(۲۹۰۶) سوال: شخصی امام جماعتی شده است و در اثنای نماز احساس کرد که بی وضو شده و گمان غالبش نیز بر همین بود اما به خاطر شرم و حیا خارج نشد و بعد از نماز متوجه شد که بی وضو شده حکم این کار چیست؟

جواب:

هنگامی که انسان نماز می‌‌خواند و شک کرد که بی وضو شده یا خیر اگر نمازش فرض بود خروج از نماز برایش جایز نیست هر چند که گمان غالبش بر این باشد که بی وضو شده است زیرا پیامبر ﷺ از این کار نهی نموده است: «لا یخرج -أو قال لا ینصرف-حتی یسمع صوتا أو یجد ریحا»[۱](از نماز خارج نمی‌‌شود مگر زمانی که صدایی بشنود یا بویی را احساس کند) و اگر امام بود بر او واجب است که به عنوان امام باقی بماند تا اینکه یقین حاصل نموده که بی وضو شده است و وجوب باقی ماندن بر او از دو جهت است:

اول: نماز فرض است و خروج از نماز فرض به مجرد گمان یا شک در بی وضویی جایز نیست.

دوم: امام است و خروج او باعث تشویش نمازگزاران می‌‌شود و چه بسا باعث تباه شدن نمازشان شود اما اگر یقین حاصل نمود که بی وضو شده بر او واجب است که از نماز خارج شود و جایز نیست که شرم و حیا مانع او از این کار شوند زیرا الله À از بیان حق حیا نمی‌‌کند و حیا در مقابل انحام دادن واجب حیای پسندیده‌‌ای نیست بلکه نکوهش شده است و در این حالت یعنی خروج از نماز به خاطر یقین داشتن به نسبت بی وضویی به یکی از کسانی که پشت سر او هستند امر نموده که نماز را برای مردم تکمیل کند  به عنوان مثال می‌‌گوید: فلانی! جلو بیا و نماز را برایشان کامل کن و نمازشان را تکمیل می‌‌کنند اما اگر این کار را انجام نداد نمازگزاران می‌‌توانند یکی را جلو بفرستند تا نماز را برای آن‌‌ها کامل کند یا اینکه نمازشان را به صورت انفرادی تکمیل کنند و نمازشان به دلیل باطل شدن نماز امام باطل نمی‌‌شود.

[۱] تخریج آن گذشت.