(۳۷۶۸) سوال: چرا الله À روزه را به این فرمودهی خویش: «الصَّوم لي وأنا أجزي به» : (روزه برای من است و خودم پاداش آن را میدهم) اختصاص داده است؟
جواب:
این حديث، حدیث قدسي است که رسول الله ﷺ از پروردگارش الله ﷻ نقل کرده است: «كُلُّ عَمَلِ ابْنِ آدَمَ لَهُ، إِلَّا الصِّيَامَ، فَإِنَّهُ لِي وَأَنَا أَجْزِي به»[۱] : (هر عمل فرزند آدم برای خودش است مگر روزه که برای من است و من پاداش آن را میدهم). الله ﷻ آن را به خود اختصاص داده است زیرا روزه رازی بين بنده و پروردگار او است و کسی جز الله À از آن با خبر نمیشود؛ عبادتها دو نوع است:
۱) چون با گفتار و کردار انجام میشود، ظاهر و آشکار است.
۲) چون ترك چیزی است، پنهان و مخفی میماند لذا فقط الله ﷻ از ترک، اطلاع دارد؛ روزهدار نیز غذا، نوشیدنی و شهوت خویش را به خاطر الله ﷻ ترک میکند. وی این موارد را در جایی ترک میکند که جز پروردگارش، هیچ کس از او با خبر نیست. بدین خاطر است که الله ﷻ روزه را به خاطر بروز اخلاص کامل در آن به خود اختصاص داده است.
علما در مورد معنای این که الله À روزه را به خودش نسبت داده است، اختلاف نظر دارند؛ برخی گفتهاند: منظور، بزرگداشت و بیان ارزش و فضیلت روزه است و قصاص در روزه وارد نمیشود؛ یعنی اگر شخصی به فرد دیگری ستم کرد، شخص مظلوم در روز قیامت از خوبیهای شخص ظالم میگیرد مگر روزه که الله ﷻ آن را به خود اختصاص داده است لذا الله À به جای آن شخص ظالم، ستم را برای مظلوم جبران میکند و تمامی ثواب روزه به طور خالص و کامل برای شخص باقی میماند.
۱-صحیح بخاری: كتاب الصوم، باب هل يقول إني صائم إذا شتم، رقم (١٩٠٤).