(۳۵۲۵) حکم دریافت فدیه از تعزیه‌کنندگان برای تسلی بازماندگان

(۳۵۲۴) سوال: پیش ما عادت است که خانواده‌ی میت قبل عزا اسامی کسانی از تعزیه کنندگان که فدیه می‌دهند را می‌نویسند و اینها مالی را به خاطر تسلی اهل میت به آن‌ها می‌دهند. آیا این مال حلال است یا حرام؟

جواب:

این عمل بدعت می‌باشد و در عهد سلف H معروف نبوده است و آن چیزی معروف بوده است که در سنت آمده است وقتی خبر وفات جعفر بن ابی طالب Ð آمد، رسول الله ﷺ فرمود: «اصنعُوا لآلِ جَعفَرٍ طعامًا؛ فإنه قد أتاهم أمْرٌ يَشْغَلُهم»[۱] یعنی: (برای آل جعفر غذایی درست کنید چون ایشان به امری که به سراغشان آمد مشغول هستند). واگر دانستیم که اهل میت با اندوهی که دچار شده‌اند نمی‌توانند غذای خود را درست کنند پس اشکالی ندارد و بلکه از سنت است که برای ایشان غذا فرستاده شود تا برای آن روز به سبب مشغله و خستگی کفایتشان کند.

و اما این که اسامی تعذیه کنندگان را بنویسند و اینکه بدانند تعزیه کنندگان مالیاتی برای او پرداخت می‌کنند بدعت می‌باشد و وقتی این چنین است مالی که از بدعت بدست آید نیز حلال نیست و جایز نمی‌باشد و بر انسان واجب است که صبر کند و در مقابل مصیبتش کسب اجر بکند پس برای مومن واجب است هنگامی که به این مصیبت یا هر مصیبتی دچار شد آن‌چیزی را بگوید که الله B گوینده‌ی آن را ستایش نموده است: {الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ}[۲] ترجمه: (آن‌ها که هرگاه مصیبتی به ایشان برسد می‌گویند: ما از آنِ الله هستیم، و به سوی او باز می‌گردیم.) و همان چیزی را بگوید که در حدیث صحیح از رسول الله ﷺ ثابت است: «إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ، اللَّهُمَّ اؤْجُرْنِي فِي مُصِيبَتِي وَأَخْلِفْ لِي خَيْرًا مِنْهَا. إِلَّا أَخْلَفَ اللَّهُ لَهُ خَيْرًا مِنْهَا»[۳] ترجمه: (بگوید: إنالله و إنا إلیه راجعون؛ و چنین دعا کند: خداوندا! مرا در مصیبتم اجر بده و بهتر از آن را نصیب من گردان).

[۱] [تخریج آن گذشت]

[۲] [سوره البقرة: ۱۵۶]

[۳] [تخریج آن گذشت]

تعداد بازدید: 1

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل من الأردن: عندنا عادة: عندما يُتَوَفَّى أحد فإن أهله من بعده قبل إقامة العزاء يحضرون سِجِلا لتسجيل أسماء الْمُعَزِّين الذين سيفدون إلى العزاء، ويدفعون مالا لأهل الميت مواساة في فقيدهم، فهل هذا المال حلال أم حرام؟

فأجاب رحمه الله تعالى-: هذه العملية بدعة لم تكن معروفة عند السلف، وإنما المعروف الذي جاءت به السُّنَّة أنه لما جاء نبأ وفاة جعفر بن أبي طالب رضي الله عنه قال النبي عليه الصلاة والسلام: «اصْنَعُوا لِآلِ جَعْفَرٍ طَعَامًا، فَإِنَّهُ قَدْ أَتَاهُمْ أَمْرٌ شَغَلَهُمْ». فإذا علمنا أن المصابين بهذا الميت قد انشغلوا عن إصلاح غدائهم أو عشائهم ما أصابهم من الحزن، فإنه لا بأس، بل من السُّنَّة أن نبعث إليهم طعامًا لنكفيهم المئونة والتعب والشغل في هذا اليوم.

وأما أن يسجل الْمُعَزُونَ، وأن يرى الْمُعَزُونَ أن عليهم ضريبة يدفعونها، فهذا من البدع، وإذا كان كذلك فإن المال المأخوذ على بدعة لا يحل ولا يجوز، والواجب على الإنسان أن يصبر ويحتسب ويأخذ عوض مصيبته من الله -عز وجل، فإن واجب المؤمن إذا أصيب بمثل هذه المصائب، بل بأي مصيبة، أن يقول ما أثنى الله على قائليه: ﴿ الَّذِينَ إِذَا أَصَبَتْهُم مُّصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ ﴾ [البقرة: ١٥٦]. وأن يقول ما ثَبَتَ في الحديث الصحيح عن الرسول -عليه الصلاة والسلام -: «إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ، اللهُمَّ أَجُرْنِي فِي مُصِيبَتِي، وَأَخْلِفْ لِي خَيْرًا مِنْهَا».