(۳۱۷۴) حقیقت خورشیدگرفتگی و ماه‌‌گرفتگی چیست؟

(۳۱۷۴) سوال: حقیقت خورشیدگرفتگی و ماه‌‌گرفتگی چیست زیرا در برخی کتب یافت می‌‌شود که خسوف در اثر قرار گرفتن زمین بین ماه و خورشید رخ می‌‌دهد؟

جواب:

این حقیت محسوس است یعنی کسوف -مخفی شدن قسمتی از نور خورشید- سبب حسی آن قرار گرفتن ماه بین خورشید و زمین است به همین دلیل خورشید گرفتگی جز در آخر ماه رخ نمی‌‌دهد از این جهت که امکان قرار گرفتن ماه بین خورشید و زمین وجود دارد.

اما ماه‌‌گرفتگی سبب حسی آن قرار گرفتن زمین بین ماه و خورشید است به همین دلیل ماه‌‌گرفتگی جز زمانی که خورشید و ماه کاملا در مقابل هم قرار گیرند رخ نمی‌‌دهد و این در شب‌‌هایی است که ماه کامبل است لذا خورشیدگرفتگی در اول و وسط ماه ممکن نیست و ماه‌‌گرفتگی در اول و آخر ماه ممکن نیست و این پدیده‌‌ای تکوینی و معلوم است تا جایی که علمای گذشته مانند شیخ الاسلام ابن تیمه و… M پیرامون آن صحبت کرده‌‌اند و این با آن چه از پیامبر ﷺ ثابت است که الله À بدین وسیله بندگانش را می‌‌ترساند منافات ندارد زیرا الله À بندگان را با امری که سبب آن حسی است می‌‌ترساند و مانعی نیست همان‌‌طور که الله À می‌‌فرماید: {هُوَ الَّذِي يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَطَمَعًا وَيُنشِئُ السَّحَابَ الثِّقَالَ* وَيُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَالْمَلَائِكَةُ مِنْ خِيفَتِهِ وَيُرْسِلُ الصَّوَاعِقَ فَيُصِيبُ بِهَا مَن يَشَاءُ}[رعد: ۱۲-۱۳]( او کسی است که برق را برای ترساندن، و امیدوارشدن به شما می‌نمایاند، و ابرهای سنگین (بار) را پدید می‌آورد* و رعد به ستایش او و فرشتگان از ترس او تسبیح می‌گویند. و صاعقه‌ها را می‌فرستد، پس هر کس که بخواهد بدان آسیب می‌رساند) لذا امر حسی با حکمت از ایجاد یک چیز منافاتی ندارد اما این که پیرامون این قضیه برای مردم زیاد توضیح داده این این بحث باز شود تا جایی که گمان کنند امر عادی است و هنگام خورشیید و ماه‌‌گرفتگی نترسند؛ این چیزی است که شایسته است انسان از آن پرهیز کند و بین عوام در این مورد صحیت نکند زیرا قلب شخص عامی از این که بین دو سبب شرعی و حسی جمع ببندد تنگ می‌‌شود.

تعداد بازدید: 4

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما حقيقة حدوث الخسوف والكسوف، حيث يوجد في بعض الكتب أن الخسوف يحدث لوقوع الأرض بين القمر والشمس؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: هذه الحقيقة محسوسة، يعني: أن الكسوف -وهو اختفاء بعض ضوء الشمس – يكون سببه الحسي أن يحول القمر بين الشمس والأرض، ولهذا لا يقع الكسوف إلا في آخر الشهر، حيث يمكن أن يحول القمر بين الشمس والأرض.

أما خسوف القمر فإن سببه الحسي أن تحول الأرض بين القمر وبين الشمس، ولهذا لا يقع إلا في تمام المواجهة بين القمر والشمس، وذلك في ليالي الإبدار، فلا يمكن كسوف الشمس في نصف الشهر ولا في أول الشهر، ولا يمكن خسوف القمر في أول الشهر وفي آخر الشهر، وهذه ظاهرة كونية معلومة، حتى إن العلماء السابقين – رحمهم الله – تحدثوا عنها، كشيخ الإسلام ابن تيمية، وغيره وهذا لا ينافي ما ثبت عن النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- أن الله تعالى يخوف عباده بالخسوف والكسوف؛ لأن الله تعالى يخوف العباد بأمر سببه حسي ولا مانع، كما أن قواصف الرعد والصواعق لها سَبَـ حسي، ومع ذلك يخوف الله به العباد، كما قال تعالى: ﴿ هُوَ الَّذِي يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَطَمَعًا وَيُنشِئُ السَّحَابَ الثِّقَالَ* وَيُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَالْمَلَائِكَةُ مِنْ خِيفَتِهِ وَيُرْسِلُ الصَّوَاعِقَ فَيُصِيبُ بِهَا مَن يَشَاءُ ﴾ [الرعد: ۱۲- ١٣]، فالأمر الحسي لا ينافي الحكمة من إيجاده ولكن كوننا نبسط القول في هذا للناس حتى يظنوا أنه أمر عادي لا يفزعون عند الكسوف ولا عند الخسوف هذا هو الذي ينبغي أن يتجنبه الإنسان، وأن لا يتحدث به بين العامة؛ لأن العامي يضيق قلبه أن يجمع بين السببين الشرعي والحسي.