(۲۰۲۹) حکم خواندن نماز در جهت خلاف قبله

(۲۰۲۹) سوال: به بیابانی نزدیک رفتم و نماز عشا را از روی جهل به سمت جنوب خواندیم ولی قبله غرب بوده و در هفته‌ی بعد نیز به همان سمت نماز می‌خوانیدم که یکی از برادران اللهÀ جزای خیرش دهد ما را آگاه کرد و ما چرخیدیم. پس حکم نماز اول و دوم ما چیست؟

جواب:

اگر شما در یافتن قبله تلاش کردید و نتوانستید آن را پیدا کنید پس حرجی بر شما نبوده است پس نماز اول و دوم شما صحیح است.

اما این کار نکردید و همین گونه نماز خواندید پس باید نماز اول و دوم را اعاده کنید زیرا کسی که برای یافتن قبله تلاش کرده‌است و دنبال بوده سپس فهمیده که خطا کرده است چیزی بر گردن او نیست برای این اللهÀ می‌فرماید: {رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذۡنَاۤ إِن نَّسِینَاۤ أَوۡ أَخۡطَأۡنَا} [سوره البقرة: ۲۸۶] (پروردگارا! اگر فراموش یا خطا کردیم، ما را مؤاخذه نکن) و {لَا یُكَلِّفُ ٱللَّهُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَاۚ} [سوره البقرة: ۲۸۶] (اللهÀ هیچ کس را جز به‌اندازه توانش تکلیف نمی‌کند) و {فَٱتَّقُوا۟ ٱللَّهَ مَا ٱسۡتَطَعۡتُمۡ} [سوره التغابن: ۱۶] (پس تا (جایی که) می‌توانید از اللهÀ بترسید) و رسول الله ﷺ می‌فرماید: «ذَا أَمَرْتُكُمْ بِأَمْرٍ فَأْتُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ»[۱] (هنگامی که شما را به چیزی امر کردم آن را به قدر توان انجام دهید) و ایشان به قدر توانشان عمل کردند و دنبال قبله گشتند و آنچه باید انجام می‌دادند را انجام داده‌اند ولی خطا کرده‌اند چیزی بر گردن آنها نیست.

[۱] رواه البخاری (۷۲۸۸) و مسلم (۱۳۳۷).

تعداد بازدید: 2

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: خرجنا إلى البر قريبًا من البلد، فصلينا العشاء جنوبًا والقبلة غربًا جهلا منا، وفي الأسبوع التالي صلينا في نفس الاتجاه، فوقف أحد الإخوة جزاه الله خيرًا ونبهنا على الخطأ، فاستدرنا إلى القبلة. فما حكم الصلاة الأولى والثانية؟

فأجاب رحمه الله تعالى: إذا كنتم مجتهدين في طلب القبلة وتحريتُمْ، ولم يكن لديكم معرفة بأدلة القبلة فلا حرج عليكم، فصلاتكم صحيحة الأولى والثانية.

وأما إذا لم تكونوا كذلك فإن صليتم هكذا بمجرد ما عَنَّ لكم فعليكم أن تعيدوا الصلاتين الأولى والثانية، وذلك لأن الرجل إذا اجتهد في القبلة وتحرى ثم تبين له الخطأ فإنه لا شيء عليه، لقول الله تعالى: ﴿ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إن نَّسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا ﴾ [البقرة: ٢٨٦]، وقوله تعالى: ﴿ لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ﴾ [البقرة: ٢٨٦] ، وقوله تعالى: ﴿ فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ ﴾ [التغابن: ١٦] وقول النبي صلى الله عليه وسلم: «إذا أمرتكم بأمر فأتوا منه ما استطعتم»، وهؤلاء أتوا بما استطاعوا، فتحروا القبلة وقاموا بما يلزمهم من الاجتهاد، فتبين خطؤهم، فلا شيء عليهم.