پنج‌شنبه 17 ربیع‌الثانی 1447
۱۷ مهر ۱۴۰۴
9 اکتبر 2025

(۲۴۴۴) حکم سجده در سوره سجده و تصحیح اشتباه در نماز جماعت

(۲۴۴۴) سوال: در نماز صبح و در رکعت دوم امام سوره‌ی سجده را خواند و هنگامی که به موضع سجود رسید ما بر این اساس که امام نیز با ما سجده در حال سجده است سجده کردیم ولی برایمان آشکار شد که امام سجده نکرده و به رکوع رفته است پس به رکوع رفتیم و بعد از سلام بلند شدیم و یک رکعت با فاتحه و سوره‌ی ای دیگر خواندیم، آیا این کار ما صحیح بوده است؟ و چه چیزی بر امام برای ترک کردن سجده‌اش واجب می‌باشد؟

جواب:

اول می‌گوییم: شایسته نیست که امام از آیه‌ی سجده بگذرد و سجده نکند چون برای نماز‌گزاران تشویش ایجاد می‌شود همانطور که در این سوال نیز حاصل شده است بلکه هنگامی که از آیه‌ی سجده گذشت سجده کند همانطور که بین مردم معمول است و می‌شناسند تا این که در نمازشان تشویش ایجاد نشود.

 اما به نسبت کسانی که گمان کردند امام نیز همراه آنها در سجده است سجده کردند سپس دانستند که امام در رکوع است در این حالت از سجده بلند می‌شوند و به رکوع می‌روند و از امامشان تبعیت می‌کنند و نمازشان صحیح می‌باشد.

اما کاری که اینها کردند: با وجود این که رکوع کرده‌اند سپس بعد از تمام شدن نماز یک رکعت دیگر خوانده‌اند این اشتباه است زیرا هنگامی که ایشان بعد از رکوع امامشان رکوع کرده‌اند و از او تبعیت کرده نمازشان صحیح است و نیازی به اعاده نیست و همچنین آن رکعت صحیح است و نیازی به قضا نیست ولی بر این مبنا که اینها از روی جهل یک رکعت را زیاد کرده‌اند امیدوارم که اعاده بر آنها نباشد چون الله À می‌فرماید: {رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذۡنَاۤ إِن نَّسِینَاۤ أَوۡ أَخۡطَأۡنَا} : [سوره البقرة: ۲۸۶] (پروردگارا! اگر فراموش یا خطا کردیم، ما را مؤاخذه نکن).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: في صلاة الفجر وفي الركعة الثانية قرأ الإمام سورة السجدة، وعندما جاء عند موضع السجود سجدنا على أساس أن الإمام سجد معنا، واتضح لنا أن الإمام لم يسجد للسجدة ، وركع، وتابعنا الإمام في الركوع وبعد السلام قمنا وأحضرنا ركعة بالسورة والفاتحة، فهل فعلنا هذا صحيح؟ وماذا كان يجب على الإمام في تركه للسجود؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الأول :نقول: إنه لا ينبغي للإمام إذا مر بآية سجدة ألا يسجد؛ لأن ذلك يُشَوِّشُ على المصلين، كما حصل في هذا السؤال، بل إذا مر بآية سجدة فليسجد كما اعتاده الناس وعرفوه؛ لئلا يشوش عليهم صلاتهم.

أما بالنسبة للذين سجدوا ظناً منهم أن الإمام ساجد، ثم تبين أنه راكع، فهؤلاء يقومون من السجود ثم يركعون ويتابعون إمامهم، وصلاتهم صحيحة.

أما ما صنعه هؤلاء من كونهم ركعوا، ثم بعد انتهاء الصلاة قاموا فأتوا بركعة، فهذا غلط؛ لأنه لما ركعوا بعد ركوع إمامهم وتابعوه، صارت صلاتهم صحيحة، لا تحتاج إلى إعادة والركعة أيضًا صحيحة لا تحتاج إلى قضاء، لكن بناء على أن هؤلاء زادوا هذه الركعة جَهْلًا منهم أرجو ألا يكون عليهم الإعادة؛ لأن الله تعالى يقول: ﴿ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا ﴾ [البقرة:286].

مطالب مرتبط:

(۲۴۷۲) حکم نماز در صورت شک در قرائت فاتحه و فراموشی سجده‌ی سهو

اگر این نماز‌گزار بسیار شک می‌کند یعنی دائما شک دارد این شک او اعتبار ندارد و آن را رها کند به طوری که اصلا بر قلب او وارد نشده است ....

ادامه مطلب …

(۲۴۲۲) سجود سهو قبل از سلام است یا بعد از آن؟

سجده‌ی سهو گاهی قبل از سلام و گاهی بعد از سلام است....

ادامه مطلب …

(۲۴۵۰) حکم کسی که نماز عشا را سه رکعت بخواند

بر او واجب است که نماز را کامل کند همانطور که رسول الله ﷺ در حدیثی که عِمران بن الحُصَیْن روایت می‌کند انجام داده است....

ادامه مطلب …

(۲۴۱۹) آیا سجود سهو در نماز فرض می‌باشد؟

سبب سجده‌ی‌ سهو به وجود بیاید در نماز فرض و نفل مشروع است و فرقی نمی‌کند....

ادامه مطلب …

(۲۴۶۷) حکم شک کردن در تعداد رکعات نماز

اگر انسان در نمازش شک کند و نداند که سه یا چهار رکعت خوانده است؟ اگر نماز فرض است برایش حلال نیست که با این شک از نمازش خارج شود چون قطع کردن نماز فرض جایز نیست و باید آن گونه که در سنت آمده است عمل کند...

ادامه مطلب …

(۲۴۵۳) حکم نماز در صورت سلام دادن سهوی پس از سه رکعت در نماز ظهر

اگر بعد از نماز بلافاصله یا با گذشت وقت کمی که نماز از هم جدا نشود به یاد آوردی، آن رکعتی که ترک کردی را بخوان سپس سلام بده و سجده‌ی سهو کن سپس سلام بده....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه