(۱۳۱۶) آیا استفاده از سگ در منزل فقط برای این هدف، جایز است؟

(۱۳۱۶) سوال: من با برخی از نزدیکانم در منزلی زندگی می‌کنم. آنان سگی دارند که ادعا می‌کنند برای نگهبانی خانه است و زیاد اتفاق می‌افتد که به آن سگ دست می‌زنند و بدنش را با دستانشان می‌شویند. آیا استفاده از سگ در منزل فقط برای این هدف، جایز است؟ آیا لمس کردن سگ با دست، وضو را باطل می‌کند یا تأثیری بر صحت وضو دارد؟ حکم استفاده از ظرف‌هایی که آب و غذای آن سگ در آن باقی می‌ماند، چیست؟

جواب:

استفاده از سگ و نگهداری از آن جایز نیست مگر در مواردی که شارع، اجازه داده است. رسول الله ﷺ بیان نموده که استفاده از سگ در سه مورد، جایز است:

۱- سگ گله که از گله در برابر حیوانات وحشی و گرگ‌ها محافظت می‌کند.

۲- سگ مزرعه که از محصولات کشاورزی در برابر چهارپایان، گوسفندان و حیوانات دیگر مراقبت می‌کند.

۳- سگ شکار که شکارچی از آن استفاده می‌کند.

تنها در همین سه حالت است که رسول الله ﷺ اجازه داده به خاطر آن از سگ، استفاده و نگهداری شود. نگهداری سگ در غیر این سه حالت، جایز نیست. بنابراین برای نگهبانی خانه‌ای که در وسط شهر قرار دارد، نیازی به سگ نیست. نگهداری سگ برای این هدف در چنین حالتی، حرام است و هر روز یک یا دو قیراط از پاداش صاحبانش کاسته می‌شود. بنابراین باید آن سگ را از خانه بیرون کرده و از نگهداری آن صرف نظر کنند.

اما اگر این خانه در بیابان قرار دارد و اطرافش خانه‌ی دیگری وجود ندارد، نگداری سگ برای نگهبانی از خانه و ساکنانش جایز است و نگهبانی از اهل منزل، مهم‌تر از نگهبانی از چهارپایان و محصولات کشاورزی می‌باشد.

در مورد لمس کردن سگ؛ اگر لمس کردن آن بدون رطوبت باشد دست را نجس نمی‌کند؛ اما اگر لمس کردن آن با رطوبت باشد، یعنی دست فرد یا بدن سگ مرطوب باشد، باعث نجس شدن دست می‌شود. این دیدگاه بسیاری از علما است. همچنین شستن دست، واجب است، یعنی دست را هفت بار بشوید که بار اول آن همراه با خاک باشد.

درباره‌ی ظرف‌هایی که آب و غذا برای سگ در آن قرار می‌دهند؛ اگر زبان یا دهانش با آن تماس داشت یعنی از آن ظرف نوشید، ظرف باید هفت مرتبه شسته شود و بار اول آن با خاک باشد؛ همان طور که در صحیح بخاری و مسلم و دیگر کتاب‌های سنت از حدیث ابوهریره Ð ثابت است که رسول الله ﷺ فرمود: «طَهورُ إناءِ أحدِكُم إذا وَلغَ فيهِ الكلبُ أن يغسلهُ سبعَ مراتٍ أولاهنّ بالترابِ»[۱] : (هرگاه سگ دهان یا زبانش را به ظرف شما بزند و از آن بنوشد، پاک کردنش به این صورت است که هفت مرتبه آن را بشوید و بار اول را با خاک بشوید).

[۱] صحیح مسلم: کتاب الطهارة، باب حکم ولوغ الکلب، شماره (۲۷۹).

تعداد بازدید: 0

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أنا أسكن مع بعض أقاربي في منزلهم، ويوجد عندهم كلب في المنزل، يدَّعُون أنه لحراسة منزلهم، وكثيرا ما يلمسونه بأيديهم، ويغسلون جسمه بأيديهم أيضًا. فهل يجوز استعمال الكلاب لمثل هذا الغرض في المنزل فقط ؟ وهل يُؤثر لمسه باليد على صحة الوضوء أم يعتبر ناقضا؟ وما حكم استعمال الآنية التي قد يلعق طعامه وشرابه فيها؟

فأجاب – رحمه الله تعالى -: استعمال الكلاب أو اقتناؤها لا يجوز إلا فيما رخص به الشارع، والنبي – عليه الصلاة والسلام- رَخَّص في ذلك في ثلاثة أمور:

1 – كلب الماشية يحرسها من السباع والذئاب

٢ – كلب الزرع يحرسه من المواشي والأغنام وغيرها.

3 – كلب الصيد ينتفع به الصائد.

هذه الثلاثة التي رخص النبي صلى الله عليه وسلم فيها باقتناء الكلب، وما عداها فإنه لا يجوز، وعلى هذا فالمنزل الذي يكون في وسط البلد لا حاجة إلى أن يَتَّخِذ الكلب لحراسته، فيكون اقتناء الكلب لهذا الغرض في مثل هذه الحال مُحرَّما لا يجوز، وينتقص من أجور أصحابه كل يوم قيراط أو قيراطان، فعليهم أن يطردوا هذا الكلب وألا يقتنوه.

أما لو كان هذا البيت في مكان في البرِّ خال، ليس حوله أحد، فإنه يجوز أن يقتنى لحراسة البيت ومن فيه وحراسة أهله أبلغ في الحفاظ من حراسة المواشي والحرث.

وبالنسبة لمس هذا الكلب؛ فإن كان مَسُّه بدون رطوبة فإنه لا يُنجس اليد، وإن كان مسه ، برطوبة، أي: حيث يمس الإنسان ظهره، وهو رطب، أو يده، أو يد الماس رطبة، فإن هذا يُوجب تنجيس اليد، وذلك على رأي كثير من أهل العلم، ويجب غسلها، أي: غسل اليد بعده سبع مرات إحداها بالتراب. وبالنسبة للأواني التي يُعطى فيها الطعام والشراب؛ فإنه إذا ولغ في الإناء -أي: شرب منه – غُسل الإناء سبع مرات، إحداها بالتراب، كما ثبت ذلك في الصحيحين وغيرهما من حديث أبي هريرة عن النبي – عليه الصلاة والسلام-: «طَهُورُ إِنَاءِ أَحَدِكُمْ، إِذَا وَلَغَ فِيهِ الْكَلْبُ، أَنْ يَغْسِلَهُ سَبْعَ مَرَّاتٍ أُولَاهُنَّ بالتُّرَابِ».