چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۲۱۴۳) حکم خواندن سوره فاتحه ماموم هنگام قرائت امام

(۲۱۴۳) سوال: آیا جایز است در حالی امام قرائت می‌کند مأموم سوره‌ی فاتحه را بخواند؟

جواب:

هنگامی که وارد نماز شدی و امام قرائت می‌کرد دعای استفتاح را نخوان و فقط سوره‌ی فاتحه را بخوان زیرا که رسول الله ﷺ روزی نماز صبح را که تمام کرد به اصحاب گفتند: «لَعَلَّكُمْ تَقْرَءُونَ خَلْفَ إِمَامِكُمْ ؟ “. قُلْنَا : نَعَمْ، هَذًّا يَا رَسُولَ اللَّهِ. قَالَ : ” لَا تَفْعَلُوا إِلَّا بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ ؛ فَإِنَّهُ لَا صَلَاةَ لِمَنْ لَمْ يَقْرَأْ بِهَا»[۱] (شما پشت سر امامتان قرائت می خوانيد؟ گفتیم: بله یا رسول الله، رسول الله ﷺ فرمود: جز سوره ی فاتحه، چيزی نخوانيد، زيرا نماز کسی که در آن سوره ی فاتحه را نخواند، صحيح نيست) و این دلالت دارد هنگامی که انسان وارد نماز شد در حالی که امام قرائت می‌کرد دعای استفتاح خوانده نمی‌شود بلکه استعاذه می‌کند و بسم الله را می‌گوید و فاتحه را قرائت می‌کند بله اگر وارد نماز شد و امام فاتحه را می‌خواند پس او تکبیر بگوید و ساکت به قرائت امام گوش دهد تا زمانی که امام فاتحه را تمام کند سپس استعاذه را بگوید و فاتحه را بخواند تا که تکمیل کند حتی اگر امام نیز قرائت کند برای عموم قول رسول الله ﷺ که می‌فرماید: «لَا صَلَاةَ لِمَنْ لَمْ يَقْرَأْ بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ»[۲] (کسی که سوره‌ی فاتحه نخواند نماز ندارد).


[۱] رواه ابو داود (۸۲۳).

[۲] رواه البخاری (۷۵۶) و مسلم (۳۹۴).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل تجوز قراءة الفاتحة والإمام يقرأ؟ مع العلم بأنني بدأت في الصلاة وهو يقرأ، أم أكتفي بدعاء الاستفتاح؟ فأجاب رحمه الله تعالى : إذا دخلت والإمام يقرأ فإنك لا تقرأ الاستفتاح، وإنما تشرع في الفاتحة، وذلك لأن الرسول صلى الله عليه وسلم انصرف من صلاة الصبح ذات اليوم فقال لأصحابه: «لَعَلَّكُمْ تَقْرَءُونَ خَلْفَ إِمَامِكُمْ قُلْنَا: نَعَمْ يوم هَذَا يَا رَسُولَ اللَّهِ، قَالَ: «لَا تَفْعَلُوا إِلَّا بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ فَإِنَّهُ لَا صَلَاةَ لَنْ لَمْ يَقْرَأْ بها» وهذا يدل على أن الإنسان إذا دخل والإمام يقرأ فإنه لا يستفتح، بل يتعوذ ويبسمل ويقرأ الفاتحة، نعم لو دخل مع الإمام، والإمام يقرأ الفاتحة فإنه يكبر ويبقى منصنا لقراءة الإمام، حتى إذا فرغ من الفاتحة استفتح ثم تعوذ وقرأ الفاتحة، وليستمر فيها حتى وإن قرأ الإمام فليستمر فيها حتى يكملها، لعموم قول النبي صلى الله عليه وسلم: «لا صلاة لمن لم يقرأ بفاتحة الكتاب».

مطالب مرتبط:

(۲۱۴۸) آیا دعای استفتاح در نماز شب در هر دو رکعت تکرار می‌شود؟

دعای استفتاح در هر تکبیرة الإحرام مشروع است چه در تکبیرة الإحرام نماز فرض یا سنت باشد.

ادامه مطلب …

(۲۱۴۰) مشهورترین دعای استفتاح

مشهور این است: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ، تَبَارَكَ اسْمُكَ وَتَعَالَى جَدُّكَ، وَلَا إِلَهَ غَيْرُكَ»....

ادامه مطلب …

(۲۱۴۶) آیا برای نماز نفل دعای استفتاح خاصی را دارد؟

خاص نیست مگر برای نماز شب که رسول الله ﷺ این را می‌خواندند: «اللَّهُمَّ رَبَّ جَبْرَائِيلَ وَمِيكَائِيلَ وَإِسْرَافِيلَ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ، عَالِمَ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ أَنْتَ تَحْكُمُ بَيْنَ عِبَادِكَ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ، اهْدِنِي لِمَا اخْتُلِفَ فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِكَ ؛ إِنَّكَ تَهْدِي مَنْ تَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ»....

ادامه مطلب …

(۲۱۳۹) صحیح‌ترین دعای استفتاح در نماز

صحیح‌ترین دعای استفتاح آن است که ابو هریرة J از رسول الله ﷺ روایت می‌کند...

ادامه مطلب …

(۲۱۴۱) حکم دعای استفتاح در تکبیرة الإحرام و دعای استفتاح در نماز جماعت

مأموم باید در تکبیر و دعای استفتاح و دعای سجود و غیره به صورت سری بگویند و نباید صدایشان را بلند کنند زیرا که بلند کردن صدا باعث اخلال در متابعت می‌شود....

ادامه مطلب …

(۲۱۴۴) حکم خواندن دعای استفتاح در نماز جنازه، دو عید و کسوف

در مورد نماز جنازه علما می‌گویند که دعای استفتاح، رکوع، سجود و تشهد بر مبنای تخفیف ندارد. اما نماز عید و استسقاء و جمعه مانند دیگر نمازها دعای استفتاح دارد.

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه