سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۲۳۰۶) حکم مصافحه بعد از اتمام نماز

(۲۳۰۶) سوال: حکم سلام کردن بر کسی که بر راست و چپت نشسته است بعد از سلام دادن از نماز چیست؟ آیا همانطور که شنیده‌ایم بدعتی است که بعضی جماعت‌ها به وجود آورده‌اند؟ و چه چیزی برای من واجب است در این حالتی که چنین چیزی بین مردم انتشار یافته است جزاکم الله خیرا؟

جواب:

اما سلام کردن بر کسی که بر چپ و راستت قرار دارد بلافاصله بعد از تمام شدن نماز همانطور که بعضی از مردم قبل از این که بگویند: استغفرالله و اذکار نماز، پس بدون شک این مشروع نیست و شایسته است که مردم را بر آن آگاه کند و اما هنگامی که از اذکار بعد نماز فارغ شد بر راست و چپش برای دوستی و محبت سلام می‌کند و بدون قصد این که این بعد از نمازها مشروع است پس در این صورت اشکالی ندارد و در آن حرجی نیست ولی کسی بر مشروعیت آن معتقد باشد و از روی تعبد و مشروعیت آن انجام می‌دهد این بدعت می‌باشد که از آن نهی می‌شود پس بین کسی که برای محبت و دوستی انجام می‌دهد و بدون این که به مشروعیت آن معتقد باشد و بین کسی که برای دوستی و محبت بعد از آنچه بعد از نماز مشروع است انجام می‌دهد فرق است واولی بدعت است و در دومی اشکالی نیست ولی ظاهر است که بعضی از مردم با اعتقاد بر سنت بودن آن انجام می‌دهند زیرا که بلافاصله بعد از سلام دادن به آن مبادرت می‌ورزند و ممکن است بعضی از ایشان بر همه سلام کنند و هنگامی که سلام نماز را دادند بر ایشان سلام می‌کنند و این دلالت بر این می‌دهد که گمان می‌کند یا معتقد است که سنت می‌باشد و در صورتی که سنت نیست.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما حكم السلام بعد الصلاة على من يجلس عن يمينك وشمالك؟ هل هو بدعة أحدثتها بعض الفرق كما سمعنا؟ وما الواجب علي في هذه الحالة بالرغم من انتشارها بين الناس جزاكم الله خيرا؟

فأجاب رحمه الله تعالى: أما السلام على من على يمينك ويسارك بعد الانتهاء من الصلاة مباشرة -كما يفعله بعض الناس، بحيث يبدأ به قبل أن يقول: أستغفر الله، وقبل أذكار الصلاة- فهذا لا شك أنه ليس بمشروع، وأنه ينبغي أن يُنبه الناسُ عليه، وأما إذا انتهى من أذكار الصلاة وفرغ منها، ثم سَلَّمَ على من على يمينه وعلى شماله للتودد والتحبب لا من أجل أن ذلك مشروع عقب الصلاة، فإن هذا لا بأس به ولا حرج فيه، لكن من اعتقد أن هذا مشروع وفعله على سبيل التَّعَبدِ والمشروعية فإن ذلك بدعة يُنْهَى عنه، ففرق بين من يتخذ الشيء للتودد والتحبب دون أن يعتقد مشروعيته، وبين من يفعله على سبيل التودد والتحبب بعد أن يفعل ما شُرِعَ دُبُرَ الصلاة، فالأول بدعة والثاني لا يظهر أن فيه بأسا، ولكن يظهر من فعل بعض الناس أنهم يعتقدون أنه سُنّة؛ لأنهم يبادرون به بعد السلام مباشرة، ولأن بعضهم قد يكون هو وأصحابه قد دخلوا جميعًا، ثم إذا سَلَّمَ من الصلاة سَلَّمَ عليهم، وهذا يدل على أنه يظن أو يعتقد أن ذلك من السُّنَّة، وهو ليس من السُّنَّة.

مطالب مرتبط:

(۲۳۰۵) حکم مصافحه کردن بعد از سلام دادن نماز

مصافحه کردن بین مرد و برادرش فقط در هنگام ملاقات سنت است اما بعد از سلام دادن از نمازهای فرض سنت نیست....

ادامه مطلب …

(۲۳۰۸) آیا مصافحه بعد از نماز سنت است؟

از رسول الله ﷺ و اصحابش وارد نیست بلکه از چیزهایی است که پدید آمده است....

ادامه مطلب …

(۲۳۰۹) حکم مصافحه و گفتن «تقبل الله» بعد از پایان نماز

این اصلی در سنت رسول الله ﷺ و خلفای راشدین ندارد و نمی‌دانیم که یکی از ائمه‌ی مسلمین گفته باشد مستحب است یا این که انجام داده باشند....

ادامه مطلب …

(۲۳۰۷) حکم سلام دادن پس از نماز و بالا بردن دست برای دعا بعد از نافله

سلام کردن بعد از نماز: اگر بلافاصله بعد از نماز این رخ می‌دهد همانگونه که بعضی از مردم آن را انجام می‌دهند و بر راست و چپش سلام می‌کنند و چه بسا بر آن بیافزاید و بگوید: تقبل الله یا مانند آن، قطعا این عمل اصلی ندارد و از روش سلف صالح نیست...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه