(۵۸۴) سوال: وجود طریقت‌های بسیار و مشایخ آن، سبب می‌شود انسان در حیرت و  سرگردانی زندگی ‌کند؛ آیا نیاز به این طریقت‌ها وجود دارد؟ یا اگر کسی‌ به یکی از مذاهب چهارگانه‌ی اهل سنت، پایبند باشد دیگر لازم نیست به این طریقت‌ها توجه کند؟

جواب:

الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را شکر و سپاس می‌گوییم که در میان این طریقت‌ها و مشایخ آن زندگی نمی‌کنیم و از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ برای خود و برادران مسلمانمان، پایداری بر حق را خواستاریم. در پاسخ به این سؤال، آیه‌ای از قرآن را تلاوت می‌کنم که صحت یا بطلان این طریقت‌ها را نشان می‌دهد؛ الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {وَأَنَّ هَذَا صِرَاطِي مُسْتَقِيماً فَاتَّبِعُوهُ وَلا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَبِيلِهِ} [الانعام: ۱۵۳]: (قطعا فقط این، راه مستقیم من است؛ پس از آن پیروی کنید و از راه‌های دیگر پیروی نکنید که شما را از راه الله، منحرف می‌کند) بنابراین یک راه است. “السُبُل” جمع “سَبيل” و به معناى راه و طریق است؛ منظور از آن‌ نیز این است که هر چیزی که با راه الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در تضاد باشد، از آن منع شده و در عموم فرموده‌ی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ “السبل” وارد می‌شود. سپس فرمود: {ذَلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ} [الانعام: ۱۵۳]: (شما را به آن وصیت و سفارش نمود تا تقوا پیشه نمایید).

راه‌ها و طریقت‌هایی که در سؤال مطرح شد، واجب است با كتاب الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ، سنت رسول الله ﷺ و منش خلفای راشدين سنجیده شود؛ اگر موافق و مطابق آن بود، حق است اما اگر مخالفت داشت، باطل و رد کردن آن واجب است؛ فرقی نیز ندارد که کدام شیخ آن ‌را گفته باشد، از چه قومیتی باشد و پیروانش بسیار باشند. ‌ای سؤال کننده! هرگز فریب پیروان زیاد این مشایخ را مخور زیرا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {وَإِنْ تُطِعْ أَكْثَرَ مَنْ فِي الأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَنْ سَبِيلِ الله إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ} [الانعام: ۱۱۶]: (اگر از بیشتر اهل زمین، پیروی کنی، تو را از راه الله گمراه می‌کنند. آنان فقط از ظنّ و گمان پیروی می‌کنند).

درباره‌ی پایبندی به یکی از مذاهب چهارگانه باید گفت: اسلام در حقیقت، یک مذهب است و این مذاهب چهارگانه که مردم از آن تقلید می‌کنند، دیدگاه‌ها و اقوال مجتهدان است که در راستای عمل به كتاب الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و سنت رسول الله ﷺ هستند و چنین نیست که راه و روشی مستقل از دین اسلام باشند؛ زیرا اگر چنین بود، میان این مذاهب و طریقت‌هایی که بدان اشاره کردی تفاوتی نبود اما مذاهب چهارگانه در راستای عمل و موافقت با قرآن و سنت تلاش می‌کنند و به پیروی از آن‌ دو دعوت می‌دهند حتی اگر قرآن و سنت با قول و دیدگاه خودشان در تضاد باشد. بنابراین اگر خیرخواه خود هستی و در پی استقامت بر دین هستی بر تو واجب است در جست و جوی سنت پیامبر ﷺ و خلفای راشدين باشی که پیامبر ﷺ به پیروی از آنان دستور داده و فرموده است: «فَعَلَيكُم بِسُنَّتِي وَسُنَةِ الخُلَفَاءِ المَهدِيِّينَ الرَّاشِدِينَ»: (بر شما واجب است از سنت من و روش خلفای راشدین و هدایت‌یافته‌ی من پیروی کنید) همچنین بر شما واجب است راه و روش این مشایخ و دیگران را با كتاب الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ، سنت رسول الله ﷺ و راه و روش خلفای راشدين رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُم بسنجید.