دوشنبه 22 جمادی‌الثانی 1446
۳ دی ۱۴۰۳
23 دسامبر 2024

(۶۳۰) کسی که فکرش پریشان است، چگونه طلب علم کند

(۶۳۰) سوال: شخصی دوست دارد علم دینی را بیاموزد. اما ذهنش خیلی پریشان است و به فکر فرو رفته و آن را فراموش می‌کند. به راحتی نمی‌تواند چیزی را حفظ کند مگر اینکه وقت زیادی را صرف آن نماید. با توجه به اینکه او وقت خود را صرف امور سودمندی مثل گوش دادن به نوارهای دینی و رادیو قرآن و سخنرانی می‌کند، چه نصیحتی به او می‌کنید؟ با چه کتابی شروع کند؟

جواب:

نباید از رحمت الله نا امید شود و در طلب علم، پافشاری کند. حواس پرتی‌اش را چه بسا الله سبحانه و تعالی از او دور کند.

همچنین او را نصیحت می‌کنم که:

اول: از قرآن شروع کند: آن را حفظ کرده، سپس در آن تدبر نماید تا معانیش را بفهمد و سپس به آن عمل کند.

دوم: پس از قرآن، احادیث صحیحی که از رسول اللهﷺ وارد شده را یاد بگیرد. کتاب‌هایی مانند (عمدة الأحکام) تألیف حافظ عبدالغنی مقدسی و کتاب‌های حدیثی که بین مردم مشهور و متداول هستند. سپس سراغ (کتاب التوحید) تألیف شیخ الاسلام محمد بن عبدالوهاب و سپس (العقیدة الواسطیة) تألیف شیخ الاسلام ابن تیمیه برود. اولین کتاب، یعنی کتاب توحید در مورد امور و مسائل متعلق عبادات است. دومین کتاب، یعنی عقیده‌ی واسطیه، در مورد مسائل متعلق به اسماء و صفات الله تعالی و ایمان به آخرت و غیره است. سپس مذهب فقهی مردم منطقه‌شان را فرا بگیرد و برای این کار، عالمی را انتخاب کند که علم و تقوایش بیشتر باشد. چون هستند کسانی که علمشان زیاد، اما تقوایشان ضعیف است. برخی نیز از نظر تقوی، قوی اما از نظر علم ضعیف هستند. باید در حد توانش تلاش کند شیخی را انتخاب نماید که از نظر علم و تقوا قوی باشد.

سائل می‌گوید: جناب شیخ، شما در مورد فضیلت آگاهی در دین سخن گفتید. چگونه یک جوان، در دینش فقیه و عالم شود و علم شرعی قابل اطمینان را کسب نماید؟

جواب: از علمایی که در علم و امانتشان مورد وثوق هستند، کسب علم کند. ملازم و هم رکاب آنها شده و به آنها اقتدا نماید و توجهی به راست وچپ نکند، تا زمانی که بزرگ شده و به درجه‌ای از علم برسد که خودش بتواند نصوص را فهمیده و نصوص مجمل را بر مبیَّن و مطلق را بر مقید حمل کند. آن وقت است که خودش می‌تواند بر حسب علمی که الله تعالی به او داده، در ادله نگریسته و آنها را بررسی نماید.

***

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل من السودان: إنسان يرغب في طلب العلم الشرعي، ولكنه كثير الشرود والفكر والتفكير والنسيان، ولا يحفظ بسهولة إلا بعد فترة طويلة من الوقت مع العلم بأنه يقضي وقته في الأشياء النافعة مثل: الاستماع إلى الأشرطة الشرعية وإذاعة القرآن الكريم، والمحاضرات، فبماذا توجهون مثل هذا مأجورين؟ وبأي كتاب يبدأ؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: أقول للسائل: لا ييأس من رحمة الله، وليُثَابِر على طلب العلم، والشرود الذي يحصل له قد يرده الله -عز وجل-.

وأنصحه أولا أن يبدأ بكتاب الله -عز وجل-: يحفظه، ثم يتدبره ليعرف معانيه، ثم يعمل به.

ثانيا: بما صح عن النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم من الأحاديث، كـ (عمدة الأحكام) للحافظ عبد الغني المقدسي، وكتب الحديث مشهورة متداولة بأيدي الناس، ثم (كتاب التوحيد لشيخ الإسلام محمد بن عبد الوهاب رحمه الله، ثم (العقيدة الواسطية) لشيخ الإسلام ابن تيمية رحمه الله، الأول: كتاب التوحيد فيما يتعلق بالعبادة، والثاني: فيما يتعلق بأسماء الله وصفاته، والإيمان باليوم الآخر وغير ذلك، ثم بما عليه أهل بلده من الفقه وليختر من العلماء من كان أوسع علما وأتقى الله -عز وجل-، لأن من الناس من هو واسع العلم لكنه ضعيف التقوى، ومنهم من هو قوي التقوى ضعيف العلم، ليختر كثير العلم قوي التقوى بقدر المستطاع.

