چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۱۷۹۰) توبه‌ی شخص بی‌نماز

(۱۷۹۰) سوال: حکم شرع در مورد کسی که بر نمازش محافظت نمی‌کرده و بلکه چندین ماه نماز نمی‌خوانده است ولی از آن توبه‌ی نصوح کرده و همه‌ی نمازهایش را ادا می‌کند و الان الحمد لله تمام نمازهایش را در وقتش می‌خواند و همچنین قبلا روزه‌ی رمضان را نمی‌گرفته است و بسیار دخانیات مصرف می‌کرده ولی الان از همه‌ی آن معصیت‌ها توبه کرده است والحمدلله. آیا قضای نماز‌هایی که قبلا ترک کرده است بر او لازم است؟

جواب:

اولا به این برادری که اللهÀ بر او منت نهاده که توبه کرده و تمام واجبات از نماز و روزه را بجا می‌آورد، تبریک می‌گویم و از الله برای او ثبات و زیادت خیر و فضلش را می‌خواهم و همه‌ی ما را بر ایمان بمیراند و در بهترین گروه امت محمد حشر بگرداند. و سپس به او می‌گویم: که توبه‌ی شما گناهان قبل شما را پاک می‌گرداند و اللهÀ شما را با این توبه می‌بخشد به خاطر این قول اللهÀ که می‌فرماید: {قُلۡ یَـٰعِبَادِیَ ٱلَّذِینَ أَسۡرَفُوا۟ عَلَىٰۤ أَنفُسِهِمۡ لَا تَقۡنَطُوا۟ مِن رَّحۡمَةِ ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ یَغۡفِرُ ٱلذُّنُوبَ جَمِیعًاۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِیمُ} [سوره الزمر: ۵۳] ((ای پیامبر، از جانب من) بگو: «ای بندگان من که بر خود اسراف (و ستم) کرده‌اید! از رحمت الله نا امید نشوید، همانا اللهÀ همۀ گناهان را می‌بخشد، یقیناً او بسیار آمرزندۀ مهربان است) و اللهÀ در وصف متقین می‌فرماید: {وَٱلَّذِینَ إِذَا فَعَلُوا۟ فَـٰحِشَةً أَوۡ ظَلَمُوۤا۟ أَنفُسَهُمۡ ذَكَرُوا۟ ٱللَّهَ فَٱسۡتَغۡفَرُوا۟ لِذُنُوبِهِمۡ وَمَن یَغۡفِرُ ٱلذُّنُوبَ إِلَّا ٱللَّهُ وَلَمۡ یُصِرُّوا۟ عَلَىٰ مَا فَعَلُوا۟ وَهُمۡ یَعۡلَمُونَ} [سوره آل عمران: ۱۳۵] (و کسانی‌که چون مرتکب کار زشتی شوند یا بر خود ستم کنند، الله را به یاد می‌آورند، پس برای گناهان‌شان آمرزش می‌خواهند، و چه کسی جز الله گناهان را می‌آمرزد؟ و به آنچه کرده‌اند، در حالی‌که می‌دانند (که گناه است) پا فشاری و اصرار نمی‌کنند) بر همین مبنا لازم نیست که قضای نماز و روزه‌ی گذشته را بجای بیاورد ولی زیاد اعمال صالح و استغفار و توبه انجام دهد که اللهÀ توبه‌ی کسی را توبه کند قبول می‌کند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما حكم الشرع في الذي لم يكن يحافظ على الصلوات، بل وكان ينقطع عنها شهورًا طويلة، ولكنه تاب توبة نصوحًا فأدى الصلوات جميعها، وأصبح محافظاً عليها محافظة تامة في أوقاتها والحمد لله، كما أنه لم يكن يصوم رمضان من قبل، وكان يُدَخِّنُ كثيرًا، وتاب الله عليه من جميع تلك المعاصي والحمد لله، فهل يلزمه أن يقضي الصلوات التي تركها من قبل؟

فأجاب رحمه الله تعالى: أولا أهنئ هذا الأخ الذي منّ الله عليه بالتوبة والقيام بما أوجب الله عليه من فرض الصلاة والصيام، وأسأل الله -سبحانه وتعالى- له الثبات على ذلك، وأن يزيده من خيره وفضله، وأن يتوفانا وإياه على الإيمان، ويحشرنا في زُمْرَةِ خير الأنام محمد صلى الله عليه وسلم. ثم إني أقول له: إن توبتك من الذنوب تَجبُّ ما قبلها، وتوبتك من ترك الصلاة والصيام تجب ما قبلها، ويغفر الله سبحانه وتعالى عنك بهذه التوبة، لقول الله -تبارك وتعالى-: ﴿ قُلْ يَعِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ [الزمر: ٥٣]، ولقوله تعالى في وصف المتقين: ﴿ وَالَّذِينَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَن يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللهُ وَلَمْ يُصِرُّوا عَلَى مَا فَعَلُوا وَهُمْ يَعْلَمُونَ أَوَلَئكَ جَزَاؤُهُم مَّغْفِرَةٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَجَنَّتُ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَرُ خلِدِينَ فِيهَا وَنِعْمَ أَجْرُ الْعَمِلِينَ ﴾ [آل عمران: ١٣٥-١٣٦]، وبناء على ذلك فإنه لا يلزمه قضاء ما تركه من الصلاة والصيام فيما مضى، ولكن يكثر من العمل الصالح والاستغفار والتوبة، ويتوب الله على من تاب.

مطالب مرتبط:

(۱۷۹۷) حکم قضای نمازهای فوت شده

قضای نماز و روزه‌ای که به صورت عمدی آن را ترک کرده‌ای برای تو مشروع نمی‌باشد زیرا که برای تو فایده‌ای ندارد و هر عبادتی که وقت معینی دارد و اگر انسان بدون عذر آن را از وقتش خارج کند از او قبول نمی‌شود...

ادامه مطلب …

(۱۷۸۷) حکم انجام حج برای شخص تارک نماز

اگر نماز را ترک کرده و در سلامت عقل بوده است که کافر گشته است والعیاذ بالله و زمانی که کافر باشد پس جایز نیست که برای حج شود و برای او دعا شود...

ادامه مطلب …

(۱۷۴۱) بلوغ و واجب شدن نماز

مهم این است که انسان به بلوغ برسد تا نماز بر او واجب می‌شود که با یکی از این امور سه‌گانه حاصل می‌شود...

ادامه مطلب …

(۱۸۲۱) حکم شوهر و یا زنی که تارک نماز است

اگر شوهر نه در مسجد و نه در خانه نماز نمی‌خواند، قول راجح از اهل علم این است که او کافر است و از ملت اسلام خارج شده است و چیزی است که قرآن و سنت و اقوال صحابه بر آن دلالت می‌دهد....

ادامه مطلب …

(۱۸۲۹) حکم ازدواج با شخصی که نماز نمی‌خواند

حل این مشکل الان با جدا شدن این است تا این که به اسلام برگردد و نماز را اقامه کند و اگر نماز خواند عقد جدید بسته می‌شود و جایز نیست که بر عقد قبلی بنا شود زیرا که آن عقد باطل است...

ادامه مطلب …

(۱۷۵۷) آیا غذا خوردن همراه تارک نماز جایز است؟

هنگامی که تارک نماز مرتد و کافر باشد پس جایز نیست که همراه او سکنی گزید بلکه هجر او واجب است مگر این که برای دعوت او به سوی اسلام و حق باشد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه