سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۶۳۷) حکم زکات اموال در صندوق‌های قرض‌الحسنه

(۳۶۳۷) سوال: فردی در گروهی عضو شده‌ که هر نفر، ماهیانه مبلغی از اموالش را می‌پردازد. این مبلغ، مثلا هزار ریال خواهد بود تا در پایان هر ماه، مبالغ را جمع‌آوری نموده و به یک نفر بدهند تا نیازهایش را برطرف نماید. اگر مقدار ماه‌ها دوازده ماه باشد و وی در ماه دوازدهم سهم خود را دریافت نماید، آیا با توجه به این که این مال به حد نصاب رسیده است، زکات دارد؟

جواب:

ابتدا به برادر سؤال کننده می‌گویم که این گروه، ایرادی ندارد؛ یعنی ایرادی ندارد که چند کارمند، بخشی از حقوقشان (مثلا هزار ریال) را کنار بگذارند و مجموع آن ‌را به یک نفر بدهند، در ماه دوم به نفر دوم و در ماه سوم به شخص دیگری بپردازند. این کار، شامل قرضی که سود در بر داشته باشد نیست زیرا فرد طلبکار، همان مبلغی که داده را پس می‌گیرد و مصلحت این قرض به همه بر می‌گردد؛ زیرا شخصی که در ماه اول، مبلغ را دریافت کند در ماه دوم نمی‌تواند آن ‌را دریافت کند. این فرصت برای نفر دوم سپس سوم و… فراهم می‌شود تا این که همگی آن ‌را دریافت می‌کنند. اگر یک سال کامل بر مبلغی که شخص دریافت کرده است بگذرد، پرداخت زکاتش واجب می‌شود؛ زیرا از کسانی طلبکار است که توانایی پرداخت بدهی را دارند لذا اگر می‌داند که اعضای این گروه، سهم خود را هر ماه پرداخت می‌کنند، پرداخت زکات آن واجب است.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل من الأحساء: إنه مشترك في جمعية، أي: يضع المشتركون سهما من أموالهم، ويكون السهم مثلا بألف ريال ليجمعوا مبلغا يستلمه الشخص لقضاء حاجاته في نهاية كل شهر، فلو كان مقدار الشهور اثني عشر شهرًا واستلم هذا الشخص حصته في الثاني عشر، هل يكون في ذلك زكاة بعد أن اكتمل نصاب المال؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: أولا: هذه الجمعية أبين للأخ السائل أنه لا بأس بها -أي: لا بأس أن يتفق الموظفون في جهة ما على أن يُقتطع من رواتبهم من كل واحد ألف ريال ليعطوه واحدا، والشهر الثاني يعطوه الآخر، وفي الثالث، وهَلُمَّ جَرًا – وليس هذا من باب القَرْض الذي جَرٌ نَفْعًا، لأن المقرض لم يأته أكثر مما أَقْرَضَ، والمصلحة للجميع، فالذي انتفع بالجمعية في الأول حرم في الثاني وصار الانتفاع للثاني، ثم للثالث ثم للرابع، وهلم جرا. أما الزكاة فإنه يجب عليه أن يزكي ما قبضه إذا كان قد تم عليه الحول؛ لأنه دين على مُوسِر، إذا إنه قد علم أن هؤلاء المشتركين سوف يوفون نصيبهم في كل شهر، والدين على الموسرين تجب فيه الزكاة.

مطالب مرتبط:

(۳۶۱۵) آیا زکات طلا از خود آن، پرداخت می‌شود؟

بله، جایز است که زن، زکات زیورآلاتش را از مال خود، مال شوهر، مال پدر یا مال برادرش بپردازد....

ادامه مطلب …

(۳۶۱۷) حکم نصاب، مالکیت و فروش برای پرداخت زکات طلا

اگر طلای زن بیش از حدّ نصاب باشد اما پولی برای پرداخت زکات نداشته باشد؛ می‌گوییم: همان طور که اشاره کردیم اگر کسی زکات را به جای او پرداخت کرد، کفایت می‌کند اما در غیر این صورت واجب است به میزان زکاتی که بر وی واجب شده است، بپردازد...

ادامه مطلب …

(۳۶۰۰) حکم قروش مقداری از آن طلا برای پرداخت زکات زیورآلات

اگر زنی زیورآلات دارای زکات داشته باشد اما پولی برای پرداخت زکاتش نداشته باشد، زکات را از همان طلا بپردازد؛ بدین صورت که می‌تواند از همان طلا، مقداری را به عنوان زکات بپردازد ...

ادامه مطلب …

(۳۵۹۹) آیا طلایی که زنان به عنوان زیور و زینت، استفاده می‌کنند، زكات دارد؟

دیدگاه صحیح این است که پرداخت زکات آن، واجب است زیرا ادله‌ی وجوب زكات طلا و نقره، عام است و استثنا ندارد....

ادامه مطلب …

(۳۵۹۸) حکم زکات طلاهای زینتی

دیدگاه درست این است که پرداخت زکات زیورآلات طلا و نقره، واجب است بنا بر عموم ادله که بدون تفصیل، دلالت بر واجب بودن زکات دارد.....

ادامه مطلب …

(۳۶۰۱) آیا طلایی که مورد استفاده قرار می‌گیرد، زكات دارد؟

دیدگاه راجح و برتر این است که: پرداخت زکات طلا و نقره‌ای که برای استفاده قرار داده شده است، واجب می‌باشد زیرا نصوص قرآن و سنت درباره‌ی وجوب زکات طلا و نقره، عام بوده و چیزی از آن را استثنا نکرده است مگر یک حديث که سندش صحیح نیست.....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه