(۴۰۳۷) سوال: می‌دانم که اعتکاف فقط در مسجد جامع، جایز است؛ اما من زنی نابینا هستم و مسجدی در نزدیکی خانه‌ی ما وجود ندارد و مساجدی که در فاصله‌ی دور وجود دارد نیز مكان مخصوصی برای زنان ندارد. آیا جایز است که در خانه اعتکاف کنم؟ شایان ذکر است که در خانه‌ چیزی وجود ندارد که مرا از عبادت، غافل کند یا مشغول سازد.

جواب:

فارغ شدن برای عبادت در خانه در صورتی که تو را از عبادت‌های مهم‌تر و مفیدتر باز ندارد و غافل نکند، ایرادی ندارد اما اعتكاف شرعي به شمار نمی‌رود زیرا اعتکاف شرعي باید در مساجد باشد؛ الله À می‌فرماید: {وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ} [البقرة: ۱۸۷] : (در حالی‌ که در مساجد، معتکف هستید). بنابراین اعتکاف فقط در مسجدی که نماز جماعت در آن برگزار می‌شود، درست است در حالی ‌که تو در خانه، مسجدی نداری که نماز جماعت در آن برپا شود اما همین ‌که خود را برای عبادت از جمله ذکر، قرآن، نماز و دیگر عبادت‌هایی که تو را به الله À نزدیک می‌کند، فارغ کنی کافی است؛ البته به شرطی که از عبادت‌های مهم‌تر غافل نشوی؛ زیرا برخی از مردم فقط به همین عبادت‌هایی که نفع آن فقط به خود فرد می‌رسد اکتفا کرده و چیزهای مهم‌تر را کنار می‌گذارند در حالی ‌که انسان مؤمن باید به چیزهایی مشغول شود که به طاعت الله À نزدیک‌تر بوده و او را بیشتر خشنود سازد.

به وضعیت رسول الله ﷺ بنگر که: «كان يُفْطِرُ من الشهر حتى نَظُنَّ أن لا يَصومَ منه، ويَصومُ حتى نَظُنَّ أن لا يُفْطِرَ منه شيئًا، وكان لا تَشَاءُ أن تَرَاه من الليل مُصَلِّيًا إلا رَأيْتَهُ، ولا نَائِمًا إلا رأيْتَه»[۱] : (ایشان روزهایی از ماه را روزه نمی‌گرفت تا این که می‌پنداشتیم این ماه را روزه نخواهد گرفت و روزه می‌گرفت تا این که گمان می‌کردیم در این ماه، تمام روزها را روزه خواهد گرفت. هر لحظه از شب که گمان نمی‌کردی او را در حال نماز ببینی، او را در حال نماز خواندن می‌دیدی و وقتی از شب که گمان نمی‌کردی او را در خواب ببینی، او را خوابیده می‌دیدی)؛ يعني رسول الله ﷺ به آن‌چه مصلحت بود می‌نگریست و هر شرایطی اقتضا و حالت خاص خود را دارد.

۱- صحیح بخاری: كتاب الجمعة، باب قيام النبي ﷺ بالليل من نومه…، شماره (۱۱۴۱).