(۷۷۵) سوال: من مشغول نوشتن تکالیف مدرسه‌ام بودم و در این حال، رادیو را باز کردم و دیدم که قرآن می‌خواند. ماندم چه کنم؟ اگر مشغول تکالیف مدرسه شوم و قرآن هم روشن باشد، بی اعتنایی نسبت به قرآن است. اگر رادیو را خاموش کنم نیز خیالم آسوده نیست؛ چون نوعی رویگردانی از ذکر الله سبحانه و تعالی به شمار می‌رود. حال آیا تکالیف مدرسه را رها کرده و به قرآن گوش کنم یا باید کار دیگری انجام دهم؟

جواب:

نیازی نیست تکالیفت را رها نموده و به قرآن گوش کنی. اشکالی ندارد که رادیو را خاموش کرده و تلاوت را متوقف کنی. زیرا ثابت است که رسول اللهﷺ به قرائت عبدالله بن مسعود رضی الله عنه گوش می‌داد تا بدانجا که رسید الله سبحانه و تعالی فرموده: {فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَجِئْنَا بِكَ عَلَى هَؤُلَاءِ شَهِيدًا} [نساء:۴۱]: (پس چگونه است وقتی که از هر امتی، شاهدی بیاوریم و تو بر آنان شاهد باشی). در اینجا پیامبرﷺ به او فرمود: «بس است»^[۱]، و او را از قرائت بازداشت. بنا بر این جایز است انسان هنگام گوش دادن به قرآن، آن را خاموش کرده و به آن مقداری که گوش داده، بسنده کند. اما نباید این کار به خاطر این باشد که از گوش دادن به قرآن خوشش نمی‌آید؛ بلکه باید به خاطر غرضی شرعی، مثل آنچه که در سوال مطرح شد، باشد.

اما اینکه گفت: دوست ندارم قرآن روشن باشد و من مشغول تکالیف مدرسه باشم، تصمیم درستی است و آن عده از مردم که قرآن را از طریق رادیو روشن کرده و خودشان مشغول بگو و بخند یا مطالعه شده و یا در مغازه‌ مشغول خرید و فروش هستند، کار درستی نمی‌کنند و کارشان بر خلاف فرموده‌ی الله تعالی است که می‌فرماید: {وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ} [اعراف:۲۰۴]: (و آنگاه که قرآن خوانده می‌شود، به آن گوش فرا داده و خاموش باشید تا مورد رحمت قرار گیرید).

پس می‌گوییم: یا به قرآن گوش دهید و یا آن را خاموش کنید و این کار هیچ مشکلی ندارد. متاسفانه خودم بسیاری از مردمِ خیرخواه را دیده‌ام که خودشان مشغول گفتگو و خرید و فروش هستند، در حالی که قرآن در مغازه‌شان روشن است. این کار اشتباه است و شایسته نیست چنین کاری از آنها سر بزند.

* * *

^[۱] صحیح بخاری: کتاب التفسیر، باب سورة النساء، حدیث شماره (۴۳۰۶). صحیح مسلم: کتاب صلاة المسافرین و قصرها، باب فضل استماع القرآن و طلب القراءة من حافظ للاستماع و البکاء عند القراءة و التدبر، حدیث شماره (۸۰۰)، از عبدالله بن مسعود رضی الله عنه با این لفظ: «أمسِك».