چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۷۷۳) قرائت قرآن هنگام انجام کارهای خانه

(۷۷۳) سوال: آیا قرائت قرآن در اثنای کارهای خانه، جایز است؟

جواب:

قرائت قرآن عبادت بوده و یکی از بهترین عبادات به شمار می‌آید که باعث نزدیکی بنده به پروردگار شده و پاداش زیادی دارد؛ چون هر کس قرآن بخواند، در ازای هر حرفی ده نیکی نصیبش می‌شود. منظور از قرائت قرآن – با اینکه عبادت الله به حساب می‌آید – فهم معانی آن است تا انسان بتواند بدین وسیله به آن عمل نماید. این قرآن مبارک نیز به خاطر همین نازل شده؛ چرا که الله تعالی می‌فرماید: {كِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُولُو الْأَلْبَابِ} [ص:۲۹]: (کتابی مبارک است که آن را بر تو نازل کردیم تا در آیاتش تدبر ورزیده، و اهل خرد، پند گیرند).

پس از دانستن این نکته، شایسته است شخصی که قرآن را تلاوت می‌کند، حضور ذهن داشته و در آنچه قرائت می‌کند، تدبر کرده و قلب و دیگر اعضایش را به چیز دیگری مشغول نکند؛ نه به کارهای خانه و نه به کارهای دیگر. چون وقتی الله سبحانه و تعالی شنونده‌ی قرآن را دستور به گوش دادن و سکوت کرده تا قلبش حاضر شده و در آنچه می‌شنود تدبر نماید، پس کسی که خودش قرآن را تلاوت می‌کند از باب اولی شامل این امر می‌شود.

از این رو به خانمی که مشغول کارهای خانه و دیگر کارها مثل خیاطی و غیره است، می‌گویم: در حال مشغولیت، قرآن نخواند. بلکه هر وقت خواست قرآن بخواند، وقت خود را برای آن فارغ کند تا بتواند در معانی کلام الله تدبر کند. حال اگر دوست دارد وقت خود را صرف چیزی کند که او را به الله تعالی نزدیک کند، می‌تواند در هنگام کارهای خانه، ذکر کند. بگوید: الحمدلله، سبحان الله، الله اکبر، استغفر الله. چون از آنجا که هر کدام از این اذکار معنای مستقلی دارند، قلب به راحتی می‌تواند معنای آنها را در خود حاضر نماید.

خلاصه‌ی جواب این است که می‌گوییم: وقتی خانم خانه مشغول کارهای خانه است، قرآن نخواند؛ چون شایسته است که قاری قرآن وقتی قرآن می‌خواند، حضور قلب داشته باشد تا بتواند معانی قرآن را بفهمد. قرآن نیز والاتر از آن است که زبان به آن مشغول و قلب از آن غافل باشد. اما در مورد اذکار امیدوارم اشکالی نداشته باشد انسان هنگام مشغولیت به کاری، ذکر الله تعالی را بر زبان آورد.

* * *

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل تجوز قراءة القرآن أثناء القيام بأعمال البيت؟ أرجو من فضيلة الشيخ إجابة مأجورين.

فأجاب – رحمه الله تعالى-: قراءة القرآن عبادة من أفضل العبادات، تقرب العبد من ربه ويحصل بها على ثواب جزيل؛ لأن من قرأ القرآن فله بكل حرف عشر حسنات، وقراءة القرآن يُقصد بها مع التعبد الله -عزّ وجل- فهم معانيه؛ ليتمكن الإنسان من العمل به، ومن أجل هذا أنزل هذا القرآن المبارك، قال الله تعالى -: ﴿ كِتابُ أَنزَلْناهُ إِلَيْكَ مُبَرَكَ لِيَدَّبَّرُوا وَايَتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُولُوا الْأَلْبَبِ ﴾ [ص: ٢٩].

وإذا كان كذلك فإنه ينبغي للإنسان الذي يقرأ القرآن أن يستحضر ما يقرأ ويتدبر معناه، وأن لا يشغل قلبه وجوارحه بغيره، لا بأعمال البيت ولا بأعمال أخرى، وإذا كان الله -تعالى- أمر من سمع القرآن أن يستمع له وينصت حتى يحضر قلبه ويتدبر ما يسمع، فإن القارئ من باب أولى.