يقول السائل : فضيلة الشيخ تحدثتم مأجورين عن فضل التفقه في الدين، فكيف يتفقه الشاب في دينه ويطلب العلم الشرعي الموثوق؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: نعم يتفقه في دينه على أيدي العلماء الموثوقين علما وأمانة، فليلزم هؤلاء وليستمسك بِغَرْزِهِمْ وَلِيَقْتَدِ بِهِمْ، ولا يلتفت يمينًا وشمالا، حتى إذا كبر وبلغ درجةً من العلم يمكنه أن يفهم النصوص بنفسه، ويحمل مجملها على مبينها، ومطلَقَها على مُقَيَّدِهَا وما أشبه ذلك، حينئذ يتصرف هو بنفسه في الأدلة على حسب ما آتاه الله من العلم.

مطالب مرتبط:

(۶۹۷) زکات علم، آموزش آن به مردم است

(۶۹۷) سوال: آیا درست است که می‌گویند علم زکات دارد و زکات آن، آموختن به مردم است؟ جواب: بله، بر شخص عالم و دانشمند واجب است که وقتی مردم به علمش احتیاج پیدا کردند، آن را برای مردم بیان کند؛ چه با جواب دادن به سوال‌های آنها باشد و چه با بیان علم برای مردم […]

ادامه مطلب …

(۶۱۷) طلب علم با بالا رفتن سن

(۶۱۷) سوال: ۲۸ سال دارم و تا قبل از آن غرق در گناه بودم. اما به فضل الله هدایت شده و الان به دنبال فراگیری علوم دینی هستم تا از دینم آگاهی پیدا کنم. آیا با توجه به سنم، فرصتی برای طلب علم دارم؟ همچنین با توجه به اینکه تقریبا تمام روز را مشغول کار […]

ادامه مطلب …

(۶۷۷) نظر در مورد کتابهای قیامت و هول و ولای آن

(۶۷۷) سوال: جناب شیخ! نظر شما در مورد کتاب‌هایی که در مورد قیامت و ترسناکی آن نوشته شده چیست؟ جواب: به نظرم بیشتر کتاب‌هایی که در مورد فتنه‌ها و وحشت روز قیامت نوشته شده، حاوی بسیاری از احادیث ضعیف هستند و چه بسا برخی از آنها موضوع باشند. بهتر است انسان مواظب باشد و قبل […]

ادامه مطلب …

(۶۳۳) سوال: قیمت گران کتاب‌های دینی

(۶۳۳) سوال: کتاب‌های دینی، قیمت بالایی دارند. کتاب‌هایی مثل تفسیر ابن کثیر و صحیحین گران‌قیمت هستند. با چنین قیمت‌هایی، چگونه جوانان می‌توانند در دینشان عالم شوند؟ جواب: گران بودن امری نسبی است و با توجه به هر کشوری و هر شخصی فرق می‌کند. ولی الحمدلله این کتاب‌ها در کتاب‌خانه‌ها وجود دارند و هر کسی می‌تواند […]

ادامه مطلب …

(۶۷۳) مفیدترین کتاب‌ها در باب سیرت پیامبر

(۶۷۳) سوال: لطفا تعدادی از بهترین کتاب‌هایی که در زمینه‌ی سیرت نوشته شده‌اند را معرفی بفرمایید. جواب: کتاب‌های زیادی در زمینه‌ی سیرت پیامبرﷺ نوشته شده‌اند. بعضی از این کتاب‌ها سند ندارند. اما چون این روایات بین مردم مشهور بوده‌اند، در کتاب‌ها نوشته شده‌اند. یکی از بهترین کتاب‌هایی که در این زمینه نوشته شده – با […]

ادامه مطلب …

(۶۱۴) روش صحیح طلب علم در ابتدای آموختن

(۶۱۴) سوال: جناب شیخ از شما تقاضا دارم که روش صحیح طلب علم برای مبتدی را بیان کنید. هم چنین کتاب‌هایی که باید از آنها شروع کند را معرفی نمایید. جواب: منهج صحیح برای طالب علم، چه در اول راه باشد و چه در میانه راه طلب علم و چه در پایان آن، این است […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه