(۳۲۷۷) سوال: اگر پسر بچه‌ای برای مدت یک ماه به دنیا بیاید و بعد بمیرد؛ آیا غسل داده شده و بر او نماز خوانده می‌شود؟ ما را راهنمایی نمایید، بارك الله فيكم.

جواب:

امکان ندارد منظور از گفته سوال کننده این باشد که اگر پسر بچه‌ای برای مدت یک ماه به دنیا بیاید، یعنی این بچه بعد از یک ماه حمل به دنیا آمده است؛ چون که با مدت یک ماه حمل، مشخص نمی‌شود پسر است یا دختر، پسر بودن یا دختر بودن مشخص نمی‌شود مگر بعد از اینکه جنین پاره‌گوشتی شده باشد و به پاره گوشتی تبدیل نمی‌شود مگر بعد از اینکه هشتاد روز بگذرد؛ به دلیل فرموده‌ی رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم در حدیث ابن مسعود رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ: رسول‌الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم که صادق و صادق دانسته شده است به ما خبر داد و فرمودند: «إنَّ أَحَدَكُمْ يُجْمَعُ خَلْقُهُ فِي بَطْنِ أُمِّهِ أَرْبَعِينَ يَوْمًا، ثُمَّ يَكُونُ عَلَقَةً مِثْلَ ذَلِكَ، ثُمَّ يَكُونُ مُضْغَةً مِثْلَ ذَلِكَ، ثُمَّ يَبْعَثُ اللَّهُ مَلَكًا فَيُؤْمَرُ بِأَرْبَعِ كَلِمَاتٍ، وَ يُقَالُ لَهُ: اكْتُبْ عَمَلَهُ، وَ رِزْقَهُ، وَ أَجَلَهُ، وَ شَقِيٌّ أَوْ سَعِيدٌ، ثُمَّ يُنْفَخُ فِيهِ الرُّوحُ، فَإِنَّ الرَّجُلَ مِنْكُمْ لَيَعْمَلُ حَتَّى مَا يَكُونُ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ الْجَنَّةِ إِلَّا ذِرَاعٌ، فَيَسْبِقُ عَلَيْهِ كِتَابُهُ، فَيَعْمَلُ بِعَمَلِ أَهْلِ النَّار، وَ يَعْمَلُ حَتَّى مَا يَكُونُ بَيْنَهُ وَبَيْنَ النَّارِ إِلَّا ذِرَاعٌ، فَيَسْبِقُ عَلَيْهِ الكِتَابُ، فَيَعْمَلُ بِعَمَلِ أَهْلِ الجَنَّةِ»[۱]: (در حقیقت، خلقت یکی از شما در شکم مادرش چنین انجام می‌گیرد که چهل روز به حالت نطفه است، پس از آن به پاره خونی تبدیل می‌شود به قدرِ همان زمان و مدت سپس به پاره گوشتی تبدیل می‌شود به اندازه همان مدت و زمان سپس الله به سوی او ملکی می‌فرستد و به چهار چیز دستور داده می‌شود و به او گفته می‌شود: عملش و روزی‌اش و مدت عمرش و این‌که بدبخت یا نیک‌بخت است را بنویس سپس روح در او دمیده می‌شود و همانا یکی از شما بـه انجام عمل اهل بهشت می‌پردازد تا آن‌ که میـان او و رسیـدن بـه بهشت، فاصله‌ای نمی‌ماند مگر به اندازه یک ذراع، در آن هنگام سرنوشتش بر او پیشی می‌گیرد و بـه انجام عمـل اهل دوزخ می‌پردازد و (یکی از شما) عمل می‌کند تا آن‌ که میان او و رسیدن به دوزخ، فاصله‌ای نمی‌ماند مگر به اندازه یک ذراع و در آن هنگام سرنوشت بر او پیشی می‌گیرد، پس به عمل بهشتیان می‌پردازد).

 اما چنانچه سوال کننده منظورش از بچه بعد از یک ماه، یک ماه بعد از ولادتش باشد، درست است و در جواب ایشان می‌گوییم: همانا وقتی کودک یک ماه بعد از ولادتش وفات یابد، غسل داده شده و کفن می‌شود و بر او نماز خوانده می‌شود و در قبرستان مسلمانان دفن می‌شود چنانچه پدر و مادرش یا یکی از آن دو مسلمان باشد بلکه وقتی بعد از گذشت چهار ماه حمل از شکم مادرش خارج شد نیز غسل داده شده و در قبرستان مسلمانان دفن می‌شود چنانچه پدر و مادرش یا یکی از آن دو مسلمان باشد حتی اگر نُه ماه را در شکم مادرش تمام نکرده باشد؛ زیرا بعد از اتمام چهار ماه، او انسان است از آنجا که ملک، روح را در او دمیده است و برای همین اهل علم می‌گویند: کودک سقط چنانچه به چهار ماه رسیده باشد غسل داده شده و بر او نماز خوانده می‌شود، یعنی غسل داده شده و کفن شده و بر او نماز گذارده می‌شود.

[۱] تخریج آن گذشت.