فلهذا نقول للمرأة التي تشتغل بأعمال البيت وبغيرها كالخياطة ونحوها: لا تقرأ القرآن في حال انشغالها، بل تتفرغ إذا أرادت قراءة القرآن؛ لتتدبر معنى كلام الله عزّ وجلّ ، فإذا كانت تحب أن تستغل وقتها بما يقرب إلى الله بالإضافة إلى القيام بعمل البيت، فلديها ذكر الله عزّ وجلّ، تذكر الله : تحمد الله، تسبّح الله تكبّر الله تستغفر الله، فإن هذه الأذكار يحضر القلب فيها عند ذكرها في حال العمل؛ لأن كل كلمة تمثل معنى مستقلا، فتجد الإنسان يستحضر المعنى لهذه الكلمات – أعني: التسبيح والتحميد والتكبير والاستغفار – ولو كان يعمل.

وخلاصة الجواب أن نقول: إذا كانت المرأة تشتغل بأعمال بيتها أو غيرها من الأعمال فلا تقرأ القرآن؛ لأنه ينبغي لقارئ القرآن أن يكون مستحضراً له حين قراءته، والقرآن أجل من أن يشتغل اللسان به مع . غفلة القلب عنه، أما الأذكار فأرجو أن لا يكون في ذلك بأس إذا كان يشتغل بعمل أن يذكر الله -تعالى- وهو في حال انشغاله.

مطالب مرتبط:

(۷۷۲) حکم خاموشی گزیدن هنگام شنیدن قرآن

(۷۷۲) سوال: خاموش ماندن برای شنیدن تلاوت قرآن چه حکمی دارد؟ واجب است یا مستحب؟ کسی که در بقالی یا محل کار مشغول به کار باشد و این طرف و آن طرف برود و با مردم حرف بزند و برود و بیاید در حالی که قرآن را روشن گذاشته، چه کند؟ جواب: گوش سپردن به […]

ادامه مطلب …

(۷۷۹) گوش دادن به قرآن در حین کار

(۷۷۹) سوال: آیا گوش دادن به قرآن در حین انجام دادن کارهای خانه، جایز است یا خیر؟ جواب: بهتر است انسان وقتی می‌خواهد به قرآن گوش دهد، در حالی این کار را بکند که مشغولیت ذهنی و بدنی نداشته باشد؛ چون وقتی شخص در حال کار به قرآن گوش می‌دهد بدین معنی است که در […]

ادامه مطلب …

(۷۷۸) شروع کردن برنامه‌ها با تلاوت قرآن

(۷۷۸) سوال: دانش آموزی می‌پرسد: در مدرسه، مدیریت دوست دارد برنامه‌ها هر روز با قرآن شروع شود. اما ما این کار را نمی‌کنیم. لطفا راهنماییمان کنید. جواب: شایسته نیست شروع کردن برنامه با قرائت قرآن، تبدیل به یک سنت همیشگی شود. چون شروع کردن برنامه با قرآن، نوعی عبادت است و عبادت هم نیاز به […]

ادامه مطلب …

(۷۷۷) حرف زدن هنگامی که قرآن تلاوت می‌شود

(۷۷۷) سوال: سخن گفتن با دیگران هنگامی که قرآن تلاوت می‌شود، چه حکمی دارد؟ جواب: اگر قرائت قاری برای جمع است، جایز نیست هیچ کس از آن جمع مشغول لهو و لعب شده و به قرآن گوش ندهد. اما اگر قاری دارد برای خودش می‌خواند، اختیار دارند: اگر خواستند، خاموش می‌مانند و به صدای قرآن […]

ادامه مطلب …

(۷۷۴) گوش دادن به قرآن و نوار در هنگام کار

(۷۷۴) سوال: آیا گوش دادن به قرآن از طریق نوار و رادیو در هنگام کار، جایز است؟ جواب: حکم این کار از حکم قرائت، سبک‌تر است؛ چون انسان خودش نمی‌خواند، بلکه گوش می‌دهد. استماع نیز واجب نیست. به همین خاطر امام احمد رحمه الله در مورد این آیه: {وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ […]

ادامه مطلب …

(۷۷۶) روشن کردن قرآن در حال انجام کار

(۷۷۶) سوال: حکم گوش دادن به قرآن در حالی که شخص مشغول مطالعه‌ی کتابی دیگر است، چیست؟ جواب: چنین کاری شایسته نیست. زیرا الله سبحانه و تعالی می‌فرماید: {مَا جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَيْنِ فِي جَوْفِهِ} [احزاب:۴]: (الله برای هیچ مردی دو قلب در درونش ننهاده است) و می‌فرماید: {وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا} […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه