چهارشنبه 29 ذیحجه 1446
۴ تیر ۱۴۰۴
25 ژوئن 2025

(۳۷۶۸) حکمت اختصاص روزه به الله عزوجل در حدیث قدسی

(۳۷۶۸) سوال: چرا الله À روزه را به این فرموده‌ی خویش: «الصَّوم لي وأنا أجزي به» : (روزه برای من است و خودم پاداش آن ‌را می‌دهم) اختصاص داده است؟

جواب:

این حديث، حدیث قدسي است که رسول الله ﷺ از پروردگارش الله ﷻ نقل کرده است: «كُلُّ عَمَلِ ابْنِ آدَمَ لَهُ، إِلَّا الصِّيَامَ، فَإِنَّهُ لِي وَأَنَا أَجْزِي به»[۱] : (هر عمل فرزند آدم برای خودش است مگر روزه که برای من است و من پاداش آن ‌را می‌دهم). الله ﷻ آن ‌را به خود اختصاص داده است زیرا روزه رازی بين بنده و پروردگار او است و کسی جز الله À از آن با خبر نمی‌شود؛ عبادت‌ها دو نوع است:

۱) چون با گفتار و کردار انجام می‌شود، ظاهر و آشکار است.

۲) چون ترك چیزی است، پنهان و مخفی می‌ماند لذا فقط الله ﷻ از ترک، اطلاع دارد؛ روزه‌دار نیز غذا، نوشیدنی و شهوت خویش را به‌ خاطر الله ﷻ ترک می‌کند. وی این موارد را در جایی ترک می‌کند که جز پروردگارش، هیچ کس از او با خبر نیست. بدین خاطر است که الله ﷻ روزه را به ‌خاطر بروز اخلاص کامل در آن به خود اختصاص داده است.

علما در مورد معنای این که الله À روزه را به خودش نسبت داده است، اختلاف ‌نظر دارند؛ برخی گفته‌اند: منظور، بزرگداشت و بیان ارزش و فضیلت روزه است و قصاص در روزه وارد نمی‌شود؛ یعنی اگر شخصی به فرد دیگری ستم کرد، شخص مظلوم در روز قیامت از خوبی‌های شخص ظالم می‌گیرد مگر روزه که الله ﷻ آن را به خود اختصاص داده است لذا الله À به جای آن شخص ظالم، ستم را برای مظلوم جبران می‌کند و تمامی ثواب روزه به طور خالص و کامل برای شخص باقی می‌ماند.


۱-صحیح بخاری: كتاب الصوم، باب هل يقول إني صائم إذا شتم، رقم (١٩٠٤).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: لماذا خصَّ الله – سبحانه وتعالى- الصيام بقوله: «الصوم لي وأنا أجزي به»؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: هذا الحديث حديث قدسي رواه النبي صلى الله عليه وسلم: عن رَبِّهِ، قال الله فيه: «كُلُّ عَمَلِ ابْنِ آدَمَ لَهُ، إِلَّا الصِّيَامَ، فَإِنَّهُ لِي وَأَنَا أَجْزِي به». وخَصَّه الله تعالى بنفسه؛ لأن الصوم سِرّ بين العبد وبين ربه، لا يَطْلعُ

عليه إلا الله، فإن العبادات نوعان:

۱ – نوع يكون ظاهرا لكونه قوليًّا أو فِعْليًّا.

2- نوع يكون خَفِيًّا لِكَوْنه تركا، فإن الترك لا يَطَّلِعُ عليه أحدٌ إلا الله عز وجل، فهذا الصائم يترك طعامه وشرابه وشهوته من أجل الله -عز وجل-، في مكان لا يَطَّلِعُ عليه إلا رَبُّه، فاختصَّ الله تعالى الصيام لنفسه؛ لظهور الإخلاص التام فيه بما أشرنا إليه. وقد اختلف العلماء في معنى هذه الإضافة، فقال بعضهم: إن معناها تشريف الصوم وبيان فضله، وأنه ليس فيه مَقاصَّة، أي: إن الإنسان إذا كان قد ظلم أحدا فإن هذا المظلوم يأخذ من حسناته يوم القيامة، إلا الصوم فإن الله تعالى قد اختص به لنفسه، فيتحمّل الله عنه -أي عن الظالم- ما بَقِيَ من مَظْلِمته، ويبقى ثواب الصوم خالصا له.

مطالب مرتبط:

(۳۷۸۴) حکم ترک روزه‌های رمضان بدون عذر

بر هر مسلمانی واجب است که از امور دین خود آگاه باشد و هر چه نیاز دارد را بیاموزد؛ مثلا درباره‌ی نماز باید احکام نماز را بیاموزد، اگر مال دارد احکام زکات را بیاموزد و در روزه نیز وقتی بر او واجب شد، باید احکام روزه را یاد بگیرد....

ادامه مطلب …

(۳۸۳۵) حکم قضای روزه یا فدیه برای زن در حالت نفاس و شیردهی

زنی که در حالت نفاس به سر می‌برد کاملا همانند زنی است که در حالت حیض می‌باشد که باید قضای روزه را به جا آورد....

ادامه مطلب …

(۳۷۶۴) فضیلت‌ ماه رمضان و وظایف مسلمانان در این ماه مبارک

الله این ماه را ویژه قرار داده چنان که روزه گرفتنش را بر این امت فرض نموده و روزه‌ی آن را یکی از ارکان اسلام قرار داده است

ادامه مطلب …

(۳۸۰۷) حکم روزه نگرفتن به علت عمل جراحی

تا وقتی توان روزه گرفتن را نداری، تکلیفی بر تو نیست حتی اگر این ناتوانی ادامه یابد....

ادامه مطلب …

(۳۷۹۲) قضای روزه‌های فوت‌شده و تکلیف شرعی در قبال آن

روزه‌ها و نمازهایی که از وی فوت شده و آن را ترک کرده است باید بداند که توبه، گذشته را پاک می‌کند و نیاز به قضای نماز و روزه‌های فوت شده نیست. بر وی واجب است به اصلاح حال خویش بپردازد،....

ادامه مطلب …

(۳۷۸۰) آیا اگر کافر در روز رمضان مسلمان شود، باید با سایر مسلمانان روزه بگیرد؟

علما درباره‌ی کافری که در روز رمضان مسلمان می‌شود، اختلاف ‌نظر دارند؛ اما دیدگاه برتر و راجح از نظر من این است که باید روزه بگیرد و از مبطلات روزه خودداری نماید...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه