(۱۲۷۰) عمل به سنتی که پیامبر بر آن تاکید نکرده

(۱۲۷۰) سوال: اموری هستند که پیامبرﷺ آنها را انجام داده‌اند ولی بر آنها تاکید نفرموده است. آیا برای ما جایز است که به آنها عمل کنیم؟

جواب:

هر چیزی که پیامبرﷺ آن را انجام نداده‌اند بدعت است و رسول اللهﷺ ما را از بدعت بر حذر داشته و فرموده‌اند: «هر بدعتی گمراهی و هر گمراهی در آتش است».^[۱]

اما آنچه که ایشان انجام داده‌اند، اما بر آن تاکید نکرده‌اند: در صورتی که ثابت شود آن عمل، سنت ایشان است، سنت به حساب می‌آید و در مرتبه‌ی لایق به خودش است. حال اگر موکد باشد، تبدیل به سنت موکده و اگر موکده نباشد، تبدیل به سنت غیر موکده می‌شود.

مثال سنت غیر موکده مثل این حدیث است: «قبل از مغرب نماز بخوانید، قبل از مغرب نماز بخوانید، قبل از مغرب نماز بخوانید. در بار سوم فرمود: هر کس که می‌خواهد. اکراه داشتند از اینکه مردم آن را سنت در نظر بگیرند».^[۲] یعنی: مردم آن را سنت موکده‌ی راتب قرار دهند.

خلاصه: هر چیزی که پیامبرﷺ آن را پایه گذاری نکرده باشند، بدعت است و برای هیچ کسی جایز نیست که به وسیله‌ی آن اللهB را عبادت نماید. نیز، هر چیزی که ایشان انجام داده، اما بر آن تاکید ننموده، سنت است. آنچه انجام داده و بر آن تاکید فرموده، بر حسب مقتضای نصوص شرعی، ممکن است واجب و ممکن است سنت موکد باشد.

***

^[۱] سنن نسائی: کتاب صلاة العیدین، کیف الخطبة، حدیث شماره (۱۵۷۸). از جابر بن عبدالله انصاری رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُمَا با این لفظ: «كُلُّ بِدْعَةٍ ضَلَالَةٌ، وَكُلُّ ضَلَالَةٍ فِي النَّارِ».

^[۲] مسند احمد: (ج۵، ص۵۵، حدیث شماره ۲۰۵۷۱)، و سنن ابوداود: کتاب الصلاة، باب الصلاة قبل المغرب، حدیث شماره (۱۲۸۱) و آلبانی آن را صحیح دانسته است، از عبدالله مُزَنی رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ با این لفظ: «صَلُّوا قَبْلَ الْمَغْرِبِ رَكْعَتَيْنِ»، ثُمَّ قَالَ: «صَلُّوا قَبْلَ الْمَغْرِبِ رَكْعَتَيْنِ لِمَنْ شَاءَ»، خَشْيَةَ أَنْ يَتَّخِذَهَا النَّاسُ سُنَّةً».

تعداد بازدید: 8

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هناك بعض الأمور التي سنها الرسول صلى الله عليه وسلم ولم يُؤكد عليها، فهل يجوز لنا العمل بها؟

فأجاب رحمه الله تعالى: أما ما لم يَسُنَّه الرسول -عليه الصلاة والسلام- فإنه بدعة، وقد حذر النبي – عليه الصلاة والسلام- من البدع، بل قال الرسول -عليه الصلاة والسلام- كل بدعة ضلالة، وكل ضلالة في النار».

وأما ما سَنه ولم يؤكده فإنه إذا ثبت أنه من سنته -عليه الصلاة والسلام- كان من سنته وكان في المرتبة التي تليق به، وإن كان مُؤكّدًا صارت سنة مؤكدة، وإن كان دون ذلك صارت سُنّة غير مؤكدة.

ومثال السنة غير المؤكدة قوله صلى الله عليه وسلم: «صَلُّوا قبل المغرب، صلوا قبل المغرب، صلوا قبل المغرب، وقال في الثالثة لمن شاء، كراهية أن يتخذها الناس سُنَّة» أي: أن يتخذها الناس سُنّة مؤكّدة راتبة. فالخلاصة: أن ما لم يَسُنهُ الرسول عليه الصلاة والسلام فهو بدعة ولا يجوز لأحد أن يتعبد الله به، وما سَنَّهُ ولم يُؤكَّده كان سُنّة، ثم ثبت الذي جعله الشارع فيها، وما سَنَّهُ وأكده فإنه قد يكون واجبًا، وقد يكون سنة مؤكدة، حسب ما تقضيه النصوص الشرعية.