گونه است.

قول برخی از اهل علم که می­گویند: کسی که با هواپیما بیاید در جده احرام ببندد چه از لحاظ آثار و چه از لحاظ بررسی قول بعیدی است.

[۱] بخاري: كتاب الحج، باب ميقات، شماره­ى (۱۵۲۵)، مسلم: كتاب الحج، باب مواقيت الحج و العمرة، شماره­ى (۱۱۸۲).

[۲] تخریج آن گذشت.

[۳] بخاري: كتاب الحج: باب ذات عرق لأهل العرق، شماره­ى (۱۵۳۱).