سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۲۰۹) شخصی بعد از نماز بلنده شده و سوره‌ی فاتحه را قرائت می‌کند و در پایان می‌گوید: تقدیم به پیامبر. حکم این کار چیست؟

(۳۲۰۹) سوال: شیخ بزرگوار! بارک الله فیکم. نزد ما چنین است که شخصی بعد از نماز بلنده شده و سوره‌ی فاتحه را قرائت می‌کند و در پایان می‌گوید: تقدیم به پیامبر. حکم این کار چیست؟

جواب:

بدعتی از بدعت‌ها است که در زمان پیامبر ﷺ و خلفای راشدین معروف نبوده است و هر آنچه در دین نوآوری شود سودی برای صاحبش نخواهد داشت بلکه برایش زیان‌بار خواهد بود همان گونه که پیامبر ﷺ از این کار چنین تحذیر داده است: «إِيَّاكُمْ وَمُحْدَثَاتِ الْأُمُورِ؛ فَإِنَّ كُلَّ بِدْعَةٍ ضَلَالَةٌ»: (شما را از بدعت‌ها باز می‌دارم زیرا هر بدعتی گمراهی است).

این قرائت سوره‌ی فاتحه یا آیة الکرسی بعد از نماز با صدای بلند به طوری که حاضرین بشنوند بدون شک از جمله بدعت‌هایی است که از آن نهی شده و به جایش مردم توصیه می‌شوند اذکاری که در سنت وارد شده و بعد از نمازها مشروع است را بخوانند بدین صورت که انسان هرگاه سلام نمازش را گفت: سه بار استغفار کرده و می‌گوید: «اللَّهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَمِنْكَ السَّلَامُ، تَبَارَكْتَ ذَا الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ»: (بارالها! تو سلام هستی و سلام از تو است. پربرکت هستی‌ای شکوه‌مند و بزرگوار) سپس سه بار می‌گوید: (لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ، وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ): (هیچ معبود به حقی جز الله وجود ندارد، یکتا است و شریکی ندارد، فرمان‌روایی و ستایش فقط برای او است و بر هر چیزی توانا است) و (لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ، وَلَا نَعْبُدُ إِلَّا إِيَّاهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ، لَا حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ، لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ، وَلَا نَعْبُدُ إِلَّا إِيَّاهُ، لَهُ النِّعْمَةُ، وَلَهُ الْفَضْلُ، وَلَهُ الثَّنَاءُ الْحَسَنُ، لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ، وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ، اللَّهُمَّ لَا مَانِعَ لِمَا أَعْطَيْتَ، وَلَا مُعْطِيَ لِمَا مَنَعْتَ، وَلَا يَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْكَ الْجَدُّ): (هیچ معبود به حقی جز الله وجود ندارد. فقط او را عبادت می‌کنیم و دین را برایش خالص می‌گردانیم هر چند که مشرکان را خوش نیاید. هیچ قدرت و قوت بر تغییری جز به اجازه‌ی الله وجود ندارد. هیچ معبود به حقی جز الله وجود ندارد،  فقط او را عبادت می‌کنیم. نعمت و فضل از آن او و از جانب او است و ستایش نیکو فقط برای او است. هیچ معبود به حقی جز الله وجود ندارد، یکتا است و شریکی ندارد، فرمان‌روایی و ستایش فقط برای او است و بر هر چیزی توانا است. بارالها! اگر تو بخواهی به کسی نعمت عطا کنی هیچ کس نمی‌تواند مانع شود و اگر تو بخواهی نعمتت را از کسی منع کنی هیچ کس نمی‌تواند به او عطا کند و در مقابل تو، ثروت صاحب ثروت، هیچ سودی برایش ندارد) سپس سی و سه بار می‌گوید: (سبحان الله و الحمدلله و الله أكبر) این نود و نه و برای مرتبه‌ی صدم می‌گوید: (لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ، وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ)

اگر خواست چنین می‌گوید: سی و سه مرتبه (سبحان الله)، سی و سه مرتبه (الحمدلله) و سی و چهار مرتبه (الله أكبر)‌.

همچنین اگر خواست چنین می‌گوید: ده مرتبه (سبحان الله)، ده مرتبه (الحمدلله) و ده مرتبه (الله أكبر).

همچنین اگر خواست: بیست و پنج مرتبه (سبحان الله و الحمدلله و لا إله إلا الله و الله أكبر) می‌گوید تا صد بار شود.

همچنین آية الکرسی، سوره‌ی اخلاص، سوره‌ی فلق و سوره‌ی ناس را می‌خواند.

