(۳۶۴۲) سوال: از پدرم، یک‌سوم منزل را به ارث برده‌ام که از اجاره‌ی آن درآمد کسب می‌کنم؛ محاسبه‌ی زکات سالانه‌ی آن چگونه است؟ آیا بخشیدن پول به خویشاوندان و نزدیکان خصوصا اگر درآمدشان کم باشد، زکات شمرده می‌شود؟
جواب:
ساختمانی که آن را اجاره می‌دهید، زکات ندارد زیرا برای تجارت نیست بلکه برای استفاده و کسب درآمد از آن است؛ اما اگر یک سال از زمان عقد قرارداد بر مبلغ اجاره‌ای که دریافت می‌کنید بگذرد، واجب است زکات آن را بپردازید؛ مثلا اگر آن را در ماه محرم اجاره دهید و مبلغ اجاره را در پایان ماه ذي الحجه پرداخت کنند، واجب است زکاتش را بپردازید زیرا یک سال بر آن گذشته است اما اگر اجاره را در طول سال را دریافت کردید و آن مبلغ را پیش از گذشت یک سال خرج نمودید، زكاتی بر شما نیست. پرداخت این زکات و دیگر زکات‌ها به خویشاوندان و نزدیکان: اگر مستحق و اهل دریافت زکات باشند، چنان در حدیث آمده است: «الصدقة على الأقارب صَدَقَة وصلَةٌ»[۱]: (صدقه دادن به خویشاوندان، صدقه و صله‌ی رحم است) و صدقه دادن به آنان بهتر از صدقه دادن به دیگران است اما اگر مستحق زکات نباشند، پرداخت زکات به آن‌ها جایز نیست بلکه واجب است به کسانی پرداخته شود که الله À پرداخت زکات به آنان را واجب نموده و فرموده است: {إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللَّهِ وَاِبْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِنْ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ}[التوبة: ۶۰] : (صدقات فقط ویژه‌ی فقیران، مساکین، متصدیان اداره‌ی زکات، کسانی که دل‌هایشان را باید به دست آورد (تا وارد اسلام شوند)، برای آزاد کردن بردگان، بدهکاران، کسانی که در راه الله هستند و کسانی که در راه مانده‌اند، می‌باشد. این فریضه‌ای از جانب الله است و الله بسیار دانا و بسیار با حکمت است).
1. سنن ترمذی: كتاب الزكاة، باب ما جاء في الصدقة على ذي القرابة، رقم (٦٥٨) و این حدیث را حسن دانسته است. سنن نسائی: كتاب الزكاة، باب الصدقة على الأقارب، رقم (۲۵۸۲). سنن ابن ماجه: كتاب الزكاة باب فضل الصدقة، رقم (١٨٤٤). آلبانی نیز این حدیث را صحیح دانسته است.
