(۲۹۲۱) سوال: آیا برای کسی که نماز فرض را خواند جایز است که به کسی که دیر آمده و تنها است با نماز خواندن همراه او به او صدقه دهد تا اینکه اجر جماعت برای او حاصل شود؟ آیا این کار برای تمامی نمازهای پنج‌‌گانه جایز است؟

جواب:

بله، هرگاه شخصی وارد شد در حالی که نماز از او فوت شده بود برای او کسی که در مسجد است مستحب است که بلند شده و به وسیله‌‌ی نماز خواندن همراه او به او صدقه بدهد تا اینکه فضیلت جماعت را درک کند زیرا شخصی وارد شد در حالی که رسول الله ﷺ در کنار اصحاب نشسته بود و آن شخص به نماز جماعت نرسیده بود پیامبر ﷺ فرمود: «من یتصدق علی هذا فیصلی معه»[۱](چه کسی با نماز خواندن همراه او به او صدقه می‌‌دهد) لذا یکی بلند شد و همراه او نماز خواند.

همانند این زمانی است که دو نفر یا بیشتر وارد شده در حالی که نماز جماعت از آن‌‌ها فوت شده این دو نفر با هم به صورت جماعت نماز می‌‌خوانند و در این حال نیازی نیست که شخصی بلند شده و به آن دو صدقه بدهد.

همچنین در این مساله فرقی بین نماز‌‌های پنج‌‌گانه وجود ندارد حتی اگر نماز، نماز عصر باشد یکی بلند شد و همراه او نماز خواند اشکالی ندارد زیرا این از جمله‌‌ نافله‌‌های سبب‌‌دار است و هر نافله‌‌ای که دارای سبب باشد جایز است که انسان آن را در وقت نهی بخواند زیرا نهیی که از نمازهای پنج‌‌گانه وارد شده در اوقات مشخص است که عبارت‌‌اند از: بعد از نماز صبح تا اینکه خورشید به اندازه‌‌ی یک نیزه بالا بیاید، هنگامی که خورشید وسط آسمان ایستاده باشد تا اینکه زوال کند و بعد از نماز عصر تا اینکه غروب کند. این اوقاتی است که در آن از نماز مطلقی که بدون سبب است نهی می‌‌شود همانند اینکه شخصی در این اوقات نماز سنت بخواند در این صورت به او می‌‌گوییم: جایز نیست اما آنچه دارای سبب باشد در این اوقات می‌‌خواند همانند اینکه شخصی بعد از نماز صبح یا بعد از نماز عصر وارد مسجد شده نمی‌‌نشیند تا اینکه دو رکعت بخواند یا مثلا زمانی که بعد از نماز صبح یا بعد از نماز عصر طواف کند بعد از آن دو رکعت سنت طواف می‌‌خواند همچنین اگر خورشید بعد از نماز عصر کسوف کند، نماز کسوف می‌‌خواند و غیر از این نوافلی که دارای سبب است اضافه بر اینکه برخی از اهل علم می‌‌گویند نماز کسوف واجب است.

[۱] تخریج آن گذشت.