اذکاری که یاد شد اذکار مشروعی هستند که در سنت وارد شده‌اند اما آنچه در سنت وارد نشده شایسته نیست انسان آن را ثابت کند بلکه که از آن نهی می‌شود زیرا هر بدعتی گمراهی است.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: بعد الصلاة عندنا يقوم شخص لقراءة الفاتحة، وينتهي بقوله: إلى حضرة النبي. ما حكم هذا يا فضيلة الشيخ بارك الله فيكم؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: حكم هذا أنه بدعة من البدع التي لم تكن معروفة في عهد النبي وخلفائه، وكل ما ابتدع في الدين فإنه لا ينفع صاحبه بل يضره، كما قال النبي صلى الله عليه وسلم محذرًا من ذلك: «إياكم ومحدثات الأمور، فإن كل بدعة ضلالة».

وهذا العمل الذي يكون بعد الصلاة -وهي: قراءة الفاتحة، أو آية الكرسي بصوت مرتفع يسمعه الحاضرون- لا شك أنه من البدع التي ينهى عنها، ويؤمر الناس بدلا عنها أن يقوموا بما وردت به السُّنَّة من الأذكار التي تكون أدبار الصلوات، فإذا سَلَّم الإنسان من صلاته استغفر ثلاثا، وقال: اللهم أنت السَّلامُ ومنك السَّلامُ ، تباركت يا ذا الجَلَالِ والإِكْرَام»، ثم قال: لا إله إلا الله وحده لا شريك له، له الملك وله الحمد وهو على كل شيء قدير، ثلاث مرات لا إله إلا الله ولا نعبد إلا إياه مخلصين له الدين ولو كره الكافرون، لا حول ولا قوة إلا بالله لا إله إلا الله ولا نعبد إلا إياه، له النِّعْمَةُ وله الفضل وله الثَّناءُ الحسن، لا إله إلا الله وحده لا شريك له، له الملك وله الحمد وهو على كل شيء قدير، اللهم لا مانع لما أعْطَيْتَ، ولا مُعْطِيَ لما مَنَعْتَ، ولا ينفع ذا الجد منك الجد، ثم يسبح فيقول: سبحان الله، والحمد الله، والله أكبر ثلاثا وثلاثين مرة، تلك تسعة وتسعون، ويقول تمام المائة: لا إله إلا الله وحده لا شريك له، له الملك وله الحمد، وهو على كل شيء قدير.

وإن شاء قال: سبحان الله سبحان الله سبحان الله ثلاثا وثلاثين مرة، والحمد لله مثلها، والله أكبر أربعا وثلاثين مرة.

وإن شاء قال: سبحان الله عشرا، والحمد لله عشرا، والله أكبر عشرا.

وإن شاء قال سبحان الله والحمد لله، ولا إله إلا الله، والله أكبر خمسا وعشرين مرة حتى تكون مائة، ويقرأ آية الكرسي، و﴿ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ﴾ الإخلاص:1] و ﴿ قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ ﴾ [الفلق : ١]، و﴿ قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ ﴾ [الناس: ١].

فمثل هذه الأذكار هي الأذكار المشروعة التي وردت بها السُّنَّة، وأما ما لم ترد به السنة فلا ينبغي للإنسان أن يثبته بل ينهى عن ذلك؛ لأن كل بدعة ضلالة.

مطالب مرتبط:

(۳۲۱۳) حکم نماز اوّابین پس از مغرب

نماز مغرب سنت راتبه‌ای دارد که بعد از آن خوانده می‌شود و همان‌گونه که رسول الله ﷺ  آن را می‌خواند دو رکعت است که بعد از نماز خوانده می‌شود اما شش رکعت نماز که نماز اوّابین نامیده می‌شود اصلی از شریعت برایش نمی‌دانم....

ادامه مطلب …

(۳۲۱۰) نماز استغفار چیست؟

نمی‌دانم نمازی به اسم نماز استغفار وجود داشته باشد اما هرگاه انسان به طور کامل وضو بگیرد سپس دو رکعت نماز بخواند که حواسش در آن پرت نشود الله متعال گناهان گذشته‌اش را می‌آمرزد همان گونه که در حدیث عثمان بن عفان -رضی الله عنه- آمده است....

ادامه مطلب …

(۳۲۱۱) حکم قضای پنج نماز فرض بعد از آخرین جمعه‌ی رمضان

حکم این نماز چنین است که از جمله بدعت‌ها به شمار می‌رود و اصلی در شریعت اسلامی ندارد....

ادامه مطلب …

(۳۲۱۲) حکم انجام دو سجده‌ی شکر بعد از سلام نماز

این دو سجده بدعت است و جایز نیست انسان الله را با آنچه مشروع نگردانیده عبادت کند...

ادامه مطلب …

(۳۲۱۴) حکم نماز توبه کاران چیست؟

برخی از علما بر این نظر هستند که هرگاه انسان گناهی مرتکب شود شایسته است دو رکعت نماز خوانده و توبه کند....

ادامه مطلب …

(۳۲۰۸) صحت انتساب نمازهای مخصوص ایام هفته به سنت پیامبر ﷺ

نماز شب یک‌شنبه و روز یک‌شنبه که سؤال کننده بدان اشاره کرد اصلی در شریعت ندارد که در نتیجه بدعت به شمار می‌رود. ...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه