(۱۷۹۵) سوال: زنی به سبب گرمی شدید هوا دو ماه از رمضان را روزه نگرفته است زیرا که در بادیه زندگی می‌کند و در طول سال چوپانی می‌کند و در آن وقت بسیار هوا گرم است که حتی کسانی که بزرگ هستند نیز نمی‌توانند روزه بگیرند و می‌گوید در آن زمان سنش پانزده سال بوده است و از روی جهل گاهی نماز می‌خواندم و گاهی نمی‌خواندم‌ و از این بیست سال می‌گذرد و الان سردرگم هستم که روزه‌ی آن را بگیرم یا نه؟ و در برابر آن نمازهایی که از من فوت شده است چه کنم؟

جواب:

بر او واجب است روزه‌ای که بعد از بلوغ بر آن فرض شده است را قضا کند ولی روزه‌ی قبل رسیدن او به بلوغ لازم نیست و در مورد نماز اگر قضا کرده است که بهتر است و اگر قضا نکرده نیز مشکلی در آن نیست و توبه آنچه ما قبل بوده است را محو می‌کند و گفتم که اگر قضا کرده است افضل می‌باشد زیرا که چیزی که ظاهر شد او از روی سهل‌انگاری نماز  را ترک نکرده است بلکه از روی جهل بوده است اما اگر نماز را از روی سهل‌انگاری عمدا ترک نموده است و سپس اللهÀ بر او منت نهاده است تا بر نماز استقامت ورزد، قضایی بر نماز او نیست و بر قضای آن فایده‌ای نیز نمی‌باشد اگر هزار بار قضا کند برای این که رسول اللهﷺ می‌فرماید:«من عمل عملاً لیس علیه أمرنا فهو رد»^[۱] (هر عملی که امر ما بر آن نیست مردود است) و کسی که عمدا نماز را بدون عذر از وقتش خارج کند این عملی است که امر الله و رسولش بر آن نیست پس مردود می‌باشد.

[۱] تخریج آن گذشت.