سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۲۲۶۴) حکم خواندن التحیات و صلوات ابراهیمی در رکعت دوم نماز

(۲۲۶۴) سوال: آیا در رکعت دوم التحیات را با زیادت صلوات ابراهیمی می‌خوانیم؟ و دلیل آن چیست؟ می‌خواهیم در این مورد توضیح دهید جزاکم الله خیرا.

جواب:

تشهد اول در نماز سه رکعتی و چهار رکعتی به این قول محدود می‌شود: «التَّحِيَّاتُ لِلَّهِ وَالصَّلَوَاتُ وَالطَّيِّبَاتُ، السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ، السَّلَامُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللَّهِ الصَّالِحِينَ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ»[۱] (سزاوار تمام تعظیم و عبادات و خوبیها الله است، سلام بر تو ای رسول الله و رحمت و برکات وی بر تو باد، سلام بر ما و بنده‌های نیکوکار الله، گواهی می دهم که نیست معبودی بر حق بجز الله و گواهی می دهم اینکه محمد بنده و فرستاده اوست) این افضل است و اگر این را زیاد کرد و گفت: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ، كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ، إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ، اللَّهُمَّ بَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ، كَمَا بَارَكْتَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ، إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ»[۲] (بارالهی! بر محمد و خاندان او درود فرست؛ همان گونه که بر ابراهیم و خاندان او درود فرستادی که تو ستوده‌ی بزرگواری، نیز برکت خویش را بر محمد و خاندانش ارزانی دار؛ چنان که بر ابراهیم در میان عالمیان ارزانی داشتی که تو ستوده‌ی بزرگواری) مشکلی ندارد و بعضی از علما این زیادت را مستحب دانسته‌اند ولی در نزد من صحیح‌تر محدود کردن به اولی می‌باشد و اگر اضافه کرد نیز اشکالی ندارد مخصوصا اگر امام تشهد را طولانی کرد که در این صورت صلواتی که ذکر کردیم را زیاد می‌کند.


[۱] رواه البخاری (۸۳۱) و مسلم (۴۰۲).

[۲] رواه البخاری (۳۳۷۰) و مسلم (۴۰۶).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل نقرأ التحيات في الركعة الثانية، وذلك بزيادة الصلاة الإبراهيمية ؟ وما الدليل على ذلك؟ نريد التفصيل وجزاكم الله خيرا.

فأجاب – رحمه الله تعالى-: التشهد الأول في الثلاثية والرباعية يقتصر فيه على قول: «التَّحِيَّاتُ لِلَّهِ وَالصَّلَوَاتُ والطيبات، السلام عليك أيها النبي ورحمة الله وبركاته، السلام علينا وعلى عباد الله الصالحين، أشهد أن لا إله إلا الله، وأشهد أن محمدا عبده ورسوله»، هذا هو الأفضل، وإن زاد وقال: اللهم صل على محمد وعلى آل محمد كما صَلَّيْتَ على إبراهيم وعلى آل إبراهيم إنك حميد مجيد اللهم بارك على محمد وعلى آل محمد كما باركت على إبراهيم وعلى آل إبراهيم إنك حميد مجيد»، فلا بأس، ومن العلماء من استحب هذه الزيادة، لكن الأقرب عندي هو الاقتصار على الحد الأول، وإن زاد فلا بأس، لاسيما إذا أطال الإمام التشهد فحينئذ يزيد الصلاة التي ذكرناها.

مطالب مرتبط:

(۲۲۶۸) آیا صلوات بر رسول الله در تشهد وسطی با این لفظ می‌آید: «اللهم صل علی محمد»؟

صحیح این است که در واقع تشهد وسط نیست و تشهد اول است زیرا که نماز سه تشهد ندارد که بگوییم: این طرف و آن طرفش و وسط، صحیح آن است که در تشهد اول مشروع نیست بلکه مشروع در تشهد اول تخفیف است...

ادامه مطلب …

(۲۲۷۵) حكم تکان دادن انگشت اشاره در تشهد نماز

تکان دادن انگشت اشاره فقط در هنگام دعا می‌باشد و در کل تشهد نیست پس هنگامی که دعا می‌کند آن را حرکت می‌دهد همانگونه که در حدیث آمده است...

ادامه مطلب …

(۲۲۶۳) معنی این قول «التحیات لله و الصلوات» در تشهد

«التحیات» یعنی تمام تعظیم‌ها مستحق الله می‌باشد و  خالصا برای اوست زیرا التحیة به معنی تعظیم و اکرام است پس تمام انواع تعظیم‌ها و تمام انواع اکرام‌ها مستحق الله است و خالصا برای اوست....

ادامه مطلب …

(۲۲۶۷) آیا در تشهد اول مستحب است که صلوات ابراهیمی را کامل کنم؟

افضل محدود کردن بر این قول است: أشهد أن لا إله إلا الله و أشهد أن محمدا عبده و رسوله، و این نزد من راجح است ....

ادامه مطلب …

(۲۲۶۲) تشهد صحیح برای نماز

کل صیغه‌های تشهد که در سنت آمده است صحیح است و تشهد ابن مسعود نزد مردم، خواص و عوام مشهور و معلوم است...

ادامه مطلب …

(۲۲۷۱) آیا در تشهد اول نماز جایز است که دعا خوانده شود؟

شایسته است که انسان تشهد اول را کوتاه بخواند و تا اینجا بخواند: أشهد أن لا إله إلا الله و أشهد أن محمد عبده و رسوله ...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه