(۴۴۸) حكم غلوّ و زیاده‌روی در محبت به رسول الله ﷺ

(۴۴۸) سوال: حكم غلوّ و زیاده‌روی در محبت به رسول الله ﷺ چیست؟

جواب:

غلوّ در محبت به رسول الله ﷺ بدین معنا که انسان از مرزها تجاوز کند و پا فراتر بگذارد و بگوید: این از محبت به رسول الله ﷺ است! این کار، حرام است زیرا پیامبر ﷺ از این که در مورد ایشان، غلوّ و زیاده‌روی صورت بگیرد، منع و نهی نموده است. همچنین کسی که در محبت به رسول الله ﷺ زیاده‌روی کند و ایشان را با ادعای محبت، از جایگاهی که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ برای ایشان قرار داده است بالاتر ببرد، ادعایش دروغین است؛ زیرا فردی که کسی را دوست دارد، به نصیحت‌ و توصیه‌ی محبوب خود عمل می‌کند و از او پیروی می‌کند اما کسی که در مورد رسول الله ﷺ غلوّ و زیاده‌روی می‌کند با ایشان مخالفت ورزیده است؛ لذا چگونه ادعای محبتش را دارد در حالی ‌که از فرمانش سرپیچی می‌کند؟

به همین خاطر است که می‌گوییم: هر چه انسان به پیروی از رسول الله ﷺ پایبندتر باشد، محبتش صادقانه‌تر است و هر کس با رسول الله ﷺ مخالفت کند به همان اندازه در محبتش نسبت به ایشان، نقص دارد.

فریب کسانی را که درباره‌ی رسول الله ﷺ غلو می‌کنند و احادیثی بی‌اصل و ‌اساس نقل می‌کنند را نخورید زیرا به طور بدیهی معلوم است که این احادیث، دروغ و جعلی هستند لذا فریب آنان را نخورید و چنان به آنان بگویید که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ} [آل عمران: ۳۱]: (بگو: اگر الله را دوست دارید از من پیروی کنید تا الله شما را دوست بدارد) اما سرودن اشعار غم‌انگیز، تکان دادن سر، دست زدن و سبک‌سری به ادعای تعظيم و بزرگ‌داشت رسول الله ﷺ، مخالف رسول الله ﷺ و رهنمودهاید ایشان است. اگر دوست‌دار واقعی ایشان هستید، باید از ایشان پیروی کرده و در پیروی از ایشان از کوتاهی و عبور از مرزها خودداری کنید زیرا تمام خوبی‌ها در پیروی از ایشان نهفته است و تمام شرور و بدی‌ها در بدعت‌گزاری نهفته است. اگر بخواهید کردارتان را با معیار درست و عادلانه‌ای بسنجید، به صحابه رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُم بنگرید که از دیگران به حق و به رسول الله ﷺ نزدیک‌تر هستند زیرا با وی زندگی کرده و او را یاری نموده‌اند و الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ نیز به آنان، شرافت و جایگاه همراهی وی را بخشید، آیا آنان چنین عملی را انجام داده‌اند؟ اگر آنان انجام داده‌اند، حق و درست است و اگر انجام نداده‌اند، باطل است زیرا هرگز امکان ندارد که نسل متأخرین این امت از گذشتگان خود بهتر باشند؛ اصلا چگونه می‌تواند امکان داشته باشد در حالی که پیامبر ﷺ فرموده است: «خَيرُ النَّاسِ قَرنِي، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُم، ثُمّ الَّذِينَ يَلُونَهُم»^۱ : (بهترین مردم، مردم زمان من هستند، سپس کسانی که بعد از آنان می‌آیند و سپس کسانی که بعد از آنان می‌آیند)؟

از بدعت‌هایی که حاوی غلوّ در مورد رسول الله ﷺ است که در دین ایجاد شده است، دوری کنید و به خاطر داشته باشید که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ وَالَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسَانٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ} [التوبه: ۱۰]: (پیشتازان نخستین از مهاجران و انصار و کسانی که به نیکی از آنان پیروی کردند، الله از آنان راضی گشت و آنان نیز از او خرسند شدند) بنابراین رضایت و خشنودی الله از پیروان آنان فقط زمانی حاصل می‌شود که به نیکی پیروی کنند و پیروی به نیکی بدین صورت است که انسان در مقابل رهنمودهای آنان، کوتاهی نکند و پا از آن فراتر نگذارد.

***

صحیح بخاری: كتاب المناقب، باب فضل أصحاب النبي، شماره (٣٦٥١) / صحیح مسلم: كتاب فضائل الصحابة، باب فضل الصحابة ثم الذين يلونهم، ثم الذين يلونهم، شماره (٢٥٣٣). ↩︎

تعداد بازدید: 0

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما حكم الغلو في محبة الرسول الكريم؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الغلو في محبة الرسول صلى الله عليه وسلم بمعنى: أن يتجاوز الإنسان الحدود، ويقول: إن ذلك من محبة الرسول. فذلك محرم؛ لأن النبي- صلى الله عليه وعلى آله وسلم- نهى عن الغلو فيه.

ثم إن الذي يغلو في الرسول -عليه الصلاة والسلام-، ويرفعه فوق منزلته التي أنزله الله -عز وجل-، مدعيًا أنه يحبه، فقد كذب نفسه؛ لأن المحب يأخذ بنصائح حبيبه، ويتبع حبيبه، ولا يخالف حبيبه، والغالي في الرسول -عليه الصلاة والسلام – مخالف للرسول صلى الله عليه وسلم فكيف يدعي حب الرسول، وهو يعصي الرسول؟

ولهذا نقول: من كان للرسول أشد اتباعًا فهو أصدق محبة، ومن خالف الرسول عليه الصلاة والسلام- فقد نقص من محبته الرسول بقدر ما خالف فيه الرسول ولا تغتر بهؤلاء الغلاة الذين يغلون برسول الله -صلى الله عليه وعلى آله وسلم- وينتحلون أحاديث لا زمام لها، بل هي مما يعلم بالضرورة من دين الإسلام أنها موضوعة مكذوبة، لا تغتر بهؤلاء، وقل لهم كما قال الله -عز وجل-: ﴿ قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ ﴾ [آل عمران: ٣١].

وأما إنشاد القصائد الحزينة، وهز الرءوس عندها، والتصفيق والخفة بزعم أن هذا من تعظيم الرسول عليه الصلاة والسلام-، فكل هذا مخالف للرسول -عليه الصلاة والسلام-، مخالف لهديه فإن كنت صادقا في محبته -صلوات الله وسلامه عليه- فعليك باتباعه ولا تتقاصر عنه، ولا تتجاوزه، فكل خير في الاتباع، وكل شر في الابتداع.

وإذا أردت أن تزن عملك بميزان قسط فانظر إلى الصحابة رضي الله عنهم الذين هم أقرب إلى الحق من غيرهم، وأقرب إلى رسول الله صلى الله عليه وسلم من غيرهم؛ حيث عايشوه وناصروه وشرفهم الله تعالى ،بصحبته هل عملوا هذا العمل؟ إذا كانوا عملوه فهم على حق، وإذا لم يعملوه فهو باطل؛ لأنه لا يمكن لخلف الأمة أن يكونوا خيرًا من سلف الأمة، وكيف يمكن ذلك وقد قال النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم-: «خَيْرُ النَّاسِ قَرْنِ، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ»؟

وإياك وما أُحدث في دين الله من البدع، التي مضمونها الغلو في رسول الله صلى الله عليه وسلم ثم استحضر قول الله تعالى: ﴿ وَالسَّبِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَجِرِينَ وَالْأَنصَارِ وَالَّذِينَ اتَّبَعُوهُم بِإِحْسَنِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عنه ﴾ [التوبة: ١٠٠]. فرضا الله عن الأتباع لا يكون إلا إذا اتبعوا بإحسان، والاتباع بإحسان هو ألا يقصر الإنسان عن هديهم، ولا يتجاوزه.