سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۲۲۷۳) آیا اثنای تشهد انگشت اشاره تا نهایت تشهد حرکت داده می‌شود؟

(۲۲۷۳) سوال: آیا اثنای تشهد انگشت اشاره تا نهایت تشهد حرکت داده می‌شود؟

جواب:

انگشت اشاره بالا می‌آید یعنی به بقیه‌ی چهار انگشت دیگر نمی‌چسبد و آن چهار انگشت به همدیگر می‌چسبند ولی انگشت اشاره بالا آمده باقی می‌ماند یا انگشت شست و وسط با هم حلقه می‌شوند و انگشت اشاره باز می‌ماند و اما حرکت دادن آن که بهترین نظر در نزد من این است که فقط در هنگام ذکر دعا حرکت داده شود همانطور که در حدیث آمده است:«یحرکها یدعو بها»[۱] (آن تکان می‌داد و همراه آن دعا می‌کرد) پس هنگامی که می‌گویی: السلام علیک أیها النبی، پس این دعا است و آن را تکان می‌دهی و همچنین السلام علینا و علی عباد الله الصالحین، و همچنین اللهم صل علی محمد و علی آل محمد و همچنین اللهم بارک علی محمد و علی آل محمد و همچنین أعوذ بالله من عذاب جهنم و من عذاب القبر و من فتنة المحیا و الممات و من فتنة المسیح الدجال، آن را بالا می‌بری و هنگامی که آن را در وقت دعا کردن بالا می‌بری اشاره به علو و بالایی دعاشونده می‌دهد که الله À است که در غیر آن، انگشت در حالت باز قرار می‌گیرد، جمع نمی‌شود و بالا نیز برده نمی‌شود.


[۱] رواه احمد (۳۱۸/۴) و ابو داود (۷۲۶) و نسائی (۸۷۹) و ابن ماجه (۸۶۷).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أثناء التشهد هل تُحَرَّكُ السَّبَّابَة إلى نهاية التشهد؟ أم تُحرَّك عند التوحيد فقط؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: السبابة ترفع، يعني: لا تضم مع الأصابع الأربعة؛ لأن الأصابع الأربعة الخنصر والبنصر والوسطى والإبهام- يضم بعضها إلى بعض، وتبقى السبابة مرفوعة، أو تُحلّق الإبهام مع الوسطى وتبقى السَّبَّابة مفتوحة، وأما تحريكها فأقرب ما يكون عندي أن تحرك عند ذكر الدعاء فقط، كما جاء في الحديث: «يحركها يدعو بها» فإذا قلت: السلام عليك أيها النبي فهذا دعاء تحركها، السلام علينا وعلى عباد الله الصالحين كذلك، اللهم صل على محمد وعلى آل محمد كذلك، اللهم بارك على محمد وعلى آل محمد كذلك، أعوذ بالله من عذاب جهنم ومن عذاب القبر، ومن فتنة المحيا والممات ومن فتنة المسيح الدجال ترفعها، وإنما ترفع عند الدعاء إشارة إلى علو المدعو – وهو الله سبحانه وتعالى- وما سوى ذلك فإنها تبقى مفتوحة غير مضمومة ولا مرفوعة.

مطالب مرتبط:

(۲۲۶۹) وظیفه مأموم در تشهد اول هنگام تأخیر امام

بهتر است از دعاهایی که در سنت نیامده است و مقتضای این نیست که انسان در نماز دعاهایی که در سنت نیامده در نماز بخواند بلکه انسان در نمازش به آنچه می‌خواهد دعا می‌کند....

ادامه مطلب …

(۲۲۶۶) حکم خواندن صلوات بر پیامبر ﷺ در تشهد رکعت دوم نمازهای سه و چهار رکعتی

در تشهد اولی که بعد از رکعت دوم است علما اختلاف کرده‌اند که آیا در آن صلوات بر رسول الله ﷺ فرستاده می‌شود یا تا این قول محدود می‌شود: أشهد أن لا إله إلا الله و أشهد أن محمدا عبدوه و رسوله؟...

ادامه مطلب …

(۲۲۷۶) سنت در نحوه بلند شدن از تشهد اول در نماز

سنت در بلند شدن از تشهد اول با تکیه بر زانوهایش بایستاد مگر این که انسانی ضعیف یا با سن بالا باشد که نیاز دارد با تکیه بر دستان خود بلند شود تا این که در بلند شدن کمکش کند....

ادامه مطلب …

(۲۲۶۳) معنی این قول «التحیات لله و الصلوات» در تشهد

«التحیات» یعنی تمام تعظیم‌ها مستحق الله می‌باشد و  خالصا برای اوست زیرا التحیة به معنی تعظیم و اکرام است پس تمام انواع تعظیم‌ها و تمام انواع اکرام‌ها مستحق الله است و خالصا برای اوست....

ادامه مطلب …

(۲۲۶۸) آیا صلوات بر رسول الله در تشهد وسطی با این لفظ می‌آید: «اللهم صل علی محمد»؟

صحیح این است که در واقع تشهد وسط نیست و تشهد اول است زیرا که نماز سه تشهد ندارد که بگوییم: این طرف و آن طرفش و وسط، صحیح آن است که در تشهد اول مشروع نیست بلکه مشروع در تشهد اول تخفیف است...

ادامه مطلب …

(۲۲۷۲) نمازگزار دو کف دست خود را در تشهد کجا می‌گذارد؟ آیا بر دو ران یا بر زانوها می‌گذارد؟

محدودیتی برای این امر وجود ندارد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه