سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۵۸۹) آیا بادام زمینی زكات دارد؟

(۳۵۸۹) سوال: محصول کشاورزی ما، بادام زمینی است؛ آیا زكات دارد؟ زکاتش چگونه محاسبه می‌شود؟ برخی می‌گویند: زکاتش از مبلغ حاصل از فروش آن پرداخت می‌شود که ده درصد است؛ آیا این درست است؟

جواب:

بادام زمینی از حبوبات است لذا هرگاه به حدّ نصاب که همان سیصد صاع رسول الله ﷺ است برسد، پرداخت زکات آن، واجب است؛ چنان‌چه بدون هزینه با آب باران و رود آبیاری شود یا با ساقه‌هایش از آب موجود در زمین تغذیه کند، زکات واجب در آن، یک دهم (ده درصد) است اما اگر با هزینه‌ی کشاورز، پمپ آب و… آبیاری شود، زکاتش نصف یک دهم (پنج درصد) خواهد بود. جایز است که زکاتش از خود محصول یا از مبلغ حاصل از فروش محصول، پرداخت شود چنان‌چه امام احمد Ë به این مسئله تصریح کرده است که جایز است زکات از مبلغ حاصل از فروش باغ و بوستان، پرداخت شود که البته غالبا پرداخت زکات به صورت نقدی برای فقیر و مستحق زکات، بهتر و سودمندتر است؛ زیرا اگر مبلغ زکات به فقير داده شود، هرگونه خوراک، پوشاک و… که نیاز داشته باشد را خریداری می‌کند اما اگر خود بادام زمینی را به او زکات بدهند، شاید آن ‌را بخورد یا بخواهد آن را بفروشد که در این صورت، پولش دچار نقص می‌شود.

سؤال: شیخ بزرگوار! اگر قرار باشد زکات را از مبلغ آن بپردازیم، آیا معادل زكات حبوبات (ده درصد) پرداخت شود یا بر اساس زکات مبلغ نقدی؟

جواب: خیر، زکاتش را بر اساس زكات حبوبات و میوه‌ها بپردازید؛ یعنی ده درصد یا پنج درصد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل من السودان: نحن نقوم بزراعة الفول فهل عليه زكاة وكيف تقدر ؟ فإن بعض الناس يقولون: إن زكاته من قيمته بعد بيعه وقدرها عشرة في المائة، وهل هذا صحيح أم لا؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: الفول تجب فيه الزكاة لأنه من الحبوب، إذا بلغ النصاب، وهو ثلاثمائة صاع بصاع النبي صلى الله عليه وسلم، والواجب فيه العشر كاملا – أعني: عَشَرَة في المائة – إذا كان يَشْرَب بدون مؤونة – أي يَشْرب سَيْحًا، أو يَشْرب بعروقه بدون سقي، أو من الأمطار – فهذا يجب فيه عشرة في المائة، أما إذا كان يشرب بمكائن وبمؤونة لاستخراج الماء فإن الواجب فيه نصف العشر، أي: خمسة في المائة. أما إخراج الزكاة فإنه يجوز إخراجها منه، ويجوز إخراجها من قيمته إذا بيع، كما نص الإمام أحمد رحمه الله على جواز إخراج القيمة إذا باع الإنسان بستانه وإخراج القيمة غالبا أنفع للفقراء؛ لأن الفقير إذا أتته القيمة اشترى بها ما يحتاجه لنفسه من ملابس ومطاعم وغيرها، لكن إذا أتاه الفول فقد يرغب أن يأكله وقد يرغب أن يبيعه، وحينئذ ربما ينقص عليه.

فضيلة الشيخ: فيما لو زكينا القيمة هل نزكيها على قدر زكاة الحب على عشرة بالمائة، أو على أساس زكاة نَقْد بنقد؟

فأجاب – رحمه الله تعالى -: لا، على أساس زكاة الحب والثمار، ونزكيها عشرة في المائة، أو خمسة في المائة.

مطالب مرتبط:

(۳۵۸۷) آیا زیتون، روغن، انار و انجیر زکات دارد؟

این درخت‌ها زكات ندارد و فقط خرما و انگور، زکات دارد؛ اما زيتون، انار، سیب، پرتقال، ترنج و... زكات ندارد....

ادامه مطلب …

(۳۵۸۵) محصولات کشاورزی که زکات آن واجب است

زکات فقط در حبوبات و میوه‌ها واجب است اما سبزیجات، هندوانه، پنبه و... زكات ندارد ....

ادامه مطلب …

(۳۵۹۲) نحوه محاسبه و پرداخت زکات نخلستان و محصولات کشاورزی

محصولاتی مانند هندوانه، طالبی، سبزیجات و... زكات ندارد و فقط در صورتی که آن را بفروشد سپس یک سال کامل بگذرد و مبلغ حاصل از فروش آن نزد وی بماند، پرداخت زکات آن مبلغ، واجب است....

ادامه مطلب …

(۳۵۸۶) حكم زکات انواع محصولات کشاورزی مانند سبزیجات و میوه‌ها

دیدگاه راجح و برتر از نظر من، این است که زکات فقط در چیزهایی که پیمانه و ذخیره می‌شود، واجب است...

ادامه مطلب …

(۳۵۹۵) حکم زکات شرکای زمین کشاورزی

بر مسلمان، واجب است که زکات واجب محصولات کشاورزی را هرگاه به حدّ نصاب رسید، بپردازد. ...

ادامه مطلب …

(۳۵۹۷) حکم زکات نخلستان

بر مسلمان واجب است که زکات حبوبات و میوه‌هایی که زکات به آن تعلق می‌گیرد را بدین صورت بپردازد که اگر با هزینه‌ی خود و استفاده از وسایل گوناگون مانند پمپ‌ها و... آبیاری می‌کند، پنج درصد بپردازد و اگر بدون هزینه و با چشمه و چاه آبیاری می‌کند، ده درصد بپردازد.....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه