(۱۷۷۰) حکم نماز خواندن بر مرده‌ای که تارک نماز بوده است

(۱۷۷۰) سوال: آیا برای من جایز است بر کسی که نماز نمی‌خوانده است نماز بخوانم؟ و معنی این حدیث چیست: «صلوا على من مات من أهل القبلة»[۱] (بر کسانی از اهل قبله که وفات کردند، نماز بخوانید)؟ آیا منظور نمازگزارانی که رو به قبله نماز می‌خوانند هستند یا عام است برای همه‌ی مسملین موحدین؟

جواب:

کسی که بمیرد و نماز نمی‌خوانده است جایز نیست که بر او نماز خوانده شود و جایز نیست که برایش دعای رحمت کرده شود و غسل و کفن نیز نمی‌شود بلکه در خارج از شهر در حفره‌ای انداخته می‌شود چون که او از اسلام مرتد گشته است و در قسمت‌های قبل بیان کردیم با دلیل از قرآن و سنت و اقوال صحابه که تارک نماز کافر است و در این ادله ‌ها در واقع تعارضی وجود ندارد بلکه نصوص عامی هستند که با این نصوص کفر تارک نماز تخصیص یافته‌اند یا اینکه ضعیف هستند و یا برای حالت خاصی بوده‌اند.

مهم این است که قول راجح در این مسئله که قرآن و سنت و اقوال صحابه بر آن دلالت می‌دهند که تارک نماز کافر و از دایره‌ی اسلام خارج هستند و نماز خواندن و دعای رحمت و مغفرت برای هیچ کافری جایز نمی‌باشد به خاطر این که اللهÀ می‌فرماید: {مَا كَانَ لِلنَّبِیِّ وَٱلَّذِینَ ءَامَنُوۤا۟ أَن یَسۡتَغۡفِرُوا۟ لِلۡمُشۡرِكِینَ وَلَوۡ كَانُوۤا۟ أُو۟لِی قُرۡبَىٰ مِنۢ بَعۡدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُمۡ أَنَّهُمۡ أَصۡحَـٰبُ ٱلۡجَحِیمِ} [سوره التوبة: ۱۱۳] (برای پیامبر و کسانی‌که ایمان آوردند (شایسته) نبود که برای مشرکان طلب آمرزش کنند، – هر چند از نزدیکان‌شان باشند- بعد از آنکه برای آن‌ها روشن شد که آن‌ها اهل دوزخند) یعنی این که ممتنع است و سپس اللهÀ در جواب طلب مغفرت ابراهیم برای پدرش فرمودند: {وَمَا كَانَ ٱسۡتِغۡفَارُ إِبۡرَ ٰ⁠هِیمَ لِأَبِیهِ إِلَّا عَن مَّوۡعِدَةࣲ وَعَدَهَاۤ إِیَّاهُ فَلَمَّا تَبَیَّنَ لَهُۥۤ أَنَّهُۥ عَدُوࣱّ لِّلَّهِ تَبَرَّأَ مِنۡهُۚ إِنَّ إِبۡرَ ٰ⁠هِیمَ لَأَوَّ ٰ⁠هٌ حَلِیمࣱ} [سوره التوبة: ۱۱۴] (و آمرزش خواستن ابراهیم برای پدرش نبود؛ مگر به خاطر وعده‌ای که به او داده بود، پس چون برای او آشکار شد که او دشمن الله است؛ از او بیزاری جست، بی‌گمان ابراهیم لابه کنندۀ بردبار بود(

[۱] [ رواه الطبراني في المعجم الكبير (٨٤/١٠)]

تعداد بازدید: 0

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل تجوز الصلاة على من مات ولم يصل؟ وما معنى الحديث صلوا على من مات من أهل القبلة»؟ هل هم المصلون المتوجهون للقبلة؟ أم هذا الحديث عام لكل المسلمين الموحدين؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: من مات وهو لا يصلي فإنه لا يجوز أن يصلَّى عليه، ولا يجوز أن يدعى له بالرحمة ولا يغسل ولا يكفن، وإنما يخرج به إلى خارج البلد، ويحفر له حفرة ويُغمس فيها، لأنه مرتد عن دين الإسلام، وقد بينا في غير حلقة مما سبق الأدلة على كفر تارك الصلاة من كتاب الله وسنة رسوله – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- وأقوال الصحابة رضي الله عنهم والنظر الصحيح، وبيَّنا أيضًا أن ما عارض ذلك ليس فيه معارضة في الواقع، لأنه إما عام مخصوص بأدلة كفر تارك الصلاة، وإما ضعيف، وإما في حال معينة.

فالمهم أن القول الراجح الذي دلت عليه نصوص الكتاب والسنة وأقوال الصحابة أن تارك الصلاة كافر كفرًا مخرجًا عن الملة، ولا يجوز أن يُصَلَّى على أحد كافر كفرًا مخرجًا عن الملة، وكذلك أيضًا لا يجوز أن ندعو له بالرحمة ولا بالمغفرة، لقول الله -تبارك وتعالى -: ﴿ مَا كَانَ لِلنَّبِيِّ وَالَّذِينَ ا مَنُوا أَن يَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِكِينَ وَلَوْ كَانُوا أُولِي قُرْبَى مِنْ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحَبُ الْجَحِيمِ ﴾ [التوبة: ۱۱۳] يعني أن هذا ممتنع، ثم أجاب الله تعالى عن استغفار إبراهيم لأبيه فقال: ﴿ وَمَا كَانَ اسْتِغْفَارُ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ إِلَّا عَن مَوْعِدَةٍ وَعَدَهَا إِيَّاهُ فَلَمَّا نَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَأَوَّهُ حَلِيمٌ ﴾ [التوبة: ١١٤].