سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۵۸۱) آیا زکات بز و بره به یک اندازه است؟

(۳۵۸۱) سوال: حدود پنجاه رأس گوسفند اعم از بز و بره دارم که از علفی که خریداری می‌کنیم تغذیه می‌شوند؛ آیا این‌ها زكات دارد؟ مقدار زکاتش چه قدر است؟ آیا زکات بز و بره به یک اندازه است؟

جواب:

هدف شما از نگهداری این گوسفندان اعم از بز و بره در نظر گرفته می‌شود؛ اگر هدف از نگهداری آن، تجارت  و خرید و فروش آن باشد که هرگاه سودی بیابید آن را بفروشید، کالای تجاری محسوب می‌شود و در هر صورت، واجب است زکات آن را بپردازید حتی اگر خودتان به آن‌ها علوفه می‌دهید زیرا مال تجارت هستند لذا مانند مال تجارت هستند که در دکان و مغازه‌ وجود دارد و مقدار زکات آن نیز برابر با یک چهلم است؛ یعنی پس از گذشت یک سال، ارزش پولیِ آن ‌را محاسبه کرده و یک‌چهلم آن را به عنوان زکات می‌پردازید. یک‌چهلم به اندازه‌ی دو و نیم درصد یا بیست و پنج هزارم است. همچنین می‌توانید دارایی خود را به چهل قسمت، تقسیم نموده و یک قسمت از آن را زکات بپردازید.

اما اگر هدفتان از نگهداری این گوسفندان اعم از بز و بره، پرورش و نگهداری از آن برای استفاده از شیر و تولید نسل آن است، شرط وجوب زکات در آن، این است که به تمام سال یا بیشتر سال را از چراگاه تغذیه کنند؛ اگر تمام سال یا نصف سال یا بیشتر سال را خودتان به آن‌ها علف می‌دهید، زکاتی در ازای آن بر شما واجب نیست زیرا زکات گوسفند فقط در صورتی واجب است که تمام سال یا بیشتر آن را از چراگاه و آن‌چه از زمین می‌روید تغذیه کند. مقدار زکات آن نیز مشخص است: هر چهل رأس، یک گوسفند زکات دارد. هر صد و بیست و یک رأس، دو گوسفند زکات دارد. هر دویست و یک رأس، سه گوسفند زکات دارد؛ سپس هر صد رأس، یک گوسفند زکات دارد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: عندي مجموعة من الأغنام يقارب عددها خمسين رأسًا مختلطة من الضأن والمغز، وهي تتغذى على الأعلاف التي نشتريها، فهل فيها زكاة؟ وما مقدارها؟ وهل يستوي في ذلك الضأن والمعز؟

فأجاب رحمه الله تعالى: هذه الغنم التي عندك من ضَأْن أو مَعْز يُنظَر في مقصودك بها: إن كنت تقصد أنها للتجارة – بمعنى أنك تبيع وتشتري بها، كلما وجدت في شيء منها ربحًا بعته- فهذه عُروض تجارة، ويجب عليك أن تزكيها بكل حال حتى ولو كنت تعلفها؛ لأنها أموال تجارة، فهي كمال التجارة الذي يكون في الدكان، ومقدار الزكاة فيها ربع العشر، بمعنى أنه إذا حال حول الزكاة فإنك تُقَدِّرها كم تساوي من الدراهم، وتخرج ربع عشر قيمتها، وربع العشر معلوم، وهو اثنان ونصف في المائة وخمسة وعشرون في الألف وإن شئت فقل: واحد من كل أربعين بمعنى أنك تقسم المال الذي عندك، تقسم قيمته على أربعين فما خرج بالقسمة فهو الزكاة. أما إذا كان مقصودك بهذه الغنم من ضَأْن ومَعْز التنمية والإبقاء للدَّرّ والنَّسْل، فإنه يشترط لوجوب الزكاة فيها أن تَرْعَى المباح – يعني : الذي يَنْبُت في البر – أن ترعاه السَّنة كلها أو أكثرها، فإذا كنت تعلفها السَّنَةَ ، كلَّها أو أكثر السنة أو نصف السنة، نِصْفًا تَعْلِفها ونِصْفًا تَرْعى، فإنه لا زكاة عليك فيها، وذلك لأن الزكاة إنما تجب فيها إذا كانت سائمة، ومقدار الزكاة فيها معلوم في كل أربعين شاة، وفي مائة وإحدى وعشرين شاتان، وفي مائتين وواحدة ثلاث شياه، ثم في كل مائة شاة.

مطالب مرتبط:

(۳۵۸۳) حکم گله‌ی گوسفندی که صاحبشان به آن‌ها علف می‌دهد

گله‌ی گوسفندی که صاحبش به آن علف دهد برای تجارت یا برای پرورش آن است؛ اگر برای تجارت باشد، زكات دارد هر چند که به آن علف دهند.....

ادامه مطلب …

(۳۵۸۰) حکم اشتباه در شمارش گوسفندان برای پرداخت زکات

بر مسلمان واجب است برای پرداخت زکات مالش اعم از چهارپایان، حبوبات، میوه‌ها، کالاها، نقدینگی و... را با دقت شمارش نماید زیرا در قرآن کریم، زکات به همراه نماز آمده است و ممانعت از پرداخت آن، مجازات سختی در پیش دارد...

ادامه مطلب …

(۳۵۸۲) مقدار زکات شصت رأس گوسفند

این گوسفندان که نصف سال را به طور کامل به آن‌ها علف می‌دهید، زكات ندارد؛ زیرا چهارپایان تنها در صورتی زکات دارند که تمام سال یا بیشتر آن را از چراگاه و آن‌چه الله از زمین می‌رویاند تغذیه کنند...

ادامه مطلب …

(۳۵۸۴) حکم پرداخت زکات برای گله گوسفندی که از علف خریداری شده تغذیه می‌کند

اگر انسان برای پرورش و تولید نسل از گوسفند نگهداری می‌کند، زكات ندارد مگر این که سائمه باشد؛ یعنی تمام سال یا بیشتر سال را از چراگاه تغذیه کند اما اگر کل سال یا بیشتر آن را به آن علف بدهند، زکات ندارد.....

ادامه مطلب …

(۳۵۷۷) حکم پرداخت زکات در هنگام عدم حضور در کشور محل مالکیت

هرگاه یک سال بر اموالتان گذشت، واجب است زکاتش را بپردازید؛ کسی را برای پرداخت زکات، وکیل خود قرار داده و آن را به او بسپارید تا برایتان در مصر پرداخت کند. اعطای وکالت در پرداخت زکات، جایز است...

ادامه مطلب …

(۳۵۷۸) حکم فروش گوسفند برای پرداخت زکات به صورت نقدی

در زكات چهارپایان، واجب است که زکات از جنس مال باشد یعنی گاو از گاو، گوسفند از گوسفند و شتر از شتر؛ مگر این که تعداد شتران کم‌تر از بیست و پنج شتر باشد که در این صورت زکاتش گوسفند است ....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه