سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۱۳۰۱) حکم غسل کردن در آب راکد چیست؟

(۱۳۰۱) سوال: انواع آب کدام است؟ حکم غسل کردن در آب راکد چیست؟

جواب:

آب‌ها فقط دو گونه هستند و نوع سوم ندارند: پاک و نجس.

آب نجس: آبی است‌ که طعم، رنگ یا بویش با نجاست تغییر کرده باشد.

آب پاک: آبی است‌ که نجس نباشد.

غسل کردن با آب راکد، جایز است اما بهتر است که فرد در آن فرو نرود؛ بلکه آب را با دستانش بردارد و خارج از آب (خارج از محل جمع شدن آب) غسل را انجام دهد. این حکم درباره‌ی آب‌های راکد مانند آب‌گیرها در بیابان است که آب دیگری به آن نمی‌ریزد؛ اما اگر مانند آب برکه‌ در باغ‌ها، آب دیگری به آن می‌ریزد و تازه می‌شود و همچنین اگر مانند آب دریا و رودها، مقدار آب زیاد باشد، ایرادی ندارد که انسان در درون آن آب غسل کند.

اکنون سؤالی مطرح می‌شود: اگر فردی نیت رفع جنابت کند و به داخل آب فرو رود به‌ طوری که آب تمام بدنش را در بر بگیرد سپس از آب خارج شده و مضمضه و استنشاق کند (بینی و دهانش را بشوید)، آیا جایز است که بدون وضو گرفتن نماز بخواند؟

جواب: بله، جایز است که بدون وضو گرفتن، نماز بخواند زیرا وی دستور الله B را انجام داده که فرمود: {وَإِنْ كُنْتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُوا} [المائدة: ۶] : (اگر جنب بودید، غسل کنید). در این‌جا نفرمود که وضو بگیرید؛ اما مضمضه و استنشاق باید انجام شود زیرا دهان و حفره‌های بینی، حکم ظاهر صورت را دارد که باید شسته شود. البته بدون شک، غسل کامل به این صورت است که فرد ابتدا وضوی کامل بگیرد، سپس غسل کند، آب را سه مرتبه بر سرش و سپس بر تمام اعضای بدنش بریزد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما أقسام المياه ؟ وما حكم الاغتسال من المياه الراكدة؟

فأجاب رحمه الله تعالى: المياه قسمان فقط، لا ثالث لهما: إما طهور، وإما نجس.

فالنجس: ما تغيّر بالنجاسة طعمه، أو لونه، أو ريحه.

والطهور ما عدا ذلك.

ويجوز الاغتسال بالماء الراكد لكن الأفضل ألَّا يَنغمس فيه، ولكن يأخذ بيديه، ويغتسل خارج الماء، أي خارج مجمع الماء، هذا إذا كان الماء راكدا، لا يَصُبُّ فيه شيء كالغُدران في البر. وأما إذا كان يأتيه ماء آخر، ويتجدد كماء البرك في البساتين فهذا لا بأس به، كذلك أيضًا إذا كان الماء كثيرًا؛ كماء البحار وماء الأنهار، فلا بأس أن يغتسل الإنسان في نفس الماء.

وهنا سؤال: لو أن الإنسان نَوى رفع الجنابة، وانغمس في الماء، والماء يشمل جميع جسده، وخرج وتمضمض واستنشق، فهل يجوز أن يُصلِّي بدون وضوء؟

وجواب هذا السؤال: نعم، يجوز أن يُصلّي بدون وضوء؛ لأنه فعل ما أمر الله به، وهو قول الله تعالى: ﴿ وَإِنْ كُنْتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُوا ﴾ [المائدة: ٦]. ولم يذكر وضوءا. ولكن لا بد من المضمضة والاستنشاق؛ لأنهما في حكم الظاهر، أي: لأن الفم وداخل الأنف في حكم الظاهر، أي: لا بد من المضمضة والاستنشاق، لكن لا شكّ أن الغسل الكامل هو أن يتوضأ الإنسان أولا وضوءا كاملا، ثم يغتسل فيفيض الماء على رأسه ثلاث مرات، ثم على سائر جسده.

مطالب مرتبط:

(۱۳۰۷) حکم وضو گرفتن با آب زمزم

یکی از مصادیق برکت آب زمزم، این است که فرد برای انجام نماز، با آن وضو بگیرد. پس وضو گرفتن با آن ایرادی ندارد و شخص نباید با وجود آن، تیمم کند

ادامه مطلب …

(۱۳۰۴) ساختن مسجد در کنار مسجد قدیمی

وضو گرفتن با آب مانده‌ی حوض که رنگ و بویش تغییر کرده، اشکالی ندارد. ساختن مسجد جدید در کنار مسجد قدیمی جایز نیست و ضرر است

ادامه مطلب …

(۱۳۱۲) حکم وضو گرفتن با آب آلوده به ادرار انسان یا حیوان در صورت نبودن آب جایگزین

اگر طعم، رنگ و بوی آب با نجاست تغییر نکرده باشد، ایرادی ندارد که انسان از آن وضو بگیرد زیرا آب، پاک است و چیزی آن ‌را نجس نمی‌کند مگر این‌ که چیز نجس، طعم، رنگ یا بویش را تغییر دهد...

ادامه مطلب …

(۱۳۰۳) وضو گرفتن با آب حوضی که رنگش عوض شده

وضو و غسل با آبی که مدت زمانی طولانی باقی مانده و رنگش تغییر کرده، جایز است. زیرا پیامبر می‌فرماید: «آب، پاک است؛ چیزی آن‌ را ناپاک نمی‌کند»

ادامه مطلب …

(۱۳۱۴) حکم وضو گرفتن از آب متغیر در برکه‌های مجاور مساجد

اگر این آب که در برکه وجود دارد، راکد است و جریان ندارد، رسول الله ﷺ از غسل نمودن در آن، نهی نموده...

ادامه مطلب …

(۱۳۱۳) حکم استفاده هم‌زمان از آب حوض مسجد برای غسل، وضو و قضای حاجت

رسول الله ﷺ مسلمانان را از غسل کردن در آب راکد یا دائم که جریان ندارد، نهی و منع نموده است. بنابراین به این افراد می‌گوییم: در این آب، غسل نکنید و برای غسل کردن، با ظرف یا با دستانتان از آن آب بردارید...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه