(۳۳۰۱) سوال: آیا بر کفن نیز زکات است یا خیر؟ با در نظر داشتن اینکه من حدود ده سال است که کفن خویش را نگه داشته‌ام؟

جواب:

نگه داشتن کفن سنت نیست مگر به خاطر امری مشروع همانطور که در حدیث از سهل رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ روایت است: «أَنَّ امْرَأَةً جَاءَتِ النَّبِيَّ صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم  بِبُرْدَةٍ مَنْسُوجَةٍ فِيهَا حَاشِيَتُهَا» أَتَدْرُونَ مَا الْبُرْدَةُ؟ قَالُوا: الشَّمْلَةُ‏، قَالَ نَعَمْ‏، قَالَتْ: نَسَجْتُهَا بِيَدِي، فَجِئْتُ لأَكْسُوَكَهَا‏، «فَأَخَذَهَا النَّبِيُّ صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم مُحْتَاجًا إِلَيْهَا، فَخَرَجَ إِلَيْنَا وَإِنَّهَا إِزَارُهُ» فَحَسَّنَهَا فُلاَنٌ، فَقَالَ: اكْسُنِيهَا، مَا أَحْسَنَهَا‏. ، قَالَ الْقَوْمُ: مَا أَحْسَنْتَ، لَبِسَهَا النَّبِيُّ صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم مُحْتَاجًا إِلَيْهَا، ثُمَّ سَأَلْتَهُ، وَعَلِمْتَ أَنَّهُ لاَ يَرُدُّ‏، قَالَ: إِنِّي وَاللَّهِ، مَا سَأَلْتُهُ لأَلْبَسَهُ، إِنَّمَا سَأَلْتُهُ لِتَكُونَ كَفَنِي‏، قَالَ سَهْلٌ: فَكَانَتْ كَفَنَهُ‏»^[۱]‏: («زنی برای رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم بُرده‌ای آورد که حاشیه‌ی آن بافته شده بود» آیا می‌دانید که بُرده چیست؟ گفتند: شمله (یعنی ردا)، گفت: بله؛ آن زن گفت: من این ردا را به دست خود بافته‌ام و آورده‌ام که آن را بپوشی، «پس رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم آن را گرفت درحالی‌که بدان نیاز داشت و همان ردا را ازار کرد و نزد ما آمد» پس فلان شخص آن ردا را پسندید، و گفت: آن را به من بده که بس نیکوست؛ مردم گفتند: کار خوبی نکردی، رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم که آن را پوشیده بود بدان نیاز داشت سپس آن را از وی طلب کردی و تو می‌دانستی که ایشان خواسته‌ی کسی را رد نمی‌کند، آن شخص گفت: به الله سوگند، آن را نخواسته‌ام که بپوشم بلکه بدان سبب طلب کردم که همان کفن من باشد، سهل می‌گوید: همان ردا هم کفن وی بود).

 این در زمان ما قابل تصور نیست و بر همین اساس، اینکه انسان کفنش را آماده کند از سنت نمی‌باشد و نیز از سنت نمی‌باشد که قبرش را آماده کند و چنانچه در قبرستان عمومی باشد، تهیه و آماده کردن قبر حرام است؛ چون جايى که غیر از او به آن سزاوارتر هستند را برای خود گرفته است؛ از آنجا که قبرستان براى كسانی‌‌ است كه اول بمیرند و حلال نیست برای کسی ‌که در قبرستان عمومی قبری برای خودش حفر کند سپس وی نمى‌داند كه در این سرزمین يا در سرزمین دیگری می‌میرد؟ چنانکه الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ  فرموده است: {وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ مَاذَا تَكْسِبُ غَدًا  وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ} [سوره لقمان: ۳۴]: (و هیچ‌کس نمی‌داند که در کدام سرزمین می‌میرد) و معلوم است كه انسان اگر كفن تهيه كند در سفر و رفت و آمدش همراه وی نیست و همين‌طور اگر براى او قبری حفر شود وی نمى‌داند چه بسا ممكن است در جای دیگری بميرد.

خلاصه اینکه آماده کردن کفن و قبر از سنت نیست و شایسته نیست که آن را انجام دهد؛ لذا انسان اگر بمیرد کسی پیدا می‌شود إن شاء الله، که او را کفن کند و اما در خصوص زکات: زکاتی بر آن نیست؛ برای اینکه کالاها زکاتی ندارند مگر وقتی ‌که برای تجارت تهیه شوند.

[۱] . بخاری در كتاب جنائز، باب کسی­که در زمان پیامبر صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم کفن آماده کرده بود و بر وی انکار نشد، به شماره (١٢٧٧) آن را تخریج کرده است.