(۶۴۹) سوال: مطالعه‌ی چه کتاب‌هایی را به طالب علمی که در اواسط طلب علم است، توصیه می‌کنید؟
جواب:
اول از هر چیز می‌گویم: هیچ کتابی بهتر و برتر از قرآن نیست. بنا بر این به برادرانم توصیه می‌کنم که به قرآن عنایت ورزیده، آن را حفظ کرده و بفهمند و به آن عمل نمایند. منهج صحابه در حفظ قرآن چنین بود که ده آیه را حفظ می‌کردند و زمانی به سراغ ده آیه‌ی دیگر می‌رفتند که ده آیه‌ی قبلی را خوب یاد گرفته و فهمیده و به آن عمل کرده باشند و بدین گونه، علم وعمل را با هم یاد می‌گرفتند.
دوم: عنایت ورزیدن به احادیث صحیحی که از رسول اللهﷺ روایت شده‌اند. پر واضح است که احادیث صحیحِ زیادی از رسول اللهﷺ روایت شده و طالب علم مبتدی یا متوسط نمی‌تواند به همه‌ی آنها احاطه داشته باشد. به جایش می‌تواند به کتاب‌های تالیف شده در این باب مراجعه کند. مثل کتاب (عمدة الأحکام) تألیف عبدالغنی نابلسی و کتاب (الأربعین النوویة) تالیف امام نووی و دیگر کتاب‌های مختصری که در این زمینه وجود دارند. پس از آن به سراغ کتاب‌هایی برود که کمی بزرگ‌تر هستند. کتاب‌هایی مانند (بلوغ المرام) و (المنتقی من أخبار المصطفی) در این رده هستند. سپس مطالعه‌ی خود را با خواندن کتاب‌های حدیث مثل (صحیح بخاری) و (صحیح مسلم)، افزایش دهد.
اما در فقه: باید نگاه کند و مختصرترین کتابی که در مذهب فقهی‌اش تألیف شده را یافته و آن را بخواند و از آن استفاده برد و مطالبش را به وسیله‌ی دلایلی که می‌شناسد، بسنجد تا هم از مسائل مطلع باشد و هم از دلایل آنها.
اما در نحو: ابتدا کتاب کوچکی مانند (آجرومیه) را انتخاب کند که مختصر و مبارک و مفید است و طوری تقسیم بندی شده که یک مبتدی می‌تواند آن را خوب بفهمد. حال اگر کسی هم باشد که بتواند آن را برایش شرح دهد تا فهم مسائل را برایش آسان گرداند، خیلی بهتر است. پس از فرا گرفتن آجرّومیه، نصیحتم این است که الفیّه‌ی ابن مالک را حفظ کرده و سعی کند معنایش را بفهمد. چون الفیه، کتاب مبارکی است و خیر زیادی در آن وجود دارد.
همچنین او را نصیحت می‌کنم شیخی را برای ملازمت در طلب علم انتخاب کند که در علم و دین و اخلاقش مورد اعتماد باشد؛ زیرا کسب علم از طریق مشایخ، کمک می‌کند که شخص زودتر به علم دسترسی پیدا کرده و درست از نادرست را راحت‌تر خواهد فهمید. نیز، این کار باعث می‌شود که مسیر طلب علم برای دانش آموز، کوتاه‌تر شود. زیرا دانش آموزی که از طریق مطالعه‌ی کتب به دنبال کسب علم است، اگر شبانه روز تلاش نکند، به جایی نمی‌رسد. دیگر اینکه کتاب‌های متنوعی وجود دارد که برخی از آنها خود را ملزم به روایت صحیح کرده‌اند. برخی دیگر، خود را ملتزم دانسته‌اند که مسائل ترجیحی را ذکر کنند. کتاب‌هایی هم هستند که نسبت به مذهبشان متعصبند؛ تا جایی که برخی از مؤلفان _ عفا الله عنا و عنهم _ گاهی نصوص را آنچنان می‌پیچانند که مطابق مذهبشان شود. به همین خاطر نظر من این است که انسان به دنبال شیخی مورد اعتماد در علم و دیانت و اخلاق باشد و نزد او کسب علم نماید.
***
