(۱۲۹۵) سوال: من جوانی بیست ساله هستم. پدرم رَحِمَهُالله مبلغی از خود باقی گذاشت. برادر بزرگم با این پول، زمین خرید و این زمینها را به نام برادرانش زد و مبلغی هم خودش روی آن گذاشت. الان من سهم خودم را نقدی میخواهم و نیازی به زمین ندارم. در این زمینه به ما فتوا دهید.
جواب:
فتوا این است که به حاکم شرع – قاضی – در منطقهی خودشان مراجعه نمایند. چرا که مفتی در مسائل خصومتی یا مسائلی که احتمال خصومت در آنها میرود، جوابگو نیست و اگر هم جواب بدهد، ممکن است طرف مقابل حرفی داشته باشد که طرفِ دیگر برای مفتی نگفته باشد. این از یک جهت. همچنین ممکن است نظر مفتی با نظر قاضی در مسائل اختلافی، فرق داشته باشد. به همین خاطر به برادران مفتی خود توصیه میکنم که هر گاه مشکلی بین دو نفر نزدشان مطرح شد، در موردش فتوا ندهند؛ چون این کار فقط موجب کش دار شدن نزاع میشود و چه بسا این قضیه را به نزد قاضی ببرند و قاضی بر خلاف چیزی که نظر مفتی است، حکم کند. پس از آن مردم میگویند: مفتی چنین گفت و قاضی چنان. زیرا ممکن است نزد قاضی دلیلی ذکر شود که نزد مفتی آن را نگفتهاند.
پس نصیحتم به برادران اهل فتوا – چه در سعودی و چه در کشورهای دیگر – این است که در مورد مسائل نزاع، فتوا ندهند. بله، اگر به فرض، سوال کننده در مورد مسالهای سوال کند که حق با اوست، در اینجا میگوییم: مفتی این رخصت را دارد که به خاطر از بین بردن نزاع و کش نیافتن آن، فتوا دهد. اما اگر مساله واضح نباشد و معلوم نباشد که حق دقیقا با کدام است، در اینجا میگوییم: فتوا نده و آنها را به قاضی حواله کن. با این کار چیزی بر گردن شما نیست.
***