سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۱۵۷۴) حکم نماز جماعت با امام جنبِ فراموش‌کار

(۱۵۷۴) سوال: در یک شب بسیار سرد که غسل کردن به خاطر سرما امکان‌پذیر نبود، دچار احتلام و جنابت شدم لذا تیمم کرده و نماز صبح را ادا نمودم. هنگام ظهر، جنابت را فراموش کردم و وضو گرفتم سپس امام جماعت شده و نماز را ادا کردم. هنگام عصر جنابت را به یاد آوردم لذا غسل نموده و نمازهای صبح و ظهر را دوباره خواندم اما جماعت مسجد پراکنده شده بودند؛ لطفا مرا درباره‌ی این حالت و حکم این نماز جماعت، راهنمایی کنید.

جواب:

در مورد نماز صبح که با تیمم ادا کرده‌ای چون نمی‌توانستی به خاطر سرد بودن آب و سرما غسل کنی، باید گفت: اگر امکان گرم نمودن آب برایت وجود داشته است، تیمم شما درست نیست زیرا می‌توانستی آب را گرم کرده و با آن غسل کنی سپس نماز بخوانی اما اگر گرم نمودن آب امکان‌پذیر نبوده و به خاطر ترس از بیماری بر اثر سرما ترسیده و تیمم کرده‌ای، نماز صبح شما با همان تیمم درست است و نیازی به خواندن دوباره‌ی آن نیست.

نماز ظهر که انجام غسل جنابت را برای ادای آن فراموش کرده‌ای، درست نیست و واجب است آن را دوباره ادا کنی. جماعت مسجد که با پشت سر شما شما نماز خوانده‌اند، نیاز به تکرار نماز ندارند؛ چون از جنابت شما بی‌خبر بوده‌اند و هر کاری که امام انجام دهد و موجب بطلان و فساد نماز شود و مأموم از آن خبر نداشته باشد، نماز مأموم درست است و باطل بودن نماز امام، تأثیری در نماز مأموم ندارد. حتى اگر امام، جنابت یا بی‌وضویی خود را فراموش کرد و در حین نماز به یاد آورد، نماز مأموم باطل نمی‌شود بلکه اگر در این حالت، امام این مسئله را به یاد آورد واجب است که نماز را ترک کند و به یکی از نمازگزاران می‌گوید: ای فلانی! جلو بیا و نماز را تکمیل کن. اگر امام چنین نکرد، نمازگزاران می‌توانند نمازشان را به طور تکی و فُرادی کامل کنند یا یک نفر را جلو بفرستند تا نماز جماعت را به پایان برساند و در هر کدام از این دو حالت، نمازشان صحیح است.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هم احتلمتُ في ليلة شديدة البرودة يتعذر فيها ا الاستحمام، فقمت لصلاة الصبح وتيممت وصليت الصبح، وجاء الظهر فنسيتُ الجنابة وتوضأت وصليتُ إمامًا، وجاء العصر فتذكرتُ الجنابة، فقمت واغتسلت، وأعدتُ صلاة الصبح والظهر ، ولكن الجماعة تفرقت. أرجو أن تفيدوني عن هذا العمل، وعن حكم صلاة الجماعة.

فأجاب رحمه الله تعالى: أما صلاتك الصبح التي صليتها بالتيمم؛ نظرا لأنه لا يمكنك استعمال الماء لشدة برودته، فإن كان عندك شيء يمكنك أن تُسخّن الماء فيه، أو أن تسخن الماء به، فإن تيممك لا يصح؛ لأنه يمكنك أن تسخن الماء وتغتسل به، ثم تصلي، وإن لم يكن عندك ما تسخن به الماء، وخِفْتَ على نفسك من البرد، وتيممْتَ فإن صلاتك الصبح صحيحة بالتيمم، ولا حاجة إلى إعادتها.

وأما صلاة الظهر التي نَسِيتَ أن تغتسل عن الجنابة لها؛ فإنها غير صحيحة، ويجب عليك أن تعيدها.

وأما الجماعة الذين صَلَّوْا خلفك فإنه لا إعادة عليهم؛ ذلك لأنهم لا يعلمون عن جنابتك شيئًا، وكل إمام فعل مُفسِدا في الصلاة لا يعلم عنه المأموم فإن صلاة المأموم لا تتأثر بفساد صلاته، حتى إن الإمام لو دخل في الصلاة ناسيا لحدثه، ثم ذكر في أثناء الصلاة فإن صلاة المأمومين لا تبطل بذلك، بل في هذه الحال إذا تذكَّر أنه على غير طهارة في أثناء صلاته يجب عليه أن ينصرف من الصلاة.

وأما بالنسبة للمأمومين، فإنه يقول لأحد منهم: تقدَّم يا فلان فأتم بهم الصلاة، فإن لم يفعل ذلك فلهم أن يُتموها فُرادى، ولهم أن يقدموا أحدهم يتم بهم الصلاة، وصلاتهم صحيحة على كل حال.

مطالب مرتبط:

(۱۵۷۷) وقتی جنابت در بیابان با تیمم رفع شد، آیا باید در شهر غسل کرد؟

هرگاه شخص به خاطر عدم وجود آب، تیمم می‌کند سپس به آب دست ‌یابد، واجب است که غسل نماید و اگر به خاطر بیماری تیمم نمود نیز هرگاه بهبود یافت، واجب است که غسل کند ...

ادامه مطلب …

(۱۵۶۵) مردی غسل جنابت انجام داده اما سه مرتبه آب بر سرش نریخته است؛ آیا غسل وی درست است؟

غسل واجب که از فرد، رفع مسئولیت می‌کند بدین صورت است که انسان تمام بدنش را با آب بشوید یعنی به هر روشی آب به همه جای بدن مثل سر و زیر مو و سایر بدن برسد...

ادامه مطلب …

(۱۵۹۴) آیا استحمام به جای وضو کفایت می‌کند؟

اگر استحمام به ‌خاطر جنابت باشد، به جای وضو نیز کفایت می‌کند...

ادامه مطلب …

(۱۵۹۳) اگر شخصی وضو بگیرد و برای رفع جنابت، غسل کند، آیا جایز است که با همان وضوی غسل، نماز بخواند؟

اگر انسان دچار جنابت شود و غسل انجام دهد، این غسل به جای وضو نیز کفایت می‌کند ...

ادامه مطلب …

(۱۵۹۵) حکم غسل جنابت با نیت نظافت و اثر آن در کفایت از وضو

کسی که به خاطر جنابت، غسل کند، این غسل به جای وضو نیز کفایت می‌کند...

ادامه مطلب …

(۱۶۰۲) حکم غسل روز جمعه چیست؟

غسل روز جمعه بر هر شخص بالغ و عاقل، واجب است...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه