(۲۸۲۲) سوال: من همراه با امام نماز میخواندم و بعد از اینکه رکعت اولی را همراه او ادا نمودم، در رکعت دوم رکوع را سریع خواند و هنگامی که خواستم رکوع کنم بالا آمد و در حالت رکوع من به سجده رفت؛ حکم نماز من چیست؟ الله À شما را موفق بگرداند.
جواب:
اگر امام اینگونه سریع میخواند که مأموم نمیتواند واجب را از جمله طمأنینه و … را انجام دهد بر مأموم واجب است که از امام جدا شده و به تنهایی نماز میخواند زیرا بین دو چیز قرار گرفته است: یا اینکه وجوب متابع را رها کند و یا اینکه واجب نماز را ترک کند لذا جمع بین این دو برایش ممکن نیست.
همچنین امام در این حالت شایسته نیست که امام شود زیرا بر امام واجب است که حال مأمومین را مراعات کند و بر او حرام است که آنقدر سریع بخواند که مانع شود آنها واجب را انجام دهد.
بنابراین میگوییم: هنگامی که همراه امام وارد نماز شدی و دیدی که امام سریع میخواند و نمیتواند واجب را انجام دهد بر تو واجب است که جدا شوي و به تنهايي نماز بخوانی.
سؤال: شیخ بزرگوار! اما در این حالت از جماعت جدا میشود؟
جواب: بله، زیرا ممکن نیست نماز را به صورتی که واجب است بخواند چون بین دو چیز قرار گرفته است: یا اینکه از امام تبعیت نموده و واجب را ترک کند و بدون طمأنینه و تسبیح نماز بخواند یا اینکه از امام تبعیت نکند که در این صورت معنای جماعت از بین میرود یعنی: باید تأخیر کند و هنگامی که رکوع نمود باید طمأنینه داشته باشد در حالی که امام بلند میشود و قبل از اینکه شخص از رکوعش بالا بیاید به سجده میرود.
سؤال: شیخ بزرگوار! آیا عدم تبعیت از امام نماز را باطل میکند؟
جواب: بله، زیرا رسول الله ﷺ میفرماید: «إذا کبر فکبروا، و إذا رکع فارکعوا»[۱](هنگامی که تکبیر گفت تکبیر گفته و هنگامی که به رکوع رفت به رکوع بروید) لذا رسول الله ﷺ امر نمود که فعل ما در پی فعل امام باشد و اگر چنین چیزی ممکن نباشد چگونه تبعیت از امام صورت میگیرد؟ و از آنجایی که مأموم برایش جایز است که در صورت طولانی خواندن امام یا به خاطر عذری از جماعت جدا شود پس چگونه با سبک خواندن امام که نتواند واجب را انجام دهد جایز نباشد؟.
[۱] تخریج آن گذشت.