(۱۰۲۰) سوال: معنای این آیه چیست؟ {يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكَ تَبْتَغِي مَرْضَاتَ أَزْوَاجِكَ} [تحريم: ۱]: (ای پیامبر! چرا چیزی را که الله بر تو حلال کرده به خاطر خشنودی همسرانت بر خود حرام میکنی). منظور از آن چیست؟
جواب:
مقصود این است که پیامبرﷺ خوردن عسل را خود حرام کرد و گفت: «دیگر عسل نمیخورم».[۱] بنابراین الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ به ایشان بیان فرمودند که شایسته نیست چیزی را که الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ برای وی حلال نموده را به خاطر خشنودی همسرانش حرام نماید. همچنین الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ برای ایشان چیزی که این تحریم به وسیلهی آن زایل میشود را تبیین کرد و فرمود: {قَدْ فَرَضَ اللَّهُ لَكُمْ تَحِلَّةَ أَيْمَانِكُمْ وَاللَّهُ مَوْلَاكُمْ وَهُوَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ} [تحريم: ۲]. (به راستی الله راه گشودن سوگندهایتان را برای شما مقرر داشته است و الله دوستدار شماست و او دانای حکیم است).
بنا بر این چنانچه انسان هر چیزی را که الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ برایش حلال کرده، بر خود حرام نماید، از آن نهی میشود. اما درصورتی که چنین کرد، این کار راه حلی دارد. آن هم این است که کفارهی قسم بدهد و پس از آن، میتواند آن کار را دوباره انجام دهد.
مثلا اگر گفت: بر من حرام است که وارد خانهی فلانی شوم، سپس خواست وارد آن شود، میگوییم: وارد خانه شو و کفارهی قسم بده. زیرا الله میفرماید: {قَدْ فَرَضَ اللَّهُ لَكُمْ تَحِلَّةَ أَيْمَانِكُمْ}. (راستی الله راه گشودن سوگندهایتان را برای شما مقرر داشته است). یا اگر گفت: بر من حرام است که با فلان کس حرف بزنم. میگوییم: با او حرف بزن و کفارهی قسم بده. پس چنان چه انسان هر چیزی را که حلال است، حرام کند، حکم قسم به او تعلق میگیرد و باید کفارهی قسم بدهد. بعد میتواند آن کار را انجام دهد.
[۱] صحیح بخاری: کتاب الطلاق، باب {لم تحرّم ما أحلّ الله لک}، حدیث شماره: (۵۲۶۷). صحیح مسلم: کتاب الطلاق، باب وجوب الکفارة علی من حرّم امرأته و لم ینوی الطلاق. حدیث شماره: (۱۴۷۴). از ام المومنین عایشه رَضِيَاللهُعَنْهَا با این لفظ: «شَرِبْتُ عَسَلًا عِنْدَ زَيْنَبَ بْنَةِ جَحْشٍ، وَلَنْ أَعُودَ لَهُ».