سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۲۲۰۵) کیفیت برخورد با خطا کردن امام در تلاوت

(۲۲۰۵) سوال: می‌خواهیم نماز‌گزاران را توجیه کنید که کیفیت برخورد با خطا کردن امام در تلاوت مخصوصا اگر امام گیج شود؟

جواب:

تصحیح آن در سوره‌ی فاتحه واجب است یعنی اگر امام آیه‌ای از فاتحه یا کلمه‌ای از فاتحه یا حرفی از فاتحه را فراموش کرد واجب بر کسانی که پشت او ایستاده‌اند آن تصحیح کنند زیرا که قرائت فاتحه رکنی از ارکان نماز است و بدون آن نماز صحیح نمی‌باشد زیرا رسول الله ﷺ می‌‌فرماید: «لا صلاة لمن لایقرأ بأم القرآن»[۱] (کسی که فاتحه را نخواهد نماز ندارد) پس باید اشتباه امام را تصحیح کنند و به آن را رد کنند ولی یک نفر جواب دهد زیرا اگه چندین نفر جواب دهند صدایشان با هم مختلف می‌شود و امام متوجه نمی‌شود.

اما در غیر از فاتحه: اگر معنی را تغییر دهد پس واجب است جواب داد و اگر معنی را تغییر ندهد امر آسان است و اگر جواب دهد افضل است و تصحیح نکند نیز حرجی نیست.

و شایسته است شایسته نیست کسی امام شود مگر این که بتواند کلام الله À را با زیان عربی مبین ادا کند زیرا که قرآن با زبان عربی مبین نازل شده است همانگونه که الله À می‌‌فرماید: {وَإِنَّهُۥ لَتَنزِیلُ رَبِّ ٱلۡعَـٰلَمِینَ* نَزَلَ بِهِ ٱلرُّوحُ ٱلۡأَمِینُ* عَلَىٰ قَلۡبِكَ لِتَكُونَ مِنَ ٱلۡمُنذِرِینَ* بِلِسَانٍ عَرَبِیࣲّ مُّبِینࣲ} [سوره الشعراء: ۱۹۲-۱۹۵] (و همانا این (قرآن) نازل شده (از جانب) پروردگار جهانیان است* روح الامین (= جبرئیل) آن را فرود آورده است* بر قلب تو، تا از هشدار دهندگان باشی* (آن را) به زبان عربی روشن (نازل کرد)) و واجب نیست که انسان با قواعد تجویدی که معروف است قرائت کند بلکه اگر حروف را با اعرابش بخواند کفایت می‌کند زیرا که تجوید برای بهتر خواندن قرائت است و واجب نیست.


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: نرجو توجيها للمصلين في كيفية الفتح على الإمام عند خطئه في التلاوة، خصوصا أن ذلك يربك الإمام؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الفتح على الإمام في الفاتحة واجب، يعني: لو نسي الإمام آية من الفاتحة، أو كلمة من الفاتحة، أو حرفًا من الفاتحة وجب على من خلفه أن يفتحوا عليه، لأن قراءة الفاتحة ركن من أركان الصلاة، لا تصح الصلاة إلا بها، لقول النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم-: «لا صلاة لمن لم يقرأ بفاتحة الكتاب»، فعليهم أن يفتحوا على الإمام ويَرُدُّوا عليه، ولكن

يكون بهدوء، ويكون الراد واحدًا، لأنه إذا تعدد الذين يردون عليه اختلفت أصواتهم فلم يفهم الإمام ماذا عليه. أما في غير الفاتحة: فإن كان يُجيلُ المعنى وجب الرد أيضًا، وإن كان لا يُجيلُ المعنى فالأمر فيه سهل إن ردوا فهو أفضل، وإن لم يردوا فلا حرج عليهم.

وينبغي أن لا يتقدم للإمامة إلا من كان أهلا لها بحيث يؤدي كلام الله -عز وجل- على اللسان العربي المبين لأن القرآن نزل بلسان عربي مبين، كما قال -عز وجل-: ﴿ وَإِنَّهُ لَتَنزِيلُ رَبِّ الْعَالَمِينَ نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ لا عَلَى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنذِرِينَ بِلِسَانٍ عَرَبيّ مُّبِينٍ ﴾ [الشعراء: ١٩٢-١٩٥]، ولا يجب أن يقرأه الإنسان بالتجويد حسب القواعد المعروفة، بل إذا أقام الحروف والكلمات مع الإعراب كفى، لأن التجويد ما هو إلا تحسين للقراءة وليس بواجب.

مطالب مرتبط:

(۲۱۹۱) حکم قرائت در نماز عصر به صورت آهسته

قرائت در نماز عصر آهسته است همان‌طور که در نماز ظهر نیز آهسته است اما در نماز مغرب، عشاء، فجر، جمعه، عیدین، استسقاء و کسوف، قرائت جهری و بلند است.....

ادامه مطلب …

(۲۱۸۳) حکم جهری و یا سری خواندن نماز

سری خواندن در موضعش و جهری خواندن در موضعش در نماز سنت است و واجب نیست زیرا که واجب قرائت است....

ادامه مطلب …

(۲۲۱۷) حکم خواندن از روی مصحف در نماز تراویح

بله نماز صحیح است و اشکالی ندارد....

ادامه مطلب …

(۲۲۲۱) حکم قرائت فاتحه و سوره در دو رکعت قضا نماز ظهر

اگر برای تو امکان این دارد سوره‌ی فاتحه و سوره‌ی دیگر را بخوانی پس این کار را بکن چون این که این دو رکعت اول شما (مسبوق) محسوب می‌شود....

ادامه مطلب …

(۲۱۹۰) حکم قرائت بلند یا آهسته در رکعت ملحق شدن به نماز جماعت

نظر صحیح این است که مأمومِ جامانده، نماز خود را به‌گونه‌ای کامل کند که این رکعات، آخر نماز او هستند...

ادامه مطلب …

(۲۱۹۹) حکم قرائت آیات قرآن پس از فاتحه در نمازهای فرض و نافله

شایسته است که اگر انسان نافله می‌خواند چیزی از قرآن را همراه فاتحه بخواند و رسول الله ﷺ در راتبه‌ی فجر در رکعت اول سوره‌ی کافرون و در رکعت دوم سوره‌ی اخلاص را می‌خوانند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه