جمعه 18 ربیع‌الثانی 1447
۱۸ مهر ۱۴۰۴
10 اکتبر 2025

(۷۷۴) گوش دادن به قرآن و نوار در هنگام کار

(۷۷۴) سوال: آیا گوش دادن به قرآن از طریق نوار و رادیو در هنگام کار، جایز است؟

جواب:

حکم این کار از حکم قرائت، سبک‌تر است؛ چون انسان خودش نمی‌خواند، بلکه گوش می‌دهد. استماع نیز واجب نیست. به همین خاطر امام احمد رحمه الله در مورد این آیه: {وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ} [اعراف:۲۰۴]: (و آنگاه که قرآن خوانده می‌شود، به آن گوش فرا داده و خاموش باشید تا مورد رحمت قرار گیرید)، می‌گوید: این مختص نماز است. اما در خارج از نماز، انسان آزاد است: اگر خواست، وقتی کسی قرآن می‌خواند به او گوش می‌دهد، اگر هم نخواست، گوش نمی‌دهد و مشغول چیز دیگری می‌شود. اما در صورتی که به قرآن گوش می‌دهد، شایسته نیست به کاری مشغول شود که با قرآن همخوانی ندارد؛ چون اگر چنین کرد، خود را به این حرف مشرکین تشبیه کرده که گفتند: {وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَا تَسْمَعُوا لِهَذَا الْقُرْآنِ وَالْغَوْا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَغْلِبُونَ} [فصلت:۲۴]: (و کافران گفتند: به این قرآن گوش ندهید و سخن بیهوده در آن بیاورید شاید که پیروز شوید).

به این مناسبت دوست دارم تذکر بدهم که برخی مغازه‎‌ها صدای یکی از قاریان را پخش می‌کنند، در حالی که مردم در مغازه مشغول خرید و حرف زدن با هم هستند و گاهی سخنان نامربوطی نیز بینشان رد و بدل می‌شود که این کار با صوت قاری و قرائتش تناسب ندارد. به این برادران نصیحت می‌کنیم که چنین کاری نکنند. چون قرآن، والاتر از این است که در جایی پخش شود که کسی به آن گوش نمی‌دهد و توجهی به آن ندارد و چه بسا حتی اموری رخ دهد که با قرآن در تضاد باشند.

* * *

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل يجوز الاستماع إلى القرآن والأشرطة والإذاعة أثناء العمل؟

فأجاب -رحمه الله تعالى -: هذا أهون من القراءة؛ لأن الإنسان ليس يقرأ ولكنه يستمع، والاستماع ليس بواجب، ولهذا قال الإمام أحمد رحمه الله في قوله -تعالى-: ﴿ وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْهَانُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ﴾ [الأعراف: ٢٠٤]: إن هذا في حال الصلاة. أما في غير الصلاة فالإنسان حرّ: إن شاء استمع إذا قرأ القارئ، وإن شاء لم يستمع واشتغل بشيء آخر، غير أنه لا ينبغي له أن يشتغل في حال سماع القرآن بما لا يتلاءم مع القرآن؛ لأنه إن فعل ذلك أشبه قول المشركين ﴿ لَا تَسْمَعُوا لِهَذَا الْقُرْءَانِ وَالْغَوْا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَغْلِبُونَ ﴾ [فصلت: ٢٦].

و بهذه المناسبة أود أن أذكر أن بعض المتاجر -جزاهم الله خيراً ووفقهم- يفتحون المسجل على قارئ من القراء، والناس عندهم في متجرهم مشتغلون بالماكسة والكلام الذي قد يكون لغواً لا يتناسب مع صوت القارئ وقراءته، ولهذا ننصح إخواننا أصحاب المتاجر أن لا يفعلوا ذلك؛ لأن كتاب الله -عز وجل – أجَلّ من أن يُسمع في مكانٍ لا يُستمع إليه ولا يؤبه به، بل ربما حصل لغو منافٍ للقرآن.

مطالب مرتبط:

(۷۷۳) قرائت قرآن هنگام انجام کارهای خانه

(۷۷۳) سوال: آیا قرائت قرآن در اثنای کارهای خانه، جایز است؟ جواب: قرائت قرآن عبادت بوده و یکی از بهترین عبادات به شمار می‌آید که باعث نزدیکی بنده به پروردگار شده و پاداش زیادی دارد؛ چون هر کس قرآن بخواند، در ازای هر حرفی ده نیکی نصیبش می‌شود. منظور از قرائت قرآن – با اینکه […]

ادامه مطلب …

(۷۷۸) شروع کردن برنامه‌ها با تلاوت قرآن

(۷۷۸) سوال: دانش آموزی می‌پرسد: در مدرسه، مدیریت دوست دارد برنامه‌ها هر روز با قرآن شروع شود. اما ما این کار را نمی‌کنیم. لطفا راهنماییمان کنید. جواب: شایسته نیست شروع کردن برنامه با قرائت قرآن، تبدیل به یک سنت همیشگی شود. چون شروع کردن برنامه با قرآن، نوعی عبادت است و عبادت هم نیاز به […]

ادامه مطلب …

(۷۷۵) گوش دادن به قران یا انجام تکالیف مدرسه؟

(۷۷۵) سوال: من مشغول نوشتن تکالیف مدرسه‌ام بودم و در این حال، رادیو را باز کردم و دیدم که قرآن می‌خواند. ماندم چه کنم؟ اگر مشغول تکالیف مدرسه شوم و قرآن هم روشن باشد، بی اعتنایی نسبت به قرآن است. اگر رادیو را خاموش کنم نیز خیالم آسوده نیست؛ چون نوعی رویگردانی از ذکر الله […]

ادامه مطلب …

(۷۷۷) حرف زدن هنگامی که قرآن تلاوت می‌شود

(۷۷۷) سوال: سخن گفتن با دیگران هنگامی که قرآن تلاوت می‌شود، چه حکمی دارد؟ جواب: اگر قرائت قاری برای جمع است، جایز نیست هیچ کس از آن جمع مشغول لهو و لعب شده و به قرآن گوش ندهد. اما اگر قاری دارد برای خودش می‌خواند، اختیار دارند: اگر خواستند، خاموش می‌مانند و به صدای قرآن […]

ادامه مطلب …

(۷۷۹) گوش دادن به قرآن در حین کار

(۷۷۹) سوال: آیا گوش دادن به قرآن در حین انجام دادن کارهای خانه، جایز است یا خیر؟ جواب: بهتر است انسان وقتی می‌خواهد به قرآن گوش دهد، در حالی این کار را بکند که مشغولیت ذهنی و بدنی نداشته باشد؛ چون وقتی شخص در حال کار به قرآن گوش می‌دهد بدین معنی است که در […]

ادامه مطلب …

(۷۷۲) حکم خاموشی گزیدن هنگام شنیدن قرآن

(۷۷۲) سوال: خاموش ماندن برای شنیدن تلاوت قرآن چه حکمی دارد؟ واجب است یا مستحب؟ کسی که در بقالی یا محل کار مشغول به کار باشد و این طرف و آن طرف برود و با مردم حرف بزند و برود و بیاید در حالی که قرآن را روشن گذاشته، چه کند؟ جواب: گوش سپردن به […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه