چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۵۸۶) توضیحاتی در باره‌ی طریقت صوفیه

(۵۸۶) سوال: زیباترین سلام‌ها و احترام‌ها را به برنامه‌ی ارزشمند شما هدیه می‌کنم که برای ما و تمام مسلمانان با فتوا و توضیح معلومات دینی و اجتماعی، سود بسیاری رسانده است؛ بدین خاطر است که این نامه را برای شما فرستادم که حاوی چند سؤال است و دوست دارم آن را بر علمای بزرگواری که نزدتان هستند بخوانید و به آن پاسخ دهند، متشکرم. من شخصی هستم که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ نعمت هدایت را به من عطا نموده، راه درست اسلام را در پیش گرفته و تمام شروط مانند نماز و روزه و… را کاملا مطابق با آن انجام داده‌ام. بیش از حد لزوم، پایبند شده‌ و به سوی یکی از شیوخ و بزرگان صوفيه شتافتم و از شاگردان وی شدم؛ او به من سفارش کرد که هر هفته در حلقه‌های ذکر روزهای دوشنبه و پنجشنبه حاضر شوم، روزانه هزار مرتبه بر رسول الله ﷺ سلام و صلوات بفرستم و دیگر اذکار را بخوانم. لطفا مرا در مورد این طریقت صوفیانه راهنمایی کنید که آیا در شریعت اسلامی و آموزه‌های آن صحیح به شمار می‌ورد یا خیر؟

جواب:

بدان که هر طریقتی اعم از صوفیه و غیر صوفیه باید با كتاب الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و سنت رسول الله ﷺ تطبیق داده و سنجیده شود که هر چه با این ‌دو موافق باشد، حق است و هر چه مخالف باشد، باطل است. اغلب روش‌های صوفيه، بدعت است؛ برخی از آن‌ها به کفر می‌انجامد و برخی دیگر کم‌تر از کفر هستند. از جمله‌ی آن بدعت‌ها، همین است که از شیخ خود گفتی که دستور داده روزانه هزار مرتبه بر پیامبر ﷺ صلوات فرستاده و دیگر اذکار را بخوانید. این (دیگر اذکار) نمی‌دانم چیست که درباره‌ی درست یا اشتباه بودن آن حکم کرده و نظر دهم اما دستور به روزانه هزار مرتبه صلوات فرستادن بر پیامبر ﷺ بی‌تردید بدعت است و هیچ اساسی در سنت پیامبر ﷺ ندارد.

شما را نصیحت می‌کنم که از یکی از علمای اهل سنت که به پیروی از سلف صالح معروف است کمک بگیری، دین خود را از وی بیاموزی و طریقت‌های صوفیانه‌ و… که به آن اشاره کردی را رها کنی.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل من العراق من محافظة الأنبار: أُهدي أجمل تحياتي واحترامي إلى برنامجكم الموقر، الذي أفادنا، وأفاد المسلمين كافة من إفتاء المعلومات الدينية والاجتماعية، وعلى هذا الأساس أرسلت رسالتي هذه وفيها بعض الأسئلة، أرجو عرضها على أصحاب الفضيلة والعلماء لديكم، وأرجو الإجابة منهم مع الشكر. أنا شخص أنعم الله عليه بالهداية وسلكت الطريق الصحيح للإسلام، وطبقت جميع الشروط من صلاة وصوم… إلخ. والتزمت أكثر من اللازم؛ حيث التجأتُ إلى أحد الشيوخ الصوفية، وأصبحت تلميذا من تلاميذه، حيث أمرني بالحضور الحلقة الذكر يومي الاثنين والخميس من كل أسبوع، وأن أصلى وأسلم على الرسول صلى الله عليه وسلم ألف مرة يوميًا، وتسابيح أخرى. فأرجو إرشادي في هذه الطريقة الصوفية؛ هل صحيحة في الشريعة الإسلامية وتعاليمها أم غير صحيحة؟

فأجاب رحمه الله تعالى: نقول: اعلم أن الطرق؛ صوفية كانت، أم غير صوفية، يجب أن تُعرَض على كتاب الله وسنة رسوله صلى الله عليه وسلم، فما كان موافقا لهما فهو حق، وما كان مخالفًا فهو باطل.

والغالب في الطرق الصوفية أنها طرقٌ مُبتدعة، وربما يصل بعضها إلى الكفر، وبعضها دون ذلك، ومن هذا الابتداع ما ذكرت عن شيخك أنه كان يأمرك بأن تُصلى على النبي صلى الله عليه وسلم كل يوم ألف صلاة، وبتسابيح أخرى، فهذه التسابيح الأخرى التي ذكرتَ لا ندري ما هي حتى نحكم بأنها حق أم باطل.

وأما الأمر بأن يُصلَّي على النبي صلى الله عليه وسلم كل يوم أ ألف صلاة فهذا بلا شكّ بدعة لا أصل له في سنة النبي صلى الله عليه وسلم.

والذي أنصحك به أن تطلب عالما من علماء السنة المعروفين باتباع السلف الصالح، وتأخذ دينك منه، وتدع الطرق التي تشير إليها من صوفية أو غيرها.

مطالب مرتبط:

(۵۷۵) صابئه چه کسانی هستند؟

علما رَحِمَهُمُ‌الله درباره‌ی آنان اختلاف نظر دارند؛ برخی گفته‌اند: صابئه بر دینی بوده‌اند و از دین قومشان خارج شده‌اند. برخی دیگر گفته‌اند: صابئه کسانی هستند که ‌دین ندارند.

ادامه مطلب …

(۵۸۸) حکم مدیحه‌سرایی‌های نبوی و برپا کردن جشن تولد پیامبر ﷺ توسط صوفی‌ها

مدیحه‌سرایی‌های نبوی که این برادر بدان اشاره می‌کند، بدون شک مدایحی است که رسول الله ﷺ از آن راضی و خشنود نیست و بلکه از آن نهی نموده و هشدار داده است.

ادامه مطلب …

(۵۸۹) حکم شرع در مورد خرافات و بدعت‌های صوفیه

کارهایی که این گروه نوآوری کرده‌اند، باید بررسی شود؛ اگر با رهنمود پیامبر ﷺ موافقت داشته باشد، حق است اما شایسته نیست که مثلا گفته شود: این کارها از منهج صوفيه، ساخته‌ی صوفيه یا از تنظیم صوفیه است؛ بلکه باید گفت: سنت رسول الله ﷺ است و نباید به یک گروه خاص نسبت داده شود.

ادامه مطلب …

(۵۷۴) معتزله چه کسانی هستند؟

معتزله، فرقه‌ی بدعت‌گزاری هستند که اعتقادشان درباره‌ی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ، کلام الله و افعال الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ مخالف مذهب اهل سنت و جماعت است؛ رئیس آنان عمرو بن عبيد و واصل بن عطاء هستند.

ادامه مطلب …

(۵۷۶) اهل کلام و فلسفه چه کسانی هستند؟

اهل كلام، کسانی هستند که برای اثبات عقیده بر عقل تکیه کرده و گفته‌اند: هر آن‌چه از صفات الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و امور اعتقادی که عقل، آن را اثبات کند، ثابت است و هر آن‌چه عقل، آن را اثبات نکند، ثابت نیست.

ادامه مطلب …

(۵۸۲) حکم ادعای برخی صوفيه مبنی بر اینکه مردگان دارای کرامت هستند

تمامی برادران مسلمانم را از وابستگی به هر کسی جز الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ هشدار می‌دهم؛ زیرا مالکیت آسمان‌ها و زمین فقط در اختیار الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است، همه چیز به او بر می‌گردد، تنها الله است که دعای انسان درمانده را برآورده می‌نماید و هر بدی و مشکلی را فقط الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ برطرف می‌سازد.

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه