(۱۶۵۷) سوال: من در زمینه‌ی طهارت و نیز باطل شدن وضو در نماز، دچار وسواس می‌باشم. در مورد طهارت، هرگاه چیزی به ادرار کودکان آلوده ‌شود، بارها آن را می‌شویم چون من مادر سه کودک هستم و همیشه یا بیشتر اوقات، با آلودگی و نجاست روبرو می‌شوم؛ بچه‌ها روی فرش یا لباسشان ادرار می‌کنند و وقتی لباس‌هایشان را می‌شویم، قطرات آب روی لباس‌هایم می‌ریزد لذا چنان شده است که دیگر تاب و تحمل نجاست را ندارم و وقتی فرزندم روی چیزی ادرار می‌کند، نگران شده و در مورد هر چیزی مانند دستگیره‌ی درب، میز، فرش و لباس‌ها و… که کودکان به آن دست می‌زنند، شک می‌کنم که مبادا آلوده شده باشد. امیدوارم راه چاره‌ای برای این وسواسم معرفی کنید زیرا وسواسم به حدی رسیده است که ادای نمازها برایم سخت شده و هزار فکر به ذهنم خطور می‌کند! اگر فرزندم روی فرش ادرار کند، چگونه می‌توان فرش را تمیز کرد؟ منظورم فرش خانه است که قابل جابجایی نیست. همچنین چه مقدار آب برای پاکیزه نمودن این فرش کافی است؟ اگر پایم را روی فرشی که آلوده به ادرار شده سپس شسته شده و هنوز خیس است قرار دهم، آیا پایم نجس می‌شود؟ اگر نجاست را رها کردم تا این که خشک شود و محل آلودگی قابل تشخیص نبود، چگونه آن را تمیز کنم؟ همچنین کودک، چگونه پاک می‌شود؟

جواب:

قبل از پاسخ به این دو سؤال فرعی، ابتدا به مشکل اصلی می‌پردازم؛ مشکل اصلی همان وسواس است که شيطان در قلب فرزند آدم ایجاد می‌کند و شیطان نیز همان طور است که الله B درباره‌ی او می‌فرماید: {إِنَّ الشَّيْطَانَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوّاً إِنَّمَا يَدْعُو حِزْبَهُ لِيَكُونُوا مِنْ أَصْحَابِ السَّعِيرِ} [الفاطر: ۶] : (قطعا شیطان دشمن شما است. پس شما هم او را دشمن خود بدانید. شیطان فقط گروه خود را فرا می‌خواند تا از دوزخیان باشند). شیطان در پی هر چیزی است که انسان را نگران کرده و میان او و خوشبختی در دنیا و آخرت، فاصله ایجاد ‌کند! الله B می‌فرماید: {إِنَّمَا النَّجْوَى مِنْ الشَّيْطَانِ لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَلَيْسَ بِضَارِّهِمْ شَيْئاً إِلاَّ بِإِذْنِ اللَّهِ} [المجادلة: ۱۰] : (نجوا و در گوشی صحبت کردن از طرف شیطان است تا کسانی را که ایمان آورده‌اند را اندوهگین کند در حالی که هرگز به آنان هیچ آزار و زیانی نمی‌رساند مگر این که الله اجازه‌ دهد).
بنابراین شيطان بسیار حرص می‌ورزد و در تلاش است که انسان را در دین و دنیایش به تباهی بکشاند و این وسوسه‌ها که برای برخی فرزندان آدم رخ می‌دهد را ایجاد کند؛ از جمله وسوسه در رابطه با مسائل اعتقادی در مورد الله À، رسول الله ﷺ یا به طور کلی در مورد اسلام یا هر کدام از مسائل دین مانند نماز، وضو، طهارت و غیره.
راه چاره برای تمام این وسوسه‌ها، سفارش و فرمایش الله B و رسول الله ﷺ می‌باشد؛ الله B فرمود: {وَإِمَّا يَنْزَغَنَّكَ مِنْ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ} [الأعراف: ۲۰۰] : (هرگاه وسوسه‌ای از طرف شیطان به تو رسید، به الله پناه ببر). رسول الله ﷺ نیز به مردی که نزدیک ایشان شکایت کرد که شیطان، نمازش را بر وی تباه می‌کند، فرمود که هرگاه چنین احساسی کرد، بگوید: «أعوذ بالله من الشيطان الرجيم» : (از شیطان رانده شده، به الله پناه می‌برم).
بنابراین درمان این درد که از الله À خواستارم من و سایر مسلمانان را از آن نجات دهد، این است که شخص از شیطان رانده شده به الله À پناه ببرد، آن وسوسه‌ را رها کند، خود را به چیز دیگری مشغول کند و هیچ توجهی به آن وسوسه‌ها و وسواس‌ها نداشته باشد. حتی اگر شیطان، وی را به ناپاک بودن و نجس بودن چیزی یا به باطل شدن وضو وسوسه کرد در حالی که یقین ندارد، نباید بدان توجه کند. اگر این وسوسه‌ها را همچنان کنار بگذارد و به بی‌توجهی به آن ادامه دهد، این وسواس به لطف و قدرت الله À از بین می‌رود. اکنون به دو سؤال مذکور می‌پردازیم:
اول: اگر کودک روی فرش بزرگی که امکان جابجایی آن نیست مانند فرش‌های اتاق‌ها ادرار کرد، پاک شدنش بدین صورت است که روی آن آب بریزند و با دست روی آن بکشند سپس آب را با اسکاج یا ابر، جمع می‌کنند سپس این کار را دو تا سه بار ادامه می‌دهند و بدین صورت اثر ادرار از بین خواهد رفت.
دوم: اگر نجاست فرش، جامد و غیر از ادرار بود و جرم و جسم داشت، نخست باید آن جرم نجس از فرش جدا شود و سپس فرش را بشویند. اگر نجاست غیر از ادرار باشد، دختر و پسر فرق ندارند اما اگر ادرار باشد، ادرار نوزاد پسر که هنوز غذا نمی‎‎‌خورد، ریختن آب روی آن محل، کفایت می‌کند و نیازی به دست کشیدن و شستن نیست اما اگر متعلق به نوزاد دختر باشد، باید شسته شود. اگر کسی پایش را روی فرشی قرار دهد که نجاستش شسته شده اما هنوز مرطوب است، تأثیری در طهارت آن فرد ندارد زیرا آن مکان، پاک و باطهارت است. شایسته نیست که محل آلوده را رها کنند تا خشک شود و قابل تشخیص نباشد اما اگر فرضا چنین شد و محل آلودگی قابل تشخیص نبود، واجب است تا حد امکان، محدوده‌اش مشخص شود سپس محلی که تصور می‌رود نجاست به آن رسیده را بشویند. تأخیر در پاک نمودن نجاست و تمیز کردن محل آلوده، شایسته نیست زیرا منش رسول الله ﷺ شتاب کردن در بر طرف کردن نجاست و آلودگی بود؛ (روزی نوزاد پسری را نزد ایشان آوردند تا او را تحنیک نماید؛ آن نوزاد بر لباس ایشان ادرار کرد و ایشان بی‌‌درنگ بر آن محل، آب ریخت) و شستن آن را به تأخیر نیانداخت. همچنین (وقتی صحرا نشین در گوشه‌ای از مسجد ادرار کرد، رسول الله ﷺ دستور فرمود که دلو بزرگ آب بیاورند و روی آن بریزند) . بنابراین دانسته می‌شود که منش رسول الله ﷺ شتاب نمودن در بر طرف کردن نجاست بوده است و این مسئله دو سبب داشته است:

1. شتاب نمودن در رفع و از بین بردن نجاست و آلودگی؛ زیرا این‌ موارد شایسته‌ی مؤمن نیست چون مؤمن، پاک است و شایسته می‌باشد هر چیزی که با آن تماس دارد، پاک باشد.
2. اگر برای بر طرف کردن آلودگی شتاب کند، از آن در امان می‌ماند و به سلامت نزدیک‌تر است؛ چون اگر در تمیز کردن تأخیر کند، شاید آن را از یاد ببرد و نمازش را با همان نجاست ادا کند. شاید بدنش نیز آلوده گردد یا آب نجاست به جای دیگری نیز سرایت کند.
   البته منظورم این نیست که اگر از روی فراموشی، با نجاست نماز بخواند، نمازش باطل است زیرا بنا بر دیدگاه راجح و برگزیده، اگر از روی فراموشی یا جهل و نادانی، با نجاست، نماز بخواند، نمازش صحیح است؛ مثلا اگر لباس کسی آلوده شود و در شستن آن تأخیر و سستی نماید و آن آلودگی آن را از یاد ببرد سپس فراموش کرده و با همان لباس نمازش را ادا کند، نمازش درست است زیرا الله B فرمود: {رَبَّنَا لا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا} [البقرة: ۲۸۶] : (پروردگارا! اگر از یاد بردیم یا اشتباه کردیم، ما را بازخواست نفرما). همچنین بر اساس آیه‌ی مذکور اگر نسبت به آن آلودگی، بی‌خبر باشد و بعد از نماز آگاه شود، نمازش درست است.
   اما اگر کسی‌ از روی فراموشی یا نادانی، نمازی را بدون وضو ادا کرد، واجب است نمازش را تکرار کند؛ مثلا اگر کسی وضویش باطل شد، سپس از یاد برد و نمازی را ادا کرد، بعد از این‌ که به یاد آورد، واجب است وضو بگیرد و نمازش را دوباره ادا کند. همچنین اگر به مهمانی دعوت شد و گوشت شتر خورد اما نمی‌دانست که گوشت شتر بوده است، در صورتی که نمازش را ادا کرد سپس دانست که گوشت شتر خورده است، واجب است که وضو بگیرد و نمازش را دوباره ادا کند حتی اگر هنگام خوردن، نمی‌دانسته که این، گوشت شتر است.
   فردی که از روی فراموشی یا جهل، بدون داشتن وضو، نمازی را ادا ‌کند، واجب است که وضو بگیرد و نمازش را دوباره ادا کند اما شخصی که از روی فراموشی یا جهل، نمازش را با نجاست ادا کند، واجب نیست که نمازش را تکرار نماید؛ تفاوت این دو حالت در این جا است که حالت نخست، ترک کاری است که بدان امر شده است و اگر کسی از روی فراموشی یا نادانی چنین کند، گناه از وی برداشته می‌شود ولی باید نمازش را دوباره ادا کند زیرا کاری که از او خواسته شده را باید به شکل درست انجام دهد که این، فقط با تکرار نماز ممکن است؛ اما در حالت دوم، کاری را انجام داده که ممنوع و حرام است و انجام کار حرام و ممنوع از روی فراموشی یا نادانی، گناه را ساقط می‌کند و وقتی گناهی متوجه او نشود، گویا اصلا کار حرامی انجام نداده است و در نتیجه گویا در نمازش هیچ کار حرامی انجام نداده است.