سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۹۳۵) حکم روزه گرفتن پیش از ماه رمضان به عنوان قضا

(۳۹۳۵) سوال: آیا برای زن مسلمان، جایز است که پیش از شروع ماه مبارک رمضان، روزهایی که از وی فوت خواهد شد را زودتر روزه بگیرد و به عنوان قضا انجام دهد؟ این در مقایسه با جواز پرداخت چند سال زودتر زكات فطر از ترس خشک‌سالی یا فقر می‌باشد.

جواب:

این سؤال بسیار عجیبی است! زیرا هیچ ‌کس نمی‌تواند تصور کند که روزه‌های رمضان را پیش از آغاز رمضان بگیرد همان طور که نمی‌تواند نماز ظهر را پیش از دخول وقتش ادا کند. اگر فرضا کسی روزه‌ی رمضان را پیش از آغاز ماه رمضان بگیرد، روزه‌اش بی‌فایده است و الله À پاداشی به او نمی‌دهد زیرا این کارش بدعت می‌باشد و بلکه به گناه نزدیک‌تر است تا این که از گناه، سالم بماند؛ ثابت است که رسول الله ﷺ فرمود: «لا تقدموا رمضان بصوم يوم ولا يومين إلا رجل كان يصوم صوماً فليصمه»[۱] : (با روزه گرفتنِ یک یا دو روز قبل از رمضان به پیشواز رمضان نروید مگر کسی که همیشه روزه‌ای می‌گرفته است، آن ‌را روزه بگیرد). تمام این‌ها بدین خاطر است که مبادا کسی بنا بر احتیاط، یک یا دو روز زودتر از ماه رمضان روزه بگیرد.

درباره‌ی مقایسه‌ و قیاس گرفتن آن با زكات فطر نیز باید گفت: جایز نیست که زكات فطر زودتر پرداخت شود هر چند که شخص از وقوع قحطی نیز ترس داشته باشد؛ بلکه زكات فطر ماه رمضان را فقط می‌توان یک یا دو روز پیش از عید فطر پرداخت نمود. لذا بنا بر دیدگاه برتر و راجح، اگر کسی زكات فطر امسال را در نیمه‌ی رمضان بپردازد، زكاتش پذیرفته نیست چه برسد به این که چند سال زودتر پرداخت کند! کسی چنین چیزی نگفته است و هرگز گمان نمی‌کردم کسی چنین سؤالی از من بپرسد! اما به هر حال، باید سؤال کسی که سؤالی پرسیده را جواب بدهیم؛ لذا می‌گوییم: جایز نیست که کسی رمضان را پیش از آغازش روزه بگیرد و جایز نیست که کسی زكات فطر را زودتر بپردازد مگر این که یک یا دو روز پیش از عید باشد.


۱-صحیح مسلم: کتاب الصیام، باب لا تقدموا رمضان بصوم یوم ولا یومین، شماره (۱۰۸۴).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل يجوز للمرأة المسلمة أن تقضي ما قد يفوتها من شهر رمضان مقدما، أي قبل حلول شهر رمضان المبارك، مقارنة بجواز تقديم زكاة الفطر عدة سنوات؛ خوفًا من القحط أو الفقر؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: هذا السؤال غريب جدا، فلا أحد يفرض أن الإنسان رمضان قبل حلول رمضان كما أنه لا أحد يفرض أن يُصلِّي صلاة الظهر قبل زوال الشمس، وإذا قدر أن أحدًا صام رمضان قبل حلول رمضان فإن هذا الصيام لا ينفعه، ولا يثيبه الله عليه؛ لأنه بدعة، بل هو للإثم أقرب منه إلى السلامة، وقد ثبت عن النبي – عليه الصلاة والسلام- أنه قال: »لا تقدموا رمضان بصوم يوم ولا يومين إلا رجل كان يصوم صوما فليصمه»، كل هذا خوفًا من أن يحتاط الإنسان، فيتقدم على رمضان بيوم أو يومين.

وأما قياسه على زكاة الفطر فإن زكاة الفطر لا يجوز تقديمها، ولو خاف القحط، بل لا تُؤدَّى زكاة الفطر لشهر من شهور رمضان إلا قبل العيد بيوم أو يومين فقط، فإذا كان الرجل لو أخرج زكاة الفطر لهذا العام في منتصف رمضان لا تجزئه الزكاة على القول الراجح، فما بالك بمن يقدم زكاة الفطر عدة سنوات؟ وهذا لا يقوله أحد، وما كنت أظن أن أحدا يسأل هذا السؤال ولكن على كل حال من سأل فإن الواجب إجابته، وحينئذ نقول: لا يجوز أن يصوم أحد رمضان قبل حلوله، ولا يجوز أن يُقدِّم أحد زكاة الفطر قبل الفطر إلا بيوم أو يومين فقط.

مطالب مرتبط:

(۳۹۴۵) حکم قضای روزه‌های فوت‌شده در نوجوانی به دلیل عادت ماهیانه

باید روزه‌هایی که بر او واجب است را به طور پیاپی یا پراکنده، روزه بگیرد و قضا کند...

ادامه مطلب …

(۳۹۳۳) حکم قضای روزه‌های فراموش‌شده به دلیل بیماری و جراحی

قضای روزهایی که روزه گرفته، بر او واجب نیست زیرا انجام داده و از او پذیرفته است...

ادامه مطلب …

(۳۹۰۵) حکم استفاده از خمیردندان، پودر و مسواک در رمضان

مسواک برای روزه‌دار در آغاز و پایان روز، براساس دیدگاه برتر و راجح، مشروع است...

ادامه مطلب …

(۳۹۱۶) حکم روزه برای زن باردار

روزه، یک عبادت بدني است و عبادت‌های بدني را کسی نمی‌تواند به جای کس دیگری انجام ‌دهد مگر این که آن شخص از دنیا رفته باشد و عبادتی که بر وی واجب بوده از عبادت‌هایی بوده باشد که قضا می‌شود، کسی دیگر قضای عبادتش را انجام می‌دهد....

ادامه مطلب …

(۳۸۹۰) حکم خوردن تعداد فرد خرما هنگام افطار روزه‌دار

واجب و سنت نیست که روزه‌دار با تعداد فرد (سه، پنج، هفت و...) افطار کند؛ مگر در عيد فطر...

ادامه مطلب …

(۳۹۴۱) حکم روزه در صورت تکرار عادت ماهیانه پس از پاکی موقت

روزی که این زن، یقین و اطمینان دارد که پاک بوده و پاکی را دیده سپس روزه گرفته است، روزه‌ی این روزش درست می‌باشد؛ زیرا پاک بودن از خون، پاکی است و حکم نیز به حيض بستگی دارد لذا هرگاه خون حيض یافت شود، احکام حیض ثابت می‌گردد و هرگاه پاک شود، احکامش برداشته و منتفی می‌گردد.....